قیمت برخی از کالاهای اساسی در بازار در سه ماهه تابستان افزایش یافته است. از این رو دولت نیز به منظور تنظیم بازار این کالاها و دسترسی آسان تر مصرف کنندگان، در راستای تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر مدیریت بازار و معشیت مردم، اقدام به واردات برخی از کالاهای ضروری مانند برنج و گوشت کرده است. با توجه به اینکه کالابرگ برای دهک های اول تا سوم نیز شارژ شده، احتمال می رود اقلام تنظیم بازاری بواسطه کالابرگ به دست مصرف کنندگان برسد یا به صورت عمومی در دسترس قرار گیرد.

به گزارش ایران، بر اساس آخرین خبرها، ثبت سفارش واردات 40 هزار تن دام زنده انجام و نیمی از این میزان وارد کشور شده است. همچنین دولت برای تنظیم بازار داخلی تصمیم دارد برنامه واردات حدود 135 هزار تن گوشت منجمد و 70 هزار تن گوشت گرم گوساله و گوسفندی را در دستور کار قرار دهد. علاوه بر این، منابع رسمی از ثبت سفارش و واردات 150 هزار تنی برنج خارجی توسط بازرگانان با هدف تنظیم بازار از کشورهای پاکستان و هند خبر داده اند.

بانک مرکزی نیز اعلام کرده از ابتدای فروردین تا 18 شهریورماه سال 1404، بیش از 25میلیارد و 283میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای صنعتی و همچنین رفع نیازهای خدماتی تأمین کرده که از این میزان، 6 میلیارد و 426 میلیون مربوط به واردات کالاهای اساسی و دارو بوده است.

استراتژی تنظیم بازار و ورود دولت برای کاهش قیمت کالاهای اساسی در ایران همواره وجود داشته است اما موفقیت یا عدم موفقیت دولت ها در این باره را نمی توان به طور قطعی بیان کرد. زمانی که عرضه و تقاضای کالاهای ضروری جامعه در بازار همخوانی نداشته باشد، دولت به منظور کاهش نوسانات و کنترل قیمت و جلوگیری از کمبود کالا وارد میدان می شود و هدف اصلی یعنی تضمین تأمین کالا برای مردم با قیمت مناسب را با تاکتیک هایی مانند واردات محقق می کند.

تنظیم بازار مانند هر روش دیگر اقتصادی چنانچه به درستی انجام شود می تواند اقدامی مثمر برای مصرف کنندگان به حساب بیاید زیرا اولین هدف تنظیم بازار حفاظت از مصرف کننده است که با جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت و دسترسی آنها به کالاهای ضروری به تحقق می پیوندد. علاوه بر این، دولت با این روش می تواند از انحصار و احتکار نیز جلوگیری به عمل آورد، اما چنانچه این شیوه قرار باشد در درازمدت بر بازار حاکم شود، می تواند با چالش هایی همچون کاهش کارآیی بازار، مشکل در تخصیص منابع و افزایش هزینه های دولت برای نظارت روبه رو شود.

ریشه یابی افزایش قیمت ها می تواند به دولت ها کمک کند که مشکل را نه تنها از طریق تنظیم بازار، بلکه به صورت ساختاری حل و فصل کنند. در این راستا، منصور پوریان رییس شورای تأمین دام در گفت وگو با ایرنا چنین توضیح داده است: در ابتدای تابستان، بازار محصولات دامی با فشار زیادی روبه رو بود به طوری که قیمت ها بشدت کاهش یافت زیرا شاخص بهره برداری گوشت گوسفند کشتاری در این زمان بین 280 تا 290هزار تومان و قیمت هرکیلوگرم گوساله در حدود 185 هزار تومان بود.

اما پس از آن نوساناتی در بازار نهاده های دولتی رخ داد که ناشی از افزایش قیمت نهاده های دامی بود؛ البته نهاده هایی که دولت در اختیار دامداران قرار می دهد. در برخی موارد قیمت هر کیلوگرم جو از 14هزار تومان در سامانه بازارگاه به بیش از 22 هزار تومان در بازار رسید و این افزایش قیمت درباره ذرت و سایر نهاده ها نیز صدق می کند که در نهایت می تواند در هزینه های تولید تأثیر گذار باشد.

به گفته او، نهاده های دامی با ارز دولتی در سامانه بازارگاه بارگذاری نمی شود؛ این مشکلات باعث شده دامداران در تأمین نهاده ها دچار مشکلات جدی شوند و بازار دچار ناپایداری شود. بنابراین حمایت قوی از تولید داخلی، کنترل واردات و نظارت بر توزیع نهاده ها از جمله راهکارهای مهم برای تثبیت بازار و توسعه صنعت دامداری کشور است.

رییس شورای تأمین دام با بیان اینکه طی روزهای اخیر شاهد جهش قیمت در بازار گوشت گوساله زنده بودیم که این موضوع نادر و بی سابقه بود، تصریح کرده است: به دلیل این نوسان هر کیلوگرم گوشت گوساله 100هزار تومان افزایش قیمت پیدا کرد که کمبود نهاده های دولتی، بالا رفتن قیمت نهاده های آزاد در بازار و افزایش قیمت گوشت های منجمد برزیلی از عوامل این گرانی است.

یکی دیگر از کالاهایی که با افزایش قیمت قابل توجه در بازار روبه رو بوده، برنج است. وزیر جهاد کشاورزی چندی پیش قیمت برنج وارداتی هندی و پاکستانی را بین 56 تا 70 هزار تومان اعلام کرد، اما براساس مشاهدات میدانی برنج های وارداتی از جمله برنج پاکستانی در بازار با قیمت بالاتری به فروش می رسد.

دولت برای تنظیم بازار این کالا نیز وارد میدان شده و به واردات این کالا روی آورده است. شهرزاد مشیری معاون توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی از ثبت سفارش و واردات 150 هزار تنی برنج خارجی توسط بازرگانان با هدف تنظیم بازار خبر داده که عرضه آن به صورت مستقیم از سوی دولت انجام خواهد شد و به همین دلیل، نگرانی از بابت احتکار، ایجاد حاشیه و گرانفروشی وجود نخواهد داشت.

همچنین این محموله ها به شرط تحویل به شرکت بازرگانی دولتی ایران وارد کشور می شود تا بازار برنج مدیریت و از افزایش قیمت ها جلوگیری شود. به گفته او، همزمان با افزایش قیمت برنج داخلی، واردات این میزان برنج می تواند نقش مهمی در مدیریت بازار و تأمین نیاز مصرف کنندگان ایفا کند.

به گزارش وزارت جهاد کشاورزی، مشیری عنوان کرده است: واردات 150هزار تن برنج خارجی از پاکستان و هند در حال انجام و جزییات مربوط به این ثبت سفارش ها در سایت معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی قابل مشاهده است.
سید سعیدراد، مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی ایران نیز با تأیید این خبر اظهار کرده است: 150 هزار تن برنج درب بندر تحویل شرکت بازرگانی دولتی داده می شود تا تحت نظارت دولت در استان های مختلف کشور توزیع شود.

او توضیح داده است که برنج های وارداتی شامل رقم 1509 هندی و 386 رقم پاکستانی است که در اختیار استانداران قرار می گیرد تا طبق مصوبات ستاد تنظیم بازار توزیع شود. همچنین بخشی نیز در اختیار فروشگاه های زنجیره ای و سایر فروشگاه هایی که ستاد تنظیم بازار مشخص می کند، عرضه خواهد شد. ستاد تنظیم بازار محل توزیع این برنج ها را تعیین کرده و با قیمت های مشخص در بازار عرضه می کند. به گفته او، این برنج های تنظیم بازاری با قیمت مصوب توزیع می شود.

با توجه به افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار، دولت با روش تنظیم بازار سعی در شکست قیمت و کاهش تلاطم بازار این کالای اساسی دارد. از این رو واردات گوشت قرمز در دستور کار دولت قرار گرفته است.

پوریان، رییس شورای تأمین دام در این باره گفته است: دولت برای تأمین گوشت تلاش کرد با واردات گوشت منجمد و دام زنده بازار را کنترل کند به طوری که از ابتدای سال تاکنون 7 هزار رأس دام کشتاری از مبدأ پاکستان و حدود 30 هزارتن گوشت منجمد به کشور وارد شده است. همچنین اکنون دولت برای تنظیم بازار داخلی برنامه واردات حدود 135 هزار تن گوشت منجمد، 70 هزار تن گوشت گرم گوساله و گوسفندی و 40هزار تن دام زنده را در دستور کار دارد که در مجموع بین 250 تا 300هزار تن است و می تواند تأثیر مطلوبی بر بازار داشته باشد.

به گفته او، این اقدام ها برای تثبیت بازار، ذخیره سازی و حمایت از تولید داخلی انجام می شود، البته با شرط حمایت مناسب از تولیدکنندگان داخلی؛ چون در صورت بی توجهی، تولید داخلی ممکن است تضعیف شده و از چرخه خارج شود.

پوریان، جمعیت دام سبک کشور را حدود 68 میلیون رأس عنوان کرده و گفته است: ایران یکی از چهار قدرت تولید دام سبک در جهان است. بنابراین حمایت از صنعت دامداری و برنامه ریزی منسجم برای توسعه پرواربندی و حمایت از تولید داخلی کلید رسیدن به خودکفایی در تولید گوشت قرمز است، زیرا اگر تولیدکننده ما در شرایط بد قرار بگیرد می تواند سرمایه خود را به بخش های دیگر منتقل کند.

از سوی دیگر مجید حسنی مقدم، مدیرکل بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی نیز با تأیید ثبت سفارش 40 هزار تن دام زنده اظهار کرده است: مرحله دوم ثبت سفارش واردات گوشت قرمز از 15شهریورماه آغاز شده است و شامل 45 هزار تن گوشت منجمد گوساله و گوسفند، 30 هزار تن گوشت گرم گوساله و 20 هزار تن گوشت گرم گوسفند خواهد بود. این موارد علاوه بر ثبت سفارش های قبلی است که فرآیند واردات آن در حال انجام است.

به گفته او، واردات دام پایه پرواری و کشتار عمدتاً از مرزهای شرقی کشور انجام می شود که با توجه به نزدیکی جغرافیایی، هزینه حمل ونقل، زمان تأمین آن را کاهش می دهد. هدف اصلی از این سیاست، تأمین به موقع نیازهای بازار و جلوگیری از نوسان قیمت هاست تا هم مصرف کننده و هم تولیدکننده متضرر نشوند.