به گزارش ایسنا، بیماری های قلبی-عروقی همچنان یکی از مهم ترین علل مرگ ومیر در جهان به شمار می آیند. متخصصان سلامت معتقدند پیشگیری از این بیماری ها، به ویژه از راه تغییرات تغذیه ای، می تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش بار بیماری داشته باشد. از طرفی، لبنیات بخش پررنگی از سفره غذایی مردم در بسیاری از کشورهاست.

این گروه غذایی سرشار از پروتیین، ویتامین ها و مواد معدنی همچون کلسیم و ویتامین D است که برای رشد و سلامت استخوان و عملکرد طبیعی بدن حیاتی اند. اما در کنار این مزایا، محصولات لبنی حاوی اسیدهای چرب اشباع نیز هستند که برخی مطالعات آن ها را عامل افزایش کلسترول بد و در نتیجه تهدیدی برای سلامت قلب معرفی کرده اند.

با این حال، نتایج پژوهش های گذشته درباره ارتباط مصرف لبنیات و بروز بیماری های قلبی-عروقی یکدست و قطعی نبوده است. برخی مطالعات نشان داده اند که مصرف لبنیات کم چرب ممکن است خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش دهد، در حالی که بعضی تحقیقات دیگر هیچ ارتباط معناداری گزارش نکرده اند.

حتی شواهدی وجود دارد که لبنیات تخمیرشده مانند ماست و برخی پنیرها می توانند خاصیت محافظتی بیشتری نسبت به شیر یا کره داشته باشند. همین تناقض ها ضرورت انجام پژوهش های دقیق تر در این حوزه را دوچندان می کند تا سیاست های تغذیه ای به روز و بر اساس شواهد علمی تدوین شوند.

پروین میرمیران، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به همراه سه نفر از همکارانش از همان دانشگاه، تحقیقی را در همین زمینه و در قالب مطالعه قند و لیپید تهران انجام داده اند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه مصرف انواع مختلف لبنیات با بروز بیماری های قلبی-عروقی در یک جمعیت بزرگسال ایرانی صورت گرفته است.

محققان در این پژوهش از داده های مرحله سوم مطالعه قند و لیپید تهران استفاده کردند. پس از غربالگری، 2635 فرد بزرگسال که در آغاز مطالعه سابقه بیماری قلبی-عروقی نداشتند، انتخاب و تا مرحله ششم این مطالعه مورد پیگیری قرار گرفتند. اطلاعات غذایی شرکت کنندگان از طریق پرسشنامه معتبر بسامد خوراک جمع آوری شد؛ پرسشنامه ای که مصرف بیش از 160 نوع ماده غذایی را ثبت می کند. سپس با بهره گیری از مدل های آماری، میزان خطر بروز بیماری قلبی در ارتباط با مصرف لبنیات در گروه های مختلف بررسی شد.

نتایج نشان دادند که طی حدود 10 سال پیگیری، 6.5 درصد از افراد شرکت کننده دچار بیماری های قلبی-عروقی شدند. با این حال، هیچ ارتباط معناداری میان میزان مصرف لبنیات (چه پرچرب، چه کم چرب، چه تخمیرشده یا غیرتخمیری) و احتمال ابتلا به این بیماری ها مشاهده نشد.

جمع بندی این تحقیق بیانگر آن است که برخلاف برخی توصیه های سنتی مبنی بر کاهش مصرف لبنیات پرچرب به دلیل چربی اشباع، این محصولات لزوماً خطر بیشتری برای قلب و عروق ایجاد نمی کنند. یافته ها همسو با بسیاری از پژوهش های پیشین، نشان می دهند مصرف لبنیات، فارغ از درصد چربی آن ها، ارتباط مستقیمی با بیماری های قلبی ندارد.

اهمیت این نتایج در آن است که می تواند دیدگاه های رایج در توصیه های غذایی را تغییر دهد. مرور مطالعات جهانی نشان می دهد مصرف روزانه حدود 200 گرم لبنیات، نه تنها با افزایش خطر بیماری قلبی همراه نیست بلکه در برخی موارد مانند مصرف ماست یا پنیر، حتی فوایدی نیز گزارش شده است.

البته باید توجه داشت که اختلاف در نتایج تحقیقات گوناگون می تواند ناشی از تفاوت های ژنتیکی جمعیت ها، نحوه فرآوری لبنیات، غنی سازی آن ها با ویتامین D یا حتی تعریف متفاوت پرچرب و کم چرب در کشورهای مختلف باشد.

از سوی دیگر، برخی ترکیبات موجود در لبنیات مانند پروتیین وی می توانند اثرات مثبت ویژه ای بر سلامت قلب داشته باشند. همین امر باعث شده است که بسیاری از متخصصان پیشنهاد کنند تمرکز توصیه های تغذیه ای از کاهش چربی لبنیات به سمت کیفیت کلی رژیم غذایی و تنوع در مصرف منابع غذایی تغییر کند.

نتایج این پژوهش جالب در مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران منتشر شده است. این نشریه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران و انجمن علمی اپیدمیولوژیست های ایران است و به چاپ تحقیقات معتبر در حوزه سلامت عمومی و بیماری های شایع می پردازد.