بیش از نیمی از ایرانیان مشکل دندان دارند، آن ها هم که دندانشان درد نمی کند دلیل بر این نمی شود که دندان پوسیده و مشکل دندانی ندارند.

به گزارش تابناک، دندان هایمان چندان حال و روز خوشی ندارند. بر اساس داده های رسمی، هر ایرانی به طور متوسط 6 دندان پوسیده دارد. تصور کنید در هر لبخند، 6 سرباز زخمی از جنگ با قند و شیرینی و بی توجهی و البته بی پولی، رژه می روند! کودکان 5 تا 6 ساله مان هم که آینده سازان مملکت اند، با 80 درصدشان حداقل 5 دندان پوسیده یا کشیده شده دارند. انگار از همان کودکی، دندان ها تسلیم یک نبرد نابرابر می شوند.

وقتی به بزرگسالان بالای 65 سال می رسیم، بیش از 55 درصدشان کاملاً بی دندان اند. یعنی نصف سالمندان ما به جای جویدن خاطرات خوش، فقط می توانند لثه هایشان را به هم بفشارند و حسرت نان سنگک داغ را بخورند!

این آمارها فقط عدد نیستند؛ فریادی اند از یک بحران خاموش در سلامت دهان و دندان. ما ایرانی ها که به مهمان نوازی و لبخندهایمان معروفیم، انگار داریم با دندان های پوسیده و لثه های خالی، لبخندهایمان را هم کم کم به موزه می سپاریم. اما ماجرا فقط به زیبایی لبخند ختم نمی شود.

دندان خراب، مثل یک خائن خاموش در بدن عمل می کند. عفونت های دندانی می توانند به قلب، گوارش، کلیه ها و حتی ریه ها آسیب بزنند. تازه، اگر فکر می کنید این فقط جسم را درگیر می کند، سخت در اشتباهید! وقتی نمی توانید با خیال راحت یک سیب گاز بزنید یا موقع غذا خوردن درد می کشید، روانتان هم کم کم به هم می ریزد. انگار دندان ها، نگهبانان کوچک سلامت و شادی اند که ما بهشان بی توجهی کرده ایم.

مرکز پژوهش های مجلس در گزارشی رسمی، تأکید کرده که شاخص پوسیدگی دندان (DMFT) در کودکان ایرانی بالا است و میانگین کشوری در 6 سالگی به 5.84 می رسد و در 12 استان، وضعیت بدتر از میانگین ملی است و در این گزارش همچنین به کمبود نیروی انسانی متخصص در مدارس، ضعف تجهیزات، و ناکارآمدی آموزش به مادران و مراقبان سلامت اشاره کرده و خواستار بازطراحی سیاست های پیشگیرانه شده است.

حالا چرا این قدر دندان هایمان حالشان خراب است؟ خب، اول از همه، فرهنگ مراقبت از دندان در کشورمان چندان جا نیفتاده. مسواک زدن برای خیلی ها هنوز یک تشریفات صبحگاهی است که گاهی هم فراموش می شود. نخ دندان؟ آن دیگر چیست؟ انگار یک ابزار جاسوسی از فیلم های جیمز باند است! از طرفی، هزینه های دندانپزشکی هم کمرشکن اند.

وقتی جیب مان پر از غم نان است، دیگر پولی برای پر کردن دندان باقی نمی ماند. وزارت محترم هم که انگار بودجه سلامت دهان را در همان کشوی معروف بعداً بهش می رسیم قایم کرده. خدمات بیمه ای هم که برای دندانپزشکی تعریف شده، بیشتر شبیه شوخی است تا حمایت واقعی. یک پر کردن ساده، گاهی هزینه اش از حقوق ماهانه یک کارمند بیشتر می شود!

اما بیایید کمی منصف باشیم. حتما بخشی از داستان به ویزیت گران دندان پزشکان مربوط است و بخشی از ماجرا هم به خودمان برمی گردد. عاشق شیرینی و شکلاتیم، ولی به مسواک و معاینه منظم چندان روی خوش نشان نمی دهیم. پیشگیری؟ آن را هم گذاشته ایم برای وقتی که دیگر دندانی نمانده باشد! آموزش هم که در این زمینه لنگ می زند. بچه ها از همان مدرسه باید یاد بگیرند که دندان فقط برای خندیدن نیست؛ برای زندگی کردن است.

شرایط نرخ ویزیت دندانپزشکان هم به شکلی است که از مهمترین نیاز شهروندان، یک کالای لوکس ساخته است و هر کسی نمی تواند از عهده هزینه ها بر بیاید.

محمد جمالیان نماینده مجلس، با انتقاد از وضعیت تعرفه گذاری و نبود نظارت تخصصی در دانشگاه های علوم پزشکی، اضافه می کند: دندانپزشکی حوزه ای کاملاً تخصصی است اما در ادارات نظارت بر درمان، کارشناسان دندان پزشکی نداریم و نتیجه این می شود که تعرفه ها رعایت نمی شوند و در عمل، خدماتی مانند عصب کشی یا ترمیم ساده برای بخشی از جامعه، به خدمات لوکس تبدیل شده است.

وی همچنین تأکید می کند که مواد مصرفی بی کیفیت نیز سلامت مردم را تهدید می کند و بیشتر مواد مصرفی وارداتی اند و با بالا رفتن نرخ ارز، بازار به سمت مواد ارزان و بی کیفیت رفته است یعنی بیمار حتی اگر هزینه هم بدهد، ممکن است درمان خوبی دریافت نکند. این نقطه ای است که نیاز به حمایت از تولید داخلی و نظارت کیفی دارد.

حالا چه باید کرد؟ اول اینکه آموزش را جدی تر بگیریم. از مهدکودک تا دانشگاه، باید مراقبت از دندان را مثل جدول ضرب به بچه ها یاد داد. بیمه ها هم باید دست از خساست بردارند و خدمات دندانپزشکی را پوشش واقعی بدهند. و البته، خودمان هم باید کمی مهربان تر با دندان هایمان باشیم. شاید اگر به جای غصه نان، کمی هم نگران دندان باشیم، هم نان به سفره مان برسد، هم لبخند به صورتمان. چون ظاهراً بی دندانی و بی نانی، دست در دست هم، حسابی دارند با ما شوخی می کنند!