جایگاه امیر قلعه نویی، روی نیمکت سرمربیگری تیم ملی ایران، متزلزل شده است. او با وجود وعده ارائه فوتبال تهاجمی و چشم نواز، نتوانسته رضایت علاقمندان به تیم ملی را فراهم کند و در آستانه برگزاری جام جهانی 2026، با اماواگرهای فراوانی روبرو شده است. تیم قلعه نویی از ارائه بازی تماشاگرپسند و یا حتی از ارائه نمایشی منسجم ناتوان نشان داده و از ابتدا تا همین الان، روندی سینوسی در کسب نتایج داشته است. این موضوع، درشرایطی که 4 فیفادی دیگر تا زمان برگزاری جام جهانی باقی مانده، باعث شکل گیری پرسشی شده مبنی بر اینکه قلعه نویی از تیم ملی برکنار می شود یا خیر؟

همه نگاه ها متوجه مهدی تاج است

پاسخ به پرسش کلیدی مطروحه را باید مهدی تاج، رییس فدراسیون فوتبال ایران، بدهد. او این روزها مسئول اصلی فدراسیون به شمار می رود و در بزنگاه مهمی گیر آمده است. اگر قرار باشد فضای تیم ملی را عوض کند، باید خیلی سریع تصمیمش را اعلام کند تا مربی جدید، فرصت شناخت کافی از ترکیب و بازیکنان تیم ملی را داشته باشد. اگر هم نه، بهتر است به صراحت اعلام کند از شرایط و سبک وسیاق کنونی تیم ملی راضی است و عواقب اتفاقات احتمالی در جام جهانی را پذیرا است.

البته از آنجا که مهدی تاج، پیش از این هم به بهانه اصلاح امور، در آستانه برگزاری جام جهانی، سرمربی تیم ملی را برداشته، این گمانه زنی را قوت بخشیده که شاید دوباره چنین کند. با این حال، برای بررسی بیشتر این موضوع، باید جایگاه مهدی تاج، به عنوان رییس فدراسیون فوتبال ایران، بیشتر مورد بررسی قرار بگیرد. به عبارت ساده تر، باید پرسش این پاسخ داده شود که مهدی تاج قدرت و اختیاری برای اعمال تغییرات روی نیمکت تیم ملی دارد؟

تاج کاره ای نیست!

برای نتیجه گیری در این مقطع، شاید زود باشد؛ ولی نشانه هایی در عصر مدیریت مهدی تاج وجود دارد که نشان می دهد اختیار تغییرات روی نیمکت تیم ملی را ندارد! این مورد فقط مربوط به این روزها نمی شود؛ بلکه چندین سال است او برای عدم بهم خوردن ارتباطاتش با نهادهای بالاتر، از جمله وزارت ورزش، سعی کرده بیشتر نقش مجری را ایفا کند تا رییس. اوج کاری که مهدی تاج قصد انجام دادنش را داشت، جانشین کردن یک مربی بزرگ به جای کارلوس کی روش، در عصر اول جدایی این مربی پرتغالی از تیم ملی بود.

تاج پس از مدت ها جستجو به مارک ویلموتس بلژیکی رسید. اگرچه مهدی تاج خودش را همه کاره جا زد و از مربی نجیبش رونمایی کرد؛ اما بعدتر که فاجعه آن قرارداد جنجالی هویدا گشت، مشخص شد از فهرست مدنظر وزارت ورزش، برای انتخاب سرمربی جدید پیروی کرده است. او بر اساس فهرست پیشنهادی وزیر وقت ورزش، به دنبال یافتن جانشین کارلوس کی روش رفت که نهایتا با یکی از همان ها که مارک ویلموتس بود، به توافق رسید.

تاج پیشنهاد استراحت کردن را هم پذیرفت

ماجرای ویلموتس بخشی از داستان مهدی تاج در مدیریت فوتبال ایران است؛ چراکه بعد از رو شدن آن قرارداد جنجالی، به یکباره با مطرح کردن بیماری قلبی اش، تصمیم گرفت به توصیه دوستانی که به او گفته بودند بهتر است از فدراسیون برود و استراحت کند گوش کند. این جا، تاج از فدراسیون به طور موقت جدا شد تا رفیق سابقش به عنوان سرپرست زمام امور را به دست بگیرد. جالب آنکه انتخاب دراگان اسکوچیچ برای جانشینی مارک ویلموتس هم بدون حرف وحدیث نبود و شایعه شد از نهاد بالاتر، یعنی وزارت ورزش، توصیه به جذب و همکاری با او شده است.

ماموریت اسکوچیچ در رساندن ایران به جام جهانی که تمام شد، تاج دوباره با توصیه همان هایی که سفارش به استراحت، کرده بودند، برگشت تا در کش وقوسی عجیب، دوباره رییس فدراسیون فوتبال ایران شود. آن هم بدون آنکه به بیماری قلبی اش اشاره کند و یا بابت قرارداد با مارک ویلموتس مورد مواخذه قرار بگیرد.

تاج دوباره سفارش را قبول کرد

عجیب تر از بازگشت مهدی تاج به فدراسیون فوتبال، توصیه پذیری اش برای قطع همکاری با دراگان اسکوچیچ با آن کارنامه موفق بود. تاج و رفقا به این نتیجه رسیدند که دراگان نمی تواند در جام جهانیِ سیاسی 2022 قطر، مانع از آبروریزی مقابل رقبای سیاسی شود؛ پس او، دوباره به توصیه گوش کرد، دراگان را برداشت و کارلوس کی روش را دوباره روی نیمکت نشاند. این معادله هم به غیر از یک فاجعه اثر دیگری نداشت؛ ایران بدترین نتایج در تاریخ ادوار جام جهانی را با کی روش گرفت و مقابل انگلیس تحقیر شد.

نیمکت را ایرانیزه کن

پس از رفت وبرگشت بی حاصل کی روش، مهدی تاج، در قامت مجری توانمند، این بار به توصیه جدید گوش داد و به جای چرخش به سمت مربیان با دانش خارجی، تصمیم گرفت نیمکت تیم ملی را به دست مربیان ایرانی بسپارد. اگرچه آن روزها بسیاری اعتقاد داشتند، در بین ایرانی ها این جایگاه فقط شایسته یکی 2 نفر است ولی در اقدامی بی سابقه، فهرست جنجالی گزینه های ایرانی مهدی تاج منتشر و مشخص شد که همان گزینه های اصلی، در فهرست نیستند. دلیل؟ فعالیت در فضای مجازی در روزهایی که التهابات اجتماعی پررنگ بود. چنین شد که تاج، نیمکت تیم ملی را به دستان امیر قلعه نویی سپرد.

تاج توانایی تغییر قلعه نویی را دارد؟

با مواردی که در بالا رفت، پاسخ به این پرسش خیر است. تاج در دوران مدیریتش، بیش از آنکه رییس باشد، برای انتخاب نفر اول نیمکت اول تیم ملی ایران، مجری بوده. به این ترتیب، در این مقطع حساس هم بعید است اختیاری داشته باشد. حالا هم احتمالا نهادهای بالاتر، باید نظر نهایی را اعلام کنند تا مهدی تاج بتواند تصمیم بگیرد؛ اینکه باید از قلعه نویی عبور کرده و به سمت مربیگری دیگری برود، یا اینکه مورد حمایتش قرار دهد. واضح است در چنین شرایطی، برای تاج و صندلی ریاستش، اتفاقی نخواهد افتاد. او همچنان رابطه حسنه اش با سایر ارگان ها را حفظ کرده است.