یسری ابوشادی، بازرس ارشد سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت وگو با یک رسانه مصری درباره توافق اخیر بین ایران و آژانس در قاهره صحبت کرد.

به گزارش ایسنا، ابوشادی در پاسخ به مجری شبکه القاهره درباره اینکه نظر شما درباره توافق ایران و آژانس چیست و تلاش های مصر در کاهش تنش های منطقه ای را چگونه ارزیابی می کنید؟ ، گفت: ابتدا از تلاش های مصر که واقعاً غافلگیرکننده بود، تقدیر می کنم. با وجود اینکه من مسائل ایران را با دقت دنبال می کنم، تصور نمی کردم قاهره میزبان رافائل گروسی مدیرکل آژانس و همچنین سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران باشد. این واقعاً شگفت آور بود.

او با بیان اینکه مصر به 2 دلیل نقش میانجیگری را ایفا کرد، گفت: دلیل اول اینکه ایران کشوری محوری در خاورمیانه است و تأثیرات بزرگی در منطقه دارد و دلیل دوم اینکه مصر عضو شورای حکام آژانس است و به نمایندگی از کشورهای در حال توسعه نقش مهمی ایفا می کند.

بازرس سابق آژانس در ادامه گفت: نقش مصر در این توافق بسیار کلیدی بود. شگفتی اصلی این بود که گروسی به مصر آمد و این توافق را امضا کرد. او پذیرفت که روش جدید پیشنهادی ایران برای بازرسی ها مورد قبول آژانس است. این روش در واقع چیزی نیست جز اجرای دقیق همان تعهداتی که آژانس از هر کشور عضو پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) انتظار دارد.

ابوشادی تصریح کرد: در سال های اخیر، بازرسی ها از ایران بیش از حد سخت گیرانه بوده، به طوری که 20 درصد از کل بازرسی های آژانس در جهان صرف ایران شده، در حالی که ایران تنها 2 درصد از تأسیسات هسته ای جهان را دارد. این نشان دهنده اغراق بیش از حد در مورد ایران است.

او در پاسخ به این سوال که این توافق تا چه حد گامی برای کاهش تنش بین ایران و آژانس و ازسرگیری همکاری پایدار است؟ ، گفت: بزودی کنفرانس عمومی آژانس برگزار می شود و من هم در آن شرکت خواهم کرد. این کنفرانس مسائل زیادی را مشخص خواهد کرد. ایران همچنین شکایتی علیه اسراییل مطرح کرده و احتمالاً پیشنهادی برای صدور قطعنامه ای ارائه خواهد داد که به احتمال زیاد به نفع ایران خواهد بود، زیرا اسراییل و آمریکا به تأسیسات هسته ای تحت نظارت آژانس حمله کرده اند که نقض تمامی قراردادها و معاهدات است.

این بازرس سابق آژانس در ادامه گفت: ایران در توافق قاهره شرطی گذاشت که شاید در رسانه ها خیلی پررنگ نشد. ایران پذیرفت بازرسان آژانس به تأسیسات اعلام شده بازگردند، اما به شرطی که مکانیسم ماشه توسط تروییکای اروپایی فعال نشود. اگر این اتفاق نیفتد، ایران تهدید کرده که توافق را اجرا نخواهد کرد. باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا این کشورها تحریم ها را فعال می کنند یا خیر.

ابوشادی در پاسخ به این پرسش که شما به عنوان بازرس ارشد سابق آژانس، چرا این نهاد به اسراییل اجازه داده سلاح هسته ای داشته باشد، اما با ایران این گونه مذاکره و بازرسی می کند؟ ، گفت: استدلال قدیمی این است که اسراییل معاهده ان پی تی را امضا نکرده است. متأسفانه ان پی تی که از سال 1970 اجرایی شد، دو نقص بزرگ داشت: برای پنج قدرت بزرگ (دارای حق وتو و سلاح هسته ای) جدول زمانی برای خلع سلاح هسته ای تعیین نکرد و تا امروز آن ها هزاران سلاح هسته ای دارند و اینکه این معاهده همه کشورهای جهان را ملزم به امضا نکرد و فقط چهار کشور آن را امضا نکردند؛ اسراییل، هند، پاکستان و کره شمالی.

او در ادامه گفت: اسراییل همیشه بهانه می آورد که چون ان پی تی را امضا نکرده، تعهدی ندارد. در حالی که عراق به دلیل نقض این معاهده نابود شد، اما اسراییل که هر روز آن را نقض می کند و صدها سلاح هسته ای دارد، مورد انتقاد قرار نمی گیرد. این به دلیل لابی صهیونیستی در کشورهای غربی است که از اسراییل حمایت می کنند. حتی اخیراً 10 کشور (طی رأی گیری در مجمع عمومی سازمان ملل) با تشکیل دولت فلسطینی مخالفت کردند.

بازرس سابق آژانس با بیان اینکه کشورهای عربی باید هوشیار باشند ، گفت: آیا باید به ان پی تی پایبند بمانند، در حالی که امنیت ملی شان هر روز تهدید می شود؟ وزیر اسراییلی اخیراً گفته بود که می توانستند در غزه از بمب هسته ای استفاده کنند. ایران و حتی مصر در گذشته با تهدیدات هسته ای اسراییل مواجه بوده اند. کشورهای عربی باید موضع واحدی اتخاذ کنند و اگر اسراییل حسن نیت نشان ندهد و ان پی تی را امضا نکند، کشورهای عربی نباید خود را ملزم به ادامه این معاهده بدانند.

ابوشادی در پاسخ به این سوال که نظر شما درباره واکنش اسراییل به این تحولات و آینده مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران، از جمله احتمال ازسرگیری مذاکرات بین ایران و آمریکا چیست؟ ، گفت: ابتدا باید بدانیم که اسراییل ضرباتی به ایران زد، اما ایران هم ضربات دردناکی به اسراییل وارد کرده است. ایران توانایی پاسخگویی دارد. اسراییل نمی تواند به راحتی دوباره به ایران حمله کند، چون ایران اکنون اقدامات پیشگیرانه را اتخاذ کرده است.

او در پایان گفت: اسراییل با توافق اخیر ایران و آژانس چندان موافق نبود، اما در این مورد قدرتی ندارد. درباره مذاکرات ایران و آمریکا، اگر مکانیسم ماشه تا 27 یا 28 سپتامبر فعال نشود، احتمال ازسرگیری مذاکرات و بازرسی ها وجود دارد. اما اگر سه کشور اروپایی بر فعال سازی تحریم ها اصرار کنند، همه چیز به حالت قبل بازمی گردد.