فرارو- بیماری کلیوی یکی از مشکلات خاموش سلامتی است که به دلیل علائم پنهان و تدریجی، بسیاری از مبتلایان تا مراحل پیشرفته از وجود آن بی اطلاع می مانند.

به نقل از پریونشن، کلیه ها یکی از حیاتی ترین اعضای بدن هستند که نقش های متعددی در حفظ سلامت انسان ایفا می کنند. این اندام ها مانند فیلتر عمل کرده و خون را از مواد زائد و مایعات اضافی پاک می کنند. اما وظایف آن ها به همین جا محدود نمی شود. کلیه ها به تعادل الکترولیت ها کمک می کنند، فشار خون را تنظیم می نمایند، ویتامین دی را فعال می سازند تا جذب کلسیم و استحکام استخوان ها بهبود یابد و همچنین در فرایند تولید گلبول های قرمز نقش دارند.

مشکل اصلی اینجاست که علائم این بیماری اغلب بسیار خفیف و پنهان هستند و بسیاری از افراد از ابتلای خود بی خبر می مانند. به گفته دکتر جرمی آلن، پزشک خانواده دارای بورد تخصصی، علائم آسیب کلیه معمولاً بسیار ظریف اند و زمانی که افراد متوجه آن ها می شوند، اغلب آسیب جدی به کلیه وارد شده است. فرد ممکن است تا 90 درصد عملکرد کلیه خود را از دست بدهد بدون آن که هیچ نشانه آشکاری احساس کند. این موضوع اهمیت پیشگیری و توجه به نشانه های اولیه را دوچندان می کند.

پزشکان تأکید می کنند کنترل فشار خون و قند خون یکی از مؤثرترین روش ها برای محافظت از کلیه هاست. دکتر جاناتان شَفِر، متخصص داخلی، توضیح می دهد: دیابت و فشار خون بالا دو عامل اصلی در بروز نارسایی کلیه هستند و دست کم دو سوم موارد این بیماری به همین علل بازمی گردد.

علاوه بر این، انجام آزمایش خون کامل در معاینات سالانه می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کند. اگر سطح کراتینین در آزمایش خون بالا باشد، پزشک ممکن است آزمایش های تکمیلی مانند آزمایش ادرار یا تصویربرداری از کلیه ها را توصیه کند. همچنین، برخی داروها می توانند برای کلیه ها مضر باشند.

دکتر آلن می گوید: داروهایی مانند بعضی مسکن های ضدالتهابی غیراستروییدی، برخی آنتی بیوتیک ها، یا داروهای حاوی لیتیوم و یُد ممکن است به کلیه ها آسیب بزنند. در چنین مواردی، پزشک می تواند جایگزین های کم خطرتری را معرفی کند. با این حال، توصیه مهم این است که افراد نباید منتظر معاینه سالانه بمانند تا مشکلات احتمالی را مطرح کنند. اگر علائمی مشکوک مشاهده شد، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنند.

کلیه ها با تولید ادرار، مایعات اضافی بدن را دفع می کنند. زمانی که عملکرد آن ها کاهش یابد، مایعات در بافت ها تجمع می یابند و موجب تورم می شوند. این وضعیت می تواند در دست ها، پاها، مچ ها یا حتی اطراف چشم ها بروز کند. دکتر ماتئو لِدِزما، متخصص کلیه، توضیح می دهد: اگر کلیه ها به خوبی کار نکنند، مایعات در بدن حبس می شوند و باعث ورم مداوم در بافت ها خواهند شد.

زمانی که مایعات در بدن تجمع می یابند، میزان دفع آن ها کاهش می یابد. اگر فردی همانند گذشته مایعات مصرف می کند اما دفعات ادرارش به شکل محسوسی کمتر شده است، این مسئله می تواند زنگ خطری جدی باشد.

یکی دیگر از وظایف کلیه ها تنظیم سطح هموگلوبین است. هموگلوبین پروتیینی در گلبول های قرمز است که وظیفه انتقال اکسیژن در بدن را بر عهده دارد. اختلال در عملکرد کلیه ها می تواند به کاهش هموگلوبین و در نتیجه بروز کم خونی منجر شود. این وضعیت باعث احساس خستگی مفرط، ضعف عمومی و کاهش انرژی می شود.

زمانی که مواد زائد به دلیل ضعف عملکرد کلیه ها در بدن انباشته می شوند، سایر اندام ها نیز تحت تأثیر قرار می گیرند. این تجمع می تواند موجب تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و در کل احساس ناخوشی مداوم شود. در چنین شرایطی، فرد ممکن است وزن کم کند یا علاقه خود به غذا را از دست بدهد.

انباشت مواد زائد تنها بر جسم اثر نمی گذارد، بلکه بر کارکرد ذهن نیز تأثیر دارد. بسیاری از بیماران احساس می کنند توانایی تمرکز خود را از دست داده اند یا دچار گیجی و فراموشی شده اند. این وضعیت که به مه ذهنی (brain fog) مشهور است، می تواند از نشانه های هشداردهنده بیماری کلیوی باشد.

یکی از پیامدهای آسیب کلیه، ناتوانی در تنظیم فشار خون است. زمانی که کلیه ها آسیب ببینند، فشار خون به درستی کنترل نمی شود و این مسئله چرخه ای مخرب ایجاد می کند: فشار بالای خون موجب کشیدگی رگ ها شده و در نهایت بافت های کلیه را بیشتر تخریب می کند. این آسیب به صورت زخم و ضعف در دیواره رگ ها ظاهر می شود و سلامت کلی بدن را تهدید می کند.

افزایش سطح پتاسیم در بدن، که ممکن است به دلیل آسیب کلیه ایجاد شود، می تواند ریتم قلب را تحت تأثیر قرار دهد. دکتر آلن توضیح می دهد: اگر کلیه ها قادر به دفع پتاسیم نباشند، فرد ممکن است دچار ضربان غیرطبیعی شود. این وضعیت می تواند به صورت تپش سریع قلب، ضربان نامنظم یا حتی احساس لرزش در قفسه سینه ظاهر شود.

بیماری کلیوی به دلیل ماهیت پنهان و تدریجی خود یکی از چالش های بزرگ حوزه سلامت است. از آن جا که علائم آن دیر آشکار می شوند، آگاهی و توجه به نشانه های ظریف اهمیت زیادی دارد. پزشکان توصیه می کنند افراد به تغییرات جسمی و ذهنی خود توجه کرده، فشار خون و قند خون را تحت کنترل داشته باشند و در صورت مشاهده علائمی مانند تورم، خستگی یا کاهش دفعات ادرار، به سرعت با پزشک مشورت کنند. تشخیص زودهنگام می تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و شانس درمان و کنترل آن را به شکل چشمگیری افزایش دهد.