فرارو- درحالی که هنوز ساعات اداری به روال سابق بازنگشته و بسیاری از مدارس و دانشگاه ها بازگشایی نشده اند، از 22 شهریور، معابر و بزرگراه های تهران با ترافیک سنگین روبه رو بود.

به گزارش فرارو، ترافیک سنگین در روزهای اخیر معابر تهران نشان می دهد که سال تحصیلی جدید نیز با همان گره کور همیشگی آغاز خواهد شد؛ ترافیک هایی که یک مسیر 10 دقیقه ای را به بیش از یک ساعت می رسانند. این بار اما ماجرا فقط به حجم خودروها مربوط نیست؛ نشانه ها حاکی از آن است که عوامل تازه ای به بحران ترافیک پایتخت اضافه شده اند؛ مسائلی که می توانند آغاز سال تحصیلی را بحرانی تر از همیشه کنند.

در یک نظرسنجی که سال گذشته منتشر شده بود، شهروندان گفته بودند که استفاده از مسیریاب ها یکی از عوامل ایجاد ترافیک است. به گمان آنان راننده ها برای فرار از ترافیک بزرگراه ها به پیشنهاد مسیریاب ها وارد خیابان های فرعی می شوند و نتیجه این است که معابر فرعی به دلیل ظرفیت کمشان قفل می شوند. اما، حالا با نزدیک شدن به سال تحصیلی جدید، مسیریاب های مختل شده رانندگان را با سردرگمی بیشتری روبه رو کرده است.

صفارزاده، مسوول سابق حمل ونقل و ترافیک تهران، اما با توجه به اختلالات به وجود آمده برای مسیریاب ها که از جنگ 12 روزه آغاز شده است گفت: استمرار اختلال در سامانه های مسیریاب می تواند گره ترافیکی کلان شهرها و به خصوص پایتخت را دو چندان کند. در واقع در عدم فعالیت صحیح سامانه های مسیریاب، مردم چاره ای جز جستن مسیر مقصد با پرس وجو را نداشته و در عین حال یافتن بهترین مسیر تا مقصد براساس حجم بار ترافیکی نیز غیرممکن شده و مجموع این عوامل در افزایش حجم ترافیک اثرگذار خواهد شد.

فرض بر اینکه مسیرهای همیشگی برای مردم آشنا شده اند و نیازی به مسیریاب ندارند، باید ذکر کرد که رانندگان تاکسی های اینترنتی و پیک های موتوری سردرگمند و این مساله معابر را با ترافیک مواجه می کند. تقی، راننده تاکسی اینترنتی، گفت: فقط کافی است یک بریدگی در تهران را رد کنیم، تاوان این مساله 10 دقیقه تا یک ربع دور شدن از مقصد است. حالا مسیریاب ها با تاخیر می گویند از فلان بریدگی خارج شوید.

کارشناسان حمل ونقل معتقدند بخش قابل توجهی از مشکلات ترافیکی تهران به الگوی رانندگی شهروندان برمی گردد. توقف های ناگهانی، تغییر مسیر بدون استفاده از راهنما، پارک دوبله و حتی ورود به خطوط ویژه یا حرکت خلاف جهت، از جمله رفتارهایی هستند که جریان عبور و مرور را مختل می کنند. این بی نظمی ها، به ویژه در شرایطی که حجم ترافیک سنگین است، نه تنها سرعت حرکت خودروها را کاهش می دهد بلکه زمینه ساز تصادف های زنجیره ای نیز می شود.

یک سرباز پلیس راهور در گفت وگو با خبرنگار فرارو توضیح داد: وقتی به راننده ای که دوبله پارک کرده است تذکر می دهیم، پاسخ می دهد یک دقیقه دیگر حرکت می کند. اما او متوجه نیست همین توقف کوتاه می تواند صفی طولانی از خودروها را پشت سرش به وجود آورد.

از سوی دیگر، تغییر لاین برای افتادن در مسیری که روان تر به نظر می رسد، اغلب نتیجه ای معکوس دارد. این کار باعث انسداد لاین کناری شده و همان مسیر روان را هم قفل می کند. علاوه بر این، رفتارهایی مانند استفاده نکردن از چراغ راهنما، عبور از چراغ قرمز یا استفاده مکرر از بوق برای باز کردن مسیر، همگی در تشدید ترافیک اثرگذار هستند.

لیلا، یکی از شهروندان تهرانی، نیز با اشاره به اهمیت رعایت قوانین رانندگی گفت: توقف پشت چراغ قرمز یک مکث کوتاه است که از شکل گیری گره های سنگین جلوگیری می کند. وقتی راننده ای قانون را زیر پا می گذارد، نه تنها خودش دیرتر به مقصد می رسد، بلکه راه دیگران را هم می بندد. در واقع بی توجهی به قانون، انتخاب مسیری طولانی تر و زمان برتر است، حتی اگر در ظاهر صرفه جویی چند ثانیه ای به نظر برسد.

با این وجود کارشناسان معتقدند، مشکل ترافیک تهران به کم کاری شهروندان در مدیریت عبور و مرور مربوط نمی شود؛ عامل اصلی، عدم مدیریت صحیح ترافیک و رسیدگی به ظرفیت و عملکرد مترو و شبکه اتوبوسرانی است.

با نزدیک شدن به آغاز سال تحصیلی، تهران خود را برای یکی از پرترافیک ترین روزهای سال آماده می کند. رییس پلیس راهور تهران بزرگ اعلام کرده است که با توجه به افزایش حدود 30 درصدی حجم ترافیک در اول مهر، تیم های موتورسوار و پیاده پلیس با 75 درصد افزایش نیرو در آماده باش کامل قرار دارند.

اما در همین حال، نتایج یک نظرسنجی که روزنامه دنیای اقتصاد منتشر کرده نشان می دهد بخشی از شهروندان خود پلیس راهور را از عوامل تشدیدکننده ترافیک می دانند. در این گزارش تأکید شده است که برخی اقدامات مأموران مانند مسدودسازی جریان حرکت خودرو در وسط بزرگراه ها، به دلیل سرعت بالای وسایل نقلیه و بار ترافیکی، باعث شکل گیری صف های طولانی و بازگشت ترافیک به ورودی ها و معابر اطراف می شود.

از سوی دیگر، ساخت وسازهای بی رویه در تهران، چه در حوزه مسکونی و چه در زمینه احداث معابر و بزرگراه ها، نه تنها باری از دوش شهر برنداشته، بلکه خود به عامل تازه ای برای افزایش ترافیک بدل شده است. ریحانه شاهنگیان، کارشناس حمل ونقل، در گفت وگویی این پدیده را با جریان سیلاب مقایسه کرده و گفته است: ساخت بزرگراه مثل باز کردن یک شریان تازه است، اما ترافیک مثل سیل است؛ خیلی زود همان ظرفیت جدید را هم پر می کند. نمونه اش اتوبان های همت و رسالت که مدت کوتاهی بعد از افتتاح، دوباره قفل شدند. یکی از شهروندان مطلع در حوزه مدیریت شهری نیز به فرارو گفته است: ساخت بزرگراه جدید در تهران شبیه پاک کردن صورت مسئله است. نقشه هوایی تهران اگر با دیگر پایتخت ها مقایسه شود، پیچیدگی مهندسی آن آشکار می شود، اما نتیجه توسعه معابر همواره برعکس بوده و به کاهش ترافیک منجر نشده است.

در کنار این عوامل، ضعف زیرساخت های حمل ونقل عمومی همچنان پابرجاست. طبق آمار، سهم حمل ونقل عمومی در سفرهای روزانه تهرانی ها کمتر از 50 درصد سطح مطلوب است. سید جعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون حمل ونقل شورای شهر تهران، در این باره تأکید کرده: اگر حمل ونقل عمومی کارآمد و در شأن مردم وجود داشت، هیچ کس حاضر نمی شد خودروی چند صد میلیونی یا میلیاردی اش را به خیابان های شلوغ تهران بیاورد. مردم انتخاب نمی کنند؛ کمبود وسایل حمل ونقل مناسب، آن ها را به سمت خودرو شخصی سوق داده است.

شهروندی که از کرج هر روز به محل کار خود در مرزداران رفت وآمد می کند، تجربه شخصی اش را چنین روایت می کند: برای رسیدن با مترو باید چندین بار خط عوض کنم؛ از صادقیه تا شادمان، بعد به خط زرد بروم، سپس خط بنفش تا تربیت مدرس و بعد وارد خط صورتی شوم. تازه قطارهای بنفش و صورتی هر 15 دقیقه یک بار می آیند و واگن ها آن قدر شلوغ هستند که چند ایستگاه باید نفس به نفس بایستیم. سال گذشته که با مترو رفتم، تمام زمستان سرما خوردم. هم وقت زیادی هدر می رود، هم سلامتی ام از بین می رود. وقتی می توانم همین مسیر را با خودرو شخصی در 10 دقیقه طی کنم، البته قبل از بازگشایی مدارس، چرا باید یک ساعت در مترو عذاب بکشم؟