عباس عراقچی، وزیر امور خارجه در مصاحبه پنجشنبه هفته گذشته از محول شدن پرونده هسته ای به علی لاریجانی خبر داد؛ محمد مهاجری، ششم شهریور در توییتی مدعی آن بود که کماکان این پرونده در اختیار علی شمخانی قرار دارد. در این بین تغییر مدیریت پرونده هسته ای در دو سطح معنا دارد؛ نمادین و برای نشان دادن حساسیت شرایط و عملیاتی ، ذیل استفاده از تجربه و توان لاریجانی در هماهنگی و تعامل بین المللی. با این حال، زمان اندک و تهدید فعال سازی مکانیسم ماشه، طی دو هفته پیش رو چالش های جدی ایجاد کرده است. تحلیلگران معتقدند لاریجانی سیاست مداری عمل گراست، اما انتظار معجزه در این شرایط واقع بینانه نیست.

به گزارش شرق، این تغییر بیش از آنکه تضمین حل بحران باشد، پیامی به طرف های خارجی است مبنی بر رویکردی تازه از سوی ایران در مدیریت بحران هسته ای. برای واکاوی فضای سیاسی پس از بازگشت علی لاریجانی به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و نیز چشم انداز پرونده هسته ای و مذاکرات در آستانه فرجه دو هفته ای تا احتمال بازگشت تحریم ها و قطع نامه های شش گانه شورای امنیت، به گفت وگویی صریح و تحلیلی با محمد مهاجری، فعال سیاسی و رسانه ای، نشسته ایم که در ادامه می خوانید.

جناب مهاجری، مصاحبه با حضرت عالی به فضای سیاسی بعد از بازگشت علی لاریجانی به شعام و معادلات به شدت حساس این روزهای پرونده هسته ای و مذاکرات بازمی گردد و در همین راستا بخشی از این گفت وگو ناظر به یک نگاه انتقادی به طیفی از مواضع شماست و بخش دیگر هم بر واکاوی دقیق تر آنچه مطرح کرده اید، متمرکز خواهد بود. بحث را از اینجا آغاز کنم که پنجشنبه شب گذشته عباس عراقچی از محول کردن پرونده هسته ای از علی شمخانی به علی لاریجانی خبر داد. اما شما ششم شهریورماه در توییتر نوشتید: طی چند سال گذشته گفته می شد آقای شمخانی کلید پرونده هسته ای است حال آنکه او فقط قفل بود! راه برون رفت از شرایط فعلی، رهاشدن این پرونده از دست او و مهم تر از آن، مدیریت واحد بر مذاکرات و پرونده هسته ای است هرچند دریابان را خوش نیاید. شرایط مکانیسم ماشه تفکر و فرد دیگری می خواهد . بسیاری از توییت شما این گونه برداشت کردند که کماکان پرونده هسته ای ایران در اختیار علی شمخانی قرار دارد. به صراحت می پرسم که آنچه نوشتید تحلیل حضرت عالی بود یا یک خبر موثق؟

آن چیزی که من در توییتر نوشتم و بعد از آن هم در یک یادداشت مشترک با محمد قوچانی در روزنامه هم میهن نوشتیم، بیشتر بیان یک دغدغه بود.

چه دغدغه ای و این دغدغه از کجا ناشی می شود؟

ضرورت یک تغییر برای ایجاد انسجام. این دغدغه از دو جا ناشی می شد؛ اینکه پرونده هسته ای و پرونده مذاکرات به همدیگر متصل هستند. پس نمی شود مسئله مذاکرات، سیاست خارجی و دیپلماسی در جای دیگر تعریف شود و پرونده هسته ای در جای دیگری تعیین تکلیف شود. اینجا به یک مدیریت واحد نیاز بود. و تصور من این بود که حضور آقای لاریجانی در سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی این فرصت را به وجود خواهد آورد که پرونده هسته ای دوباره به شورای عالی امنیت ملی بازگردد.

این گفته شما به معنای آن نیست که پرونده هسته ای جای دیگری جز شورای عالی امنیت ملی تعیین تکلیف می شد؟

این گفته من به معنای آن است که پرونده هسته ای سرگردان بود. این سرگردانی، هم به پرونده هسته ای و هم به مذاکرات لطمه می زد. به هر حال ما در یک شرایط جنگی قرار داریم و کشور در وضعیت متفاوتی قرار دارد و اکنون هم مذاکرات در شکل و قالب جدیدی پیگیری می شود. پس نیاز بود یک انسجام و مدیریت واحد بین پرونده هسته ای و مذاکرات و سیاست خارجی به وقوع بپیوندد.

به بخشی از سؤال نخست بازگردیم. واقعا نوشته شما خبر بود یا تحلیل، محمد مهاجری؟

آن چیزی که من نوشتم خبر بود و اطلاع داشتم که پرونده هسته ای کماکان در دست آقای شمخانی است. من هم نوشتم که ضرورت دارد هرچه زودتر این پرونده به فرد دیگری و مدیریت تازه محول شود و با توجه به اینکه آقای شمخانی دیگر عضو شورای عالی امنیت ملی نیستند و اکنون به شورای عالی دفاع رفته اند، لازم بود که این پرونده از ایشان گرفته شود و به شورای عالی امنیت ملی بازگردد.

همین جا بحث انتقادی من با شما شروع می شود. مسئله شما شخصیت و کاراکتر علی شمخانی یا…؟

اتفاقا یکی از مشکلات من با شخصیت خود علی شمخانی است.

چه مشکلی با شخصیت ایشان دارید؟

در یک مورد، بعد از تجاوز اسراییل و حمله ای که صورت گرفت، اکنون وزن و وجاهت علی شمخانی در افکار عمومی تا حدودی از بین رفته است و خودبه خود هم افکار عمومی دیگر پذیرای این نبود که پرونده مهم هسته ای در دست فردی مانند علی شمخانی باشد، فردی که دیگر وجاهتی در نزد افکار عمومی ندارد.

اما دوباره در راستای همان نگاه آسیب شناسانه به گفته های شما، می خواهم مسئله را از منظر دیگر به بوته تحلیل ببرم. کارنامه علی شمخانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، هم در دوره روحانی و هم در دوره مرحوم رییسی کاملا مشخص است که چه اتفاقاتی را برای مذاکرات، احیای برجام و مذاکرات هسته ای در دولت یازدهم، دوازدهم و سیزدهم رقم زد و چه تحولاتی هم بعد از آنکه علی اکبر احمدیان، جانشین او در شورای عالی امنیت ملی شد و کماکان مدعی بود پرونده هسته ای در دست وی است، رقم خورد. پس موضوع علی شمخانی نیست. می خواهم روی علی لاریجانی متمرکز شوم. قطعا طیف گسترده ای از رسانه های اصلاح طلب و مستقل هم شامل این نقد من می شوند، کما اینکه خودم هم در همین رابطه مطالب فراوانی نوشته ام. اما آیا علی لاریجانی بزرگ تر از آن چیزی که هست نشان داده نشده است؟ بی تعارف، علی لاریجانی زمانی که در دوره احمدی نژاد، دبیر شورای عالی امنیت ملی بود، اگرچه کارنامه فاجعه بار سعید جلیلی در صدور قطع نامه ها و تحریم های شورای امنیت علیه کشورمان را نداشت، اما گُلی هم به سر پرونده هسته ای ما نزد. بنابراین واقعا در شرایط کنونی باید عنوان کرد که علی لاریجانی نه ید بیضا دارد، نه عصای موسی و نه دم مسیحا…؟

ببینید، واقعا مسئله بزرگ کردن یا کوچک کردن افرادی مانند علی لاریجانی نیست. علی لاریجانی هم مانند دیگر چهره های سیاسی در کشور، فردی است که در قد و قواره و قامت خودش است. اما مسئله مهمی که در پاسخ به نقد شما وجود دارد این است که متأسفانه در چرخه مدیریتی کشور، وضعیتی به وجود می آید که از توان برخی افراد به شکل درست استفاده نمی شود.

موضوع، علی لاریجانی نیست، بلکه هر فرد دیگری را در پست ها و مناصب کلیدی و مهمی مانند دبیری شورای عالی امنیت ملی قرار دهید، مادامی که اختیارات لازم را به او ندهید، قطعا توفیقی حاصل نخواهد شد. و بدتر از آن این است که کسی مسئولیت شرایط فعلی را هم نمی پذیرد. پس وقتی یک فرد توانا در یک پست کلیدی قرار می گیرد، منطقی آن است که اختیارات لازم را هم به او بدهید تا بتواند خروجی لازم و قابل قبول را به شما بدهد.

وقتی مسئولیت و اختیارات با هم، هم وزن و همگن باشند، در آن صورت شما می توانید مطالبه گری کنید، یعنی جامعه هم می تواند مطالبه گری کند. مسئله، کارنامه آقای لاریجانی در دوره های قبل یا بزرگ کردن و کوچک کردن ایشان یا هر فرد دیگری نیست.

ما باید نگاهمان رو به جلو باشد تا بازخوانی گذشته. در شرایط فعلی، هر کسی که می خواهد دبیر شورای عالی امنیت ملی باشد، به لحاظ حقوقی باید یک فرد قدرتمند و مدیر باشد که توانایی هماهنگی و کنترل اوضاع را داشته باشد. به هر حال، شما بهتر از من می دانید که دبیر شورای عالی امنیت ملی، درست است که به لحاظ حقوقی، منصوب رییس جمهور است، اما در عرف سیاسی ما به نحوی توسط رهبری معرفی می شود.

به بیان دیگر، می توان گفت که دبیر شورای عالی امنیت ملی، نماینده رهبری در این شورا است. از این جهت است که در شرایط کنونی لازم بود که پرونده هسته ای به آقای لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی محول شود و جا دارد که اختیارات لازم به ایشان هم داده شود که بعد بتوان مطالبه گری کرد.

گفتید جا دارد ؛ به نظر شما این اختیارات به لاریجانی داده خواهد شد؟

با همه نکاتی که گفتم، واقعا نمی دانم که اختیارات لازم در حوزه هسته ای یا برای پیشگیری از جنگ دوباره، برای پیشبرد مذاکرات، حتی ایجاد فضای امن برای اقتصاد کشور یا سایر موضوعات سیاست خارجی و سیاست داخلی به آقای لاریجانی داده خواهد شد یا نه.

اما واقعیت غیرقابل انکار این است که هرچه اختیارات بیشتری به دبیر شورای عالی امنیت ملی داده شود، مسئولیت های او بیشتر خواهد شد و طبیعتا هم می توان او را پاسخ گو کرد و این مطالبه گری را داشت که در ازای اختیارات و مسئولیت ها، او چه کارنامه ای از خود به جای گذاشته است؛ عکس آن هم صادق است که هرچه اختیارات او کمتر باشد، می تواند از زیر بار مطالبه گری و پاسخ گویی شانه خالی کند.

اتفاقاً این جمله آخر شما دوباره مقوله تکراری ساختار کارگزار را به ذهن من متبادر کرد. هرچند طیفی از تحلیلگران سیاسی معتقدند در همین چارچوب ساختار کارگزار جمهوری اسلامی ایران، می توان از پتانسیل های بالقوه و بالفعل افراد برای بهبود شرایط استفاده کرد، کما اینکه برخی تفاوت بین منوچهر متکی به عنوان وزیر امور خارجه با محمدجواد ظریف را در همین سمت یادآور می شوند که هر دو چه کارنامه هایی از خود به یادگار گذاشتند. اما واقعا این چهره سازی ها یا دوقطبی ها در فضای سیاسی تا چه حد می تواند کمک کننده باشد؟ مشخصا می خواهم از دوقطبی شمخانی-لاریجانی یا دوقطبی جلیلی-لاریجانی یاد کنم. هرچند باز هم تکرار می کنم، درست است که علی لاریجانی در سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، مانند جلیلی کوله باری از تحریم ها و قطع نامه های شورای عالی امنیت ملی را به بار نیاورد. یا به قول شما مانند شمخانی به مثابه قفل هسته ای عمل نکرد. اما لاریجانی هم پرونده هسته ای را به ساحل امن نرساند. واقعا این دوگانه سازی ها، دوچهره سازی ها و دوقطبی سازی ها کمکی به بحران های متعدد داخلی و خارجی کشور خواهد کرد؟ کمکی به برون رفت کشور از وضعیت فعلی می کند؟

سؤال شما دو بخش داشت؛ اولا، درخصوص مقوله ساختار - کارگزار باید گفت، اگر دو پارامتر ساختار و کارگزار در هم ضرب شوند، می توان از آن یک پروسه موفق را به وجود آورد که یک شخصیت کارآمد و توانا را شکل دهد. در همین راستا، هرچه ساختار ضعیف تر باشد یا به عکس، کارگزار ضعیف باشد، طبیعتا حاصل جمع هم عدد کوچک تری است.

بنابراین باید سعی کنیم هم ساختار قدرتمند باشد و هم کارگزار، که حاصل ضرب آن ها یک عدد بزرگ باشد. یعنی باید کاری کرد که هم ساختار و هم کارگزار قوی تر باشند. اما در پاسخ به بخش دوم سؤال شما، اینکه برخی دوقطبی ها یا دوگانه سازی ها کمکی به حل مشکلات کشور و برون رفت از وضعیت کنونی خواهد کرد، قطعا خیر. اما باید پرسید که این دوقطبی سازی ها را چه کسانی به وجود می آورند؟

همین الان شما نگاه کنید که در مجلس دوازدهم، برخی نمایندگان معدود ولی نام آشنا چه کارشکنی ها و حملاتی به دستگاه سیاست خارجی و پرونده های دیپلماتیک دارند؟ افرادی که من به جد معتقدم، مشخصا در حوزه سیاست خارجی، مذاکرات، پرونده هسته ای و امنیت ملی بی سواد هستند.

تا این حد؟

بله، تا این حد. چون این افراد واقعا نه در حوزه سیاست خارجی سواد و تحصیلات دارند و نه در سوابق آن ها، توان درک موضوعات دیده می شود. ضمن اینکه این افراد واقعا فهم درستی از امنیت ملی ندارند. اینکه من روی کلمه فهم تأکید می کنم، به معنای توهین به افراد نیست. اشتباه نشود. مثل اینکه کسی به من بگوید شما در حوزه پزشکی فهم و سواد ندارید، که کاملا درست است. من واقعا فهمی از عالم پزشکی ندارم.

پس من معتقدم برخی از نمایندگان مشخص و معدود، به خصوص آن هایی که خیلی این روزها سر و صدا می کنند، به معنای واقعی کلمه هیچ شناخت، درک و فهم درستی از مقوله امنیت ملی و سیاست خارجی، مذاکرات و پرونده هسته ای نداشته و ندارند و همواره به دنبال یک دوقطبی، دوگانه سازی، دوچهره سازی و نظایر آن هستند. پس کسی به دنبال دوقطبی سازی لاریجانی-جلیلی یا لاریجانی-شمخانی نبوده است. حتی من معتقدم خود آقای جلیلی هم به دنبال این دوقطبی سازی نبود.

واقعا چنین تصوری دارید! چرا؟

بله، دلیل آن هم مشخص است. چون آقای جلیلی ظرفیت و پتانسیل خود را می داند. من معتقدم خود آقای جلیلی به این واقعیت آگاه است که یک کاراکتر و شخصیت سیاسی درجه چندم است و با وجود این، در یک مدت کوتاه هم دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. در همان مقطع هم، ناموفق ترین و بدترین کارنامه دبیری شورای عالی امنیت ملی به نام او رقم خورد. او حتی یک نانوایی را هم اداره نکرده است. می داند یک کارگزار اجرایی درجه چندم است و به نظر من، خود جلیلی هم بهتر و بیشتر از هر کسی به این واقعیت اشراف دارد. معلوم است کسانی که دور و بر او به دنبال این دوقطبی سازی ها و دوچهره سازی ها هستند، نهایتا ضرر بیشتر را متوجه خود جلیلی خواهند کرد.

باز هم یک نگاه انتقادی داشته باشیم؛ از این بابت که با وجود تمام توصیه ها و تفاسیری که برای علی لاریجانی برده شد، نهایتا او علی باقری کنی را به عنوان معاون خود برگزید. هرچند این انتخاب با دو روایت و دو تحلیل همراه بود. برخی معتقد بودند که این انتخاب نشان داد که علی لاریجانی هم مسیر گذشته را پی خواهد گرفت، کما اینکه علی باقری کنی، هم در دوره ای که معاون سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی بود و هم زمانی که معاون سیاسی و مذاکره کننده ارشد دولت سیزدهم بود، نتوانست اتفاق مثبتی را رقم بزند. اما برخی معتقدند علی باقری کنی دیگر شخصیت سیاسی گذشته را ندارد و نگاهی متفاوت و حتی متضاد از قبل نسبت به مذاکرات پیدا کرده است و از این رو، انتخاب وی توسط لاریجانی معنای دیگری پیدا خواهد کرد. ارزیابی شما چیست؟ آیا بازگشت باقری کنی به شورای عالی امنیت ملی هم به معنای پیگیری همان مسیر سابق است و نباید انتظار داشت که آبی از شورای عالی امنیت ملی گرم شود؟

من واقعا از دلایل انتصاب آقای باقری اطلاع دقیقی ندارم. اما به اعتقاد من، زمانی که آقای باقری با آقای جلیلی در شورای عالی امنیت ملی کار می کرد، اعتقادی به مذاکرات نداشت. اما در سال های اخیر و به خصوص در سه سالی که در دولت رییسی مسئولیت مذاکرات را برای احیای برجام داشت، ایشان کاملا یک چرخش 180 درجه ای را در امر مذاکرات پیدا کرده است.

از برخی مقامات و دیپلمات های برجسته کشور شنیدم، اکنون آقای باقری به این نتیجه رسیده که ما در گذشته اشتباه کردیم، زمانی که با برجام و مذاکرات مخالفت کردیم. معتقد است که ما در آن زمان می توانستیم از برجام حمایت کنیم، اما در عین حال انتقادات خود را برای اصلاح هرچه بیشتر و بهتر آن داشته باشیم. پس این حرف تا حدی درست است که باقری امروز، باقری گذشته نیست.

حتی اگر باقری امروز، باقری گذشته نباشد، درخصوص توانایی او که محل تردید است؟

اگر فرض بگیریم که آقای باقری توانایی های لازم را هم نداشته باشد، با توجه به ترکیب فعلی شورای عالی امنیت ملی، این مسئله تقریباً پوشش داده خواهد شد.

می خواهم وارد مباحث تحلیلی با شما شوم و قدری از نگاه آسیب شناسانه و انتقادی فاصله بگیرم. طبق همان مقوله ساختار-کارگزار و در ایدئال ترین سناریوی ممکن، اگر توان حداکثری را برای ساختار و کارگزار در نظر بگیریم و این توانایی های بالا در هم ضرب شود و عدد بزرگی هم به دست آید، ضمن آنکه اختیارات لازم هم به علی لاریجانی داده شود، می تواند در شرایط کنونی کاری از پیش ببرد؟ بیانیه هفته گذشته از سوی آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلستان، آن هم 48 ساعت بعد از توافق تهران و آژانس در قاهره، نشان می دهد ما با یک ابر بحران جدی در حوزه سیاست خارجی مواجه هستیم و در فاصله کمتر از دو هفته تا بازگشت قطع نامه ها و تحریم های شورای امنیت ملی نمی توان انتظار دم مسیحایی داشت.

من در حوزه سیاست خارجی اعتقادی به این عبارات مانند دم مسیحایی و عصای موسایی ندارم. واقعیت امر این است که دیپلماسی یک علم است و عالم سیاست هم به شدت سیال است. در این شرایط، امکان دارد یک سیاست مدار امروز طرفدار سناریوی الف باشد و فردا طرفدار سناریوی ب . پس در عالم سیال سیاست و بنا بر اقتضائات و ضرورت مکان و زمانی، باید هوشمندانه و منعطف عمل کرد.

ما که اخباری نیستیم و بگوییم چون 45 سال پیش گفتیم مرگ بر آمریکا و مذاکرات با آمریکا ممنوع است، امروز هم همان را تکرار کنیم و آن را مبنای سیاست خارجی قرار دهیم. پس چه آقای لاریجانی و چه هر فرد دیگری، در شرایط کنونی چاره ای جز این ندارد که با اقتضائات زمان و مکان تصمیم بگیرد و عمل کند. او هم یک سیاست مدار عادی اما در یک تراز بالاست. اینجا طبیعتا باید کل مجموعه نظام با آقای لاریجانی همکاری کند.

ولی ما دو هفته بیشتر وقت نداریم! با توجه به این بیانیه چهارجانبه هم به نظر می رسد تقریبا بازگشت قطع نامه و تحریم های شورای امنیت، ذیل نگاه سیاسی غرب و زیاده خواهی آن ها مسجل است. به همین دلیل است که من معتقد به استفاده از کلماتی مانند دم مسیحایی یا عصای موسایی هستم؛ چون واقعا چیزی شبیه به یک معجزه باید کشور را از بحران کنونی و در بازه زمانی کوتاه فعلی برهاند؟

نکته شما درست است، اما من به یکی، دو تصمیم اخیر در حوزه پرونده هسته ای که در هفته گذشته انجام شد، نگاه می کنم و تصورم این است که در روزهای پیش رو می توان شاهد وقوع اتفاقات مثبت و امیدوارکننده بود.

بیمی ندارید که کارشکنی شود؛ کمااینکه دیدیم در جریان توافق تهران و آژانس در قاهره چه حملاتی صورت گرفت؟

چرا، انتظار حملات را دارم. بالاخره کاسبان تحریم در کشور ما یک قدرت بزرگ هستند. قبل تر در مصاحبه با خود شما در همین روزنامه شرق گفته بودم که کاسبان تحریم یک ویترین ایدئولوژیک دارند که از ارزش های اسلامی و انقلابی مانند خدا، پیغمبر، امام، رهبری، انقلاب، شهدا و… هزینه کرده و طوری ادعا می کنند که گویا رهبری در جریان هیچ تصمیم و اتفاقی نیست. انگار آقای پزشکیان، آقای لاریجانی، آقای عراقچی و دیگر مسئولان، مستقل و سرخود تصمیم می گیرند.

در صورتی که من معتقدم و تأکید می کنم که در زمان برجام و بعد از آن، هیچ تصمیم مهمی در حوزه سیاست خارجی گرفته نشده است، مگر با هماهنگی و چراغ سبز شورای عالی امنیت ملی و رهبری؛ در این میان، شاید در پی ریزی و پیگیری تاکتیک ها، سلایق افراد دخیل شده باشد، اما در پی ریزی و پیگیری استراتژی ها، قطعا نظر کل نظام به رهبری منتقل و لحاظ شده است و در این بین، یا رهبری شخصا دستور به انجام آن می دهند یا پیشنهادات را از دیگر مسئولان می شنوند و آن را به عنوان یک راهکار و نظر نظام ابلاغ می کنند تا افراد در حوزه اجرا آن را پیش ببرند.

گفته می شود بازگشت علی لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی و محول شدن پرونده هسته ای به او، می تواند یک پالس به بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای و همچنین یک پالس برای فضای سیاست داخلی در پی داشته باشد. ارزیابی شما در این رابطه چیست؟ واقعا کشورهای پیرامون و غربی ها و همچنین چهره ها، احزاب و جریان های سیاسی در داخل کشور از محول شدن پرونده هسته ای به لاریجانی چه برداشتی دارند؟

به نظر من، آمدن آقای لاریجانی به شورای عالی امنیت ملی و سپردن پرونده هسته ای به او، به معنای تغییر در سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران، هم در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی و هم در حوزه هسته ای است. این جمله یک معنای مهم را در خود دارد که هم بازیگران منطقه ای و غربی ها آن را فهمیده اند و هم داخلی ها آن را به خوبی درک کرده اند. البته برخی هم به دلیل اختلافاتی که با آقای لاریجانی دارند، کماکان می توانند کارشکنی کنند. اما در کل، برداشت من این است که اکنون کل نظام تصمیم گرفته است با انتخاب لاریجانی و حمایت از او، کشور را از وضعیت کنونی خارج کند.

پس این را هم بپرسم. چطور بعد از جنگ 12روزه، آقای لاریجانی در یک خط ونشان مستقیم برای مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گفته بود بعدا به حساب گروسی می رسیم ، اما زمانی که همین علی لاریجانی به دبیری شورای عالی امنیت ملی می رسد، شاهد توافق تازه با آژانس هستیم؟ این گروسی مگر همان گروسی نیست؟

پاسخ به این سؤال را قبل تر داده بودم و عنوان کردم که سیاست مداران بنا بر اقتضائات زمان و مکان، امکان دارد امروز سناریوی الف را انتخاب کنند و فردا سناریوی ب را درست بدانند. لذا طبیعی است که در شرایط مختلف مکانی و زمانی، سیاست مداران حرف های مختلف بزنند. ما که اخباری نیستیم؛ ما باید طبق شرایط روز بحث کنیم. بله، بعد از جنگ 12روزه، این مسئله مطرح بود که آقای گروسی نقش مخربی در آن تجاوز داشتند، اما اکنون بعد از دو ماه، فضا فرق کرده است.

ما باید خط تحلیلی و خط سیاسی را ببینیم. نمی شود یک جمله، مبنای تصمیم گیری در همه شرایط باشد. اتفاقا به نظر من، آن جمله آقای لاریجانی درخصوص مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی باعث شد که گروسی تا مدتی از مواضع ضدایرانی خود عقب نشینی کند و الان هم به نظر من، به رغم برخی حملات و انتقاداتی که در داخل به گروسی انجام می شود، مدیرکل آژانس سیاست سابق را ندارد.

برای سؤال آخر، به بخشی از توضیحات مصاحبه پنجشنبه شب عباس عراقچی درباره حوزه اختیارات وزارت امور خارجه و شورای عالی امنیت ملی بازمی گردم که به نظر می رسید از نوعی نگرانی وزیر امور خارجه از سپرده شدن امر مذاکرات به لاریجانی حکایت داشت. شما چنین تصوری دارید و شاهد مذاکرات موازی خواهیم بود یا نوعی از همپوشانی در دستور کار است؟

مذاکرات موازی در کار نیست. وزارت امور خارجه همواره مجری سیاست ها و دستورات شورای عالی امنیت ملی بوده است. الان هم فضا تغییر نکرده و کماکان وزارت امور خارجه و وزیر، مجری سیاست های شورای عالی امنیت ملی است. طبق فرمایش مقام معظم رهبری، وزارت امور خارجه و شخص وزیر، تعیین کننده سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران نیست، بلکه مجری آن است و آقای عراقچی هم طبق همان روال عمل خواهد کرد. باید ببینیم شورای عالی امنیت ملی متناسب با فضا و مکان، چه سیاستی را برخواهد گزید.