نماگر اصلی تالار شیشه ای بورس تهران روز دوشنبه را در حالی با سبزپوشی آغاز کرد که بازار سهام شاهد جدالی پویا میان خریداران و فروشندگان در سایه ریسک های گوناگون بود. شاخص کل، پس از رشد مطلوب روزهای گذشته، روز دوشنبه را با رشد محسوس پیش برد، اما رفته رفته با افزایش حجم عرضه ها روبه رو شد. با این حال، به نظر می رسد انتظارات تورمی احتمالی در نیمه دوم سال همچنان حاشیه سود صنایع را تحت فشار قرار دهد و کاهش تقاضای داخلی به دلیل شرایط رکود تورمی به عنوان مانعی برای رشد پایدار باشد.

به گزارش دنیای اقتصاد، بازار سرمایه پس از حمایت متولیان پس از رشد حدود 8 درصدی با ریزش در انتهای تیرماه با روندی نزولی در مردادماه همراه بود. با این وجود شرایط بازار با کاهش تعداد فروشندگان در روزهای ابتدایی شهریورماه تغییر پیدا کرد و بازار توانست رشد محدودی را تا محدوده های فعلی به ثبت برساند و در یک قدمی کانال 2 میلیون و 700 هزار واحدی قرار بگیرد.

نرخ ارز نیز که یکی از مؤلفه های تأثیرگذار بر بازار بوده پس از اصلاح تا محدوده های 96 تا 97 هزار تومانی، با افزایش تهدید های بین المللی روز گذشته تا کانال 99 هزار تومان صعود کرد. براین اساس صندوق های طلا نیز به طور میانگین حدود 1 تا 2 درصد رشد کرده اند. عاملی که موجب افزایش حجم نسبی عرضه ها در بازار روز گذشته شد. با این وجود به نظر می رسد بازار در روزهای آینده با افزایش نسبی حجم عرضه ها روبه رو شود و باید دید درنهایت موضوع مذاکرات بین المللی چگونه رقم خواهد خورد.

دماسنج اصلی تالار شیشه ای روز دوشنبه با افزایش ارتفاع 42 واحدی روبه رو شد و در نهایت در محدوده 2 میلیون و 677 هزار واحدی قرار گرفت. در این بین نماگر هموزن نیز با افزایش ارتفاع 0.06 درصدی مواجه و در نهایت در سطح 802 هزار و 723 واحدی قرار گرفت. از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود 0.28 درصد سبزپوش بود و در سطح 24 هزار و 152 واحدی کار خود را به اتمام رساند.

از سوی دیگر ارزش معاملات خرد روز گذشته بازار سرمایه که شامل سهام، حق تقدم و صندوق های سهامی بازار می شود مقدار 9 هزار و 267 میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به روز یکشنبه حدود 51 درصد رشد داشته است. از طرفی روز دوشنبه حدود 466 میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج شده است.

هاتف شاملو، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: بورس تهران روز گذشته شاهد تقابل میان خریداران و فروشندگان بود. این دوگانگی، زنگ خطری برای سرمایه گذاران است؛ بازاری که با تزریق نقدینگی حقوقی ها و صندوق های حمایتی احیا شده، اما نشانه های کم توانی و عرضه قریب الوقوع را پنهان نمی کند. پس از ریزش بازار به محدوده 2 میلیون و 380 هزار واحدی، بازار شاهد رشدی حدود 12 درصدی بود.

صندوق های اهرمی حتی تا 30 درصد صعود کردند که این امر نوسان گیران را به فکر شناسایی سود انداخته است. بسیاری از حقیقی های محتاط که پس از تنش های ژئوپلیتیک سهام خود را نفروخته بودند، اکنون به صف فروشندگان پیوستند. این رالی نه با بازگشت پول حقیقی ها ، بلکه با ورود نقدینگی از سوی حقوقی ها و صندوق های حمایتی رقم خورد. از منظر ارزندگی، بازار پیش از این رالی در محدوده های ارزان قیمت بود، اما با توجه به ریسک های اقتصادی، اکنون نمی توان آن را بسیار ارزنده خواند. فرصت های پایین تر قیمتی همچنان وجود دارد، اما بدون کاهش ریسک ها، جذابیت بنیادی کاهش یافته است. بازار آپشن ها، به عنوان پناهگاه نوسان گیران، فاقد دامنه نوسان است و امکان جابه جایی های سریع را فراهم می کند.

شاملو ادامه داد: صنعت خودرو، لیدر روانی بازار، درگیر اخبار ضدونقیض است. سال ها موضوع واگذاری و خصوصی سازی که با تلاش های اخیر عبدالناصر همتی به خصوصی سازی ایران خودرو منجر شد همچنان با سنگ اندازی های ساختاری روبه رو است. ورود خودرو به بورس کالا که دو سال پیش به طور موقت رخ داد، می توانست صورت های مالی را اصلاح و دلالان را حذف کند، اما متوقف شد.

خروج دولت و واگذاری به بخش خصوصی، کلید اعتمادسازی است، اما چشم انداز سودآوری کوتاه مدت همچنان تیره است. تلاش ناکام دو سال پیش برای ورود خودرو به بورس کالا که می توانست صورت های مالی را بهبود بخشد و دلالان را حذف کند نمونه ای از این موانع است. با وجود نقش لیدری روانی در بازار، اخبار مثبت و منفی متعادل، تصمیم گیری را دشوار کرده است.

شاملو در خصوص وضعیت سایر صنایع نیز افزود: پالایشی ها با کرک اسپرد مناسب و حمایت های دولتی، جذابیت بالایی پیدا کردند. رشد اخیر و احتمال سود بهتر تابستان نسبت به پارسال، این صنعت را در کانون توجه نگه داشته است. در صنعت پتروشیمی شاخه اوره با صادرات قوی سودآور بود، اما کاهش اخیر قیمت جهانی اوره چالش جدیدی برای این صنعت ایجاد کرده است. تنش های روسیه و اوکراین می تواند قیمت ها را بالا نگه دارد، اما صلح احتمالی نرخ ها را کاهش می دهد. آروماتیک ها (نوری، بوعلی) با خوراک مایع، همچنان پیشرو هستند، اما متانولی ها از قطعی گاز آسیب دیدند.

از سوی دیگر صندوق های طلا، با وابستگی به دلار آزاد و اونس جهانی به نظر می رسد بازده مطلوبی را به ثبت برسانند. با بلاتکلیفی های اقتصادی و تزریق محدود نقدینگی، پیش بینی وضعیت بازار برای روزهای آینده دشوار است. رالی اخیر قیمت ها را به سطوح مقاومتی رساند و به نظر می رسد در مهرماه شاهد اصلاح موقتی خواهیم بود. آبان، به رسم سال های گذشته، اما تنها در صورت کاهش واقعی ریسک ها و بازگشت سرمایه گذاران خرد می تواند با کف سازی و صعود همراه باشد.

سهیلا نقی پور، کارشناس بازار سرمایه وضعیت روز گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بورس تهران در معاملات روز دوشنبه، روزی پرنوسان را پشت سر گذاشت. عملکرد دوگانه نماگر اصلی با شاخص کل هموزن نشان دهنده تعادل نسبی بازار پس از یک آغاز صعودی بود.

در ساعات ابتدایی معاملات، شاخص کل حدود 18 هزار واحد رشد کرد و به کانال 2 میلیون و 695 هزار واحدی رسید، اما با افزایش عرضه ها، موج صعودی فروکش کرد و بازار به نقطه آغاز نزدیک شد. یکی از ویژگی های برجسته معاملات روز گذشته، نوسانات شدید حجم عرضه و تقاضا بود. بازار با موج تقاضای مطلوبی آغاز شد که به طور عمده از سوی حقیقی ها و به دلیل ورود نقدینگی به صنایع بزرگ هدایت می شد. اما پس از گذشت ساعات ابتدایی معاملات، عرضه ها افزایش یافت و تعادل برقرار شد. دلایل این نوسانات را می توان در عوامل متفاوتی جست و جو کرد. نخست، شناسایی سود توسط سرمایه گذاران که منجر به خروج موقت نقدینگی شد.

از سوی دیگر عدم اطمینان از اخبار سیاسی و اقتصادی، مانند مذاکرات احتمالی بین المللی و تاثیر آن بر نرخ ارز که موجب احتیاط معامله گران شده است. البته فشار عرضه از سوی حقوقی ها در نمادهای پتروشیمی و فلزی، به دلیل انتظارات از گزارش های ماهانه تولید نیز حائز اهمیت بوده است. از این رو در نهایت، بازار با تعادل به پایان رسید که این امر می تواند نشانه ای از بلوغ بازار در برابر شوک های کوتاه مدت باشد. در بخش آپشن ها، معاملات روز گذشته روند خاصی از بازار کلی را نشان نداد.

حجم معاملات آپشن ها نسبت به روزهای گذشته افزایش پیدا کرده، اما با نوسانات قیمتی محدود، بیشتر به سمت خنثی تمایل داشته است. آپشن های call (خرید) در نمادهای شاخص محور مانند فملی و فولاد، رشد ملایمی داشتند، درحالی که put (فروش) در گروه های کوچک تر فعال تر بود. این الگو، بدون جهت گیری صریح، بازتاب دهنده بازار دوگانه روز دوشنبه است که تقاضای اولیه صعودی بود، اما عرضه های متعادل کننده، از روندهای شدید جلوگیری کرد.

با این وجود آپشن ها می توانند در روزهای آینده، با توجه به حساسیت به نرخ بهره، سیگنال های بهتری ارائه دهند. گروه خودرویی به طور کلی، تحت تاثیر اخبار مثبت مانند ترخیص بیش از 20 هزار خودرو وارداتی و افزایش سرمایه ایران خودرو، عملکرد مثبتی در روزهای اخیر داشت.

نمادهای خساپا و خودرو، پس از توقف های طولانی، با ورود نقدینگی، صف خریدی در روزهای اخیر تشکیل دادند. این بازگشایی ها، به ویژه در شرایط تورمی بازار خودرو، می تواند کاتالیزور رشد برای کل گروه باشد، هرچند ریسک های ارزی همچنان وجود دارد. به طور کلی، وضعیت صنایع بورس متنوع است.

صنایع فلزی، معدنی و پتروشیمی، با جذب نقدینگی، بیشترین رشد را ثبت کردند و بیش از 60 درصد نمادهای مثبت را تشکیل دادند. گروه های بانکی و بیمه، با تاثیر از نرخ بهره بالا، ثبات نسبی داشتند، درحالی که صنایع کوچک مانند نساجی و غذایی، تحت فشار عرضه قرار گرفتند. بازار سرمایه به سمت صنایع بزرگ چرخید که این امر می تواند نشانه ای از اعتماد به بنیادی های قوی تر باشد.

نقی پور ادامه داد: شرایط بنیادی بازار، متوسط ارزیابی می شود؛ با تورم بالا و رشد اقتصادی کند، اما حمایت از صادرات غیرنفتی، پتانسیل رشد را حفظ کرده است. با این حال، وابستگی به نرخ ارز و سیاست های ارزی، ریسک های بنیادی را افزایش می دهد.

در خصوص صندوق های طلا و بازگشایی مثبت آنها طی روز معاملاتی جاری یکی از نکات مثبت معاملات روز دوشنبه بود. صندوق های طلا مانند زر و عیار، با رشد یک تا دو درصدی، از افزایش قیمت اونس جهانی سود بردند. کامودیتی ها نیز با تداوم رشد نفت و فلزات، مثبت بودند و حجم معاملات آنها 20 درصد افزایش یافت. این صندوق ها، به عنوان پناهگاه امن در برابر نوسانات ارزی، مقصد مناسبی برای نقدینگی فراری از سهام شدند. در خصوص نرخ بهره و سیاست های بانک مرکزی، نرخ بهره بین بانکی به 23.99 درصد رسید که بالاترین سطح در سال های اخیر است و نشان دهنده کمبود منابع در شبکه بانکی است.

با این وجود باید عنوان کرد پیش بینی برای روزهای آینده، دشوار خواهد بود. البته می توان انتظار افزایش عرضه ها را در بازار داشته باشیم. با این وجود ریسک های سیاسی و ارزی، می تواند تغییرات مشخصی به این نوسانات ببخشند.