دیروز شاخص کل بورس تهران پس از 71روز معاملاتی با رشد چشم گیر 2درصدی مواجه شد و کانال 2.6 میلیون واحدی را فتح کرد. این ششمین روز متوالی صعود شاخص بود که مجموع رشد این دوره را به 9.5درصد رساند. همکاری احتمالی ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی، اخبار مثبت صنایع پالایشی و سیگنال های تغییر سیاستگذاری دولت در حوزه خودرو، مهم ترین عوامل محرک این رشد بودند. اکنون نگاه فعالان بازار به تداوم این روند در روزهای آینده دوخته شده است.

به گزارش دنیای اقتصاد، بازار سرمایه روز گذشته برای ششمین روز متوالی سبزپوش شد. پس از فراز و نشیب نماگرها در ماه های اخیر، معاملات روز دوشنبه نشان دهنده تداوم تلاش بازار برای تثبیت شرایط مثبت بود. در هفته های گذشته، بازار با فشار عرضه های سنگین مواجه بود. اما بهبود ارزش معاملات و کاهش فشار فروشندگان بازار را از روندی متعادل به روندی صعودی سوق داد. این روند صعودی که ابتدا با تزریق نقدینگی به سوی اهرمی ها و شاخص سازها اتفاق افتاد، به تدریج به سایر صنایع سرایت پیدا کرد و تابلوی معاملاتی به رنگ سبز درآمد.

در این میان با افزایش تقاضا در گروه هایی مانند پالایشی ها و خودرویی ها روند صعودی پرقدرت تر تداوم پیدا کرد. گروه پالایشی به دلیل تحولات مرتبط با احتمال پرداخت مطالبات این شرکت ها از سوی دولت تا پایان سال تحرکات مثبتی را به ثبت رساندند. در صنعت خودرو نیز اخبار مربوط به عرضه خودرو در بورس کالا، تحرکاتی را در این گروه برای روز گذشته ایجاد کرد. از منظر تکنیکال، شاخص کل بورس تهران در روزهای گذشته از مقاومت های موثری عبور کرده است.

در صورتی که در معاملات روزهای آینده ارزش معاملات ریزش محسوسی نکند و سطح ریسک ها نزولی باشند، احتمال صعود به محدوده 2 میلیون و 770 هزار واحدی وجود دارد. پس از آن باید دید بازار به مقاومت پیش رو چگونه واکنش نشان خواهد داد. باید عنوان کرد کاهش فشار فروش و بازگشت تدریجی خریداران، نویدبخش تغییر جهت بازار بوده، هرچند این بهبود همچنان شکننده به نظر می رسد و نیازمند تداوم حمایت ها و تزریق نقدینگی بیشتر است.

با توجه به شرایط کنونی، در صورتی که مذاکرات سیاسی به نتایج مثبتی منجر شود و بازار از شوک های ناگهانی در امان بماند، انتظار می رود روند صعودی کنونی تداوم پیدا کند. با این حال، شکنندگی بازار و حساسیت آن به اخبار سیاسی ایجاب می کند که سرمایه گذاران با احتیاط عمل کنند. صنایع پالایشی و خودرویی همچنان پتانسیل رشد دارند، مشروط بر اینکه سیاستگذاری های شفاف و حمایتی در این حوزه ها اعمال شود.

دماسنج اصلی تالار شیشه ای روز دوشنبه با افزایش ارتفاع 2.05 درصدی روبه رو شد و در نهایت روز معاملاتی را در محدوده 2 میلیون و 623 هزار واحدی به پایان رساند. رشد بیش از 2 درصدی شاخص کل پس از 71 روز معاملاتی به ثبت رسیده است. نماگر هموزن نیز روز گذشته با رشد ارتفاع 1.39 درصدی مواجه و در نهایت در سطح 790 هزار و 218 واحدی قرار گرفت.

از سوی دیگر شاخص کل فرابورس نیز که معیار مناسبی برای بررسی وضعیت سهام مختلف فرابورسی است، همسو با سایر نماگرها حدود 1.13 درصد سبزپوش بود و روز دوشنبه را در سطح 23 هزار و 757 واحدی به اتمام رساند. ارزش معاملات خرد روز گذشته بازار سرمایه که شامل سهام، حق تقدم و صندوق های سهامی بازار می شود مقدار 4هزار و 755 میلیارد تومانی را ثبت کرده است که نسبت به روز یکشنبه حدود 23درصد افت داشته است. از طرفی حدود هزار و 558 میلیارد تومان نقدینگی نیز روز گذشته به بازار تزریق شده است.

احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص وضعیت روز گذشته بازار عنوان کرد: بازار سهام در هفته های اخیر شاهد تحرکات قابل توجهی بوده است که نشان دهنده تغییراتی در روند معاملات و رفتار سرمایه گذاران است. از هفته های اخیر، نشانه های اشباع فروش در بازار سهام مشاهده شد. این موضوع نشان دهنده عدم حضور فروشنده های قوی و انتظار برای ورود خریداران قدرتمند بود.

با این حال، به دلیل عدم حضور مداوم خریداران قوی، بازار پس از دوره های کوتاه صعود، دوباره به حالت تعادلی بازمی گشت و روند مثبت پایدار نبود. از هفته گذشته، خریداران به صورت مستمر وارد بازار شدند و سهام هایی که بیش از 40 درصد افت قیمت داشتند، مورد توجه قرار گرفتند. این سهام در گروه های بانکی، فولادی، معدنی و پالایشی بودند که به دلیل افت قابل توجه قیمت، به سطح ارزندگی بالایی رسیدند. نسبت قیمت به درآمد (P/E) این سهام به زیر 4 واحد کاهش یافته بود که از نظر تاریخی، سطحی بسیار جذاب برای خرید محسوب می شد.

از سوی دیگر در هفته اخیر، کاهش نسبی ریسک های سیاسی تاثیر مثبتی بر بازار گذاشت. نرخ ارز از حدود 106 هزار تومان به کانال 102 هزار تومان کاهش یافت. همچنین، اخباری مبنی بر احتمال توافق میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی منتشر شد که می تواند به کاهش تنش های سیاسی و تمدید مهلت های مرتبط با مکانیسم ماشه منجر شود. این عوامل، همراه با افت شدید قیمت سهام، به ایجاد روند مثبت اخیر در بازار کمک کردند.

اشتیاقی ادامه داد: از سوی دیگر اظهارات اخیر وزیر اقتصاد نیز در تقویت روند صعودی بازار بی تاثیر نبوده است. وزیر اقتصاد بر لزوم تحول بنیادی بازار تاکید کرده و از سیاست هایی مانند حذف قیمت گذاری دستوری و ایجاد بازار ارز تجاری حمایت کرده است. در حال حاضر، دلار توافقی که در حوالی 70 هزار تومان معامله می شود، اما احتمال بازنگری در این نرخ و ایجاد بازارهای جدید برای شرکت های صادراتی بورسی وجود دارد.

این تحولات می تواند به افزایش سودآوری شرکت ها و رشد بازار کمک کند. علاوه بر این موضوع، عرضه خودرو در بورس کالا و حذف قیمت گذاری دستوری در این صنعت می تواند به عنوان محرکی برای رشد بازار عمل کند. این سیاست ها، همراه با اقتصاد بازارمحور و کاهش مداخلات دستوری، می تواند اقبال عمومی به بازار سهام را افزایش دهد. با توجه به شرایط کنونی، انتظار می رود شاخص کل بورس تا کانال 2 میلیون و 700 هزار واحدی رشد کند.

این رشد می تواند در دو تا سه روز معاملاتی آینده با افزایش 20 تا 40 هزار واحدی شاخص محقق شود. در این سطح، بازار می تواند یک کف مستحکم برای خود ایجاد کند و در انتظار اخبار سیاسی، به ویژه توافقات با آژانس، باقی بماند. در صورت تمدید مهلت مکانیسم ماشه (برای مدت یک تا شش ماه)، بازار می تواند به صورت تدریجی به سمت کانال 3 میلیون واحد حرکت کند.

محمدحسین علی بخشی، کارشناس بازار سرمایه وضعیت روز گذشته بازار را این گونه مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد: بازار سرمایه از نهم شهریورماه شاهد روندی صعودی بوده و پس از دوره ای پرتلاطم، نشانه هایی از بهبود را به نمایش گذاشته است. از اواخر اردیبهشت ماه، بازار سرمایه نشانه های ریزش را از خود بروز داد.

شاخص کل در تایم فریم روزانه الگوی سر و شانه مستقیم تشکیل داد که به ریزش قابل توجهی منجر شد. تشدید تنش های سیاسی، این روند نزولی را تقویت کرد. از اردیبهشت تا هشتم شهریور، شاخص کل تنها در هشت روز مثبت بود و حدود 25 درصد از ارزش خود را از دست داد. برخی سهام و صندوق های اهرمی حتی تا 50 درصد یا بیشتر افت ارزش داشتند. با این حال، کاهش شدید قیمت ها موجب شد بازار از فروشنده خالی شود.

این وضعیت، همراه با حجم معاملات پایین، زمینه ساز بازگشت آرام بازار به روند صعودی شد. هفته گذشته، بازار با حجم معاملات کم مثبت بود، اما در هفته جاری حجم معاملات افزایش یافته و گردش نقدینگی بهبود پیدا کرده است. با وجود اینکه روز شنبه عرضه های قابل توجهی در بازار رخ داد که انتظار می رفت روز یکشنبه با افت شدید همراه شود، اما بازار برخلاف پیش بینی ها، عملکردی قوی تر از انتظار داشت.

یکی از عوامل کلیدی در مثبت شدن بازار، اراده بازارساز برای حمایت از روند صعودی است. این حمایت از طریق انتشار اخبار مثبت و تزریق نقدینگی هدفمند مشهود است. از جمله اخبار تاثیرگذار می توان به مواردی مانند پذیرش مشروط CFT توسط ایران اشاره کرد. این خبر، به ویژه بر گروه بانکی ها اثر مثبت گذاشت، هرچند در حد خبر باقی ماند.

از سوی دیگر موضوع واگذاری سهام تودلی سایپا که بارها موجب نوسانات صعودی در بازار شده است. البته اعلام تسویه بدهی پالایشگاه ها، همراه با بهبود کرک اسپرد محصولات نفتی و گزارش های مطلوب این گروه، نقدینگی قابل توجهی را به سوی سهام پالایشی هدایت کرد. انتشار خبر عرضه سه محصول ایران خودرو (ریرا، سورن و رانا) در بورس کالا، خبری بسیار مثبت بود. تجربه نشان داده که در دوره های عرضه خودرو در بورس کالا، زیان انباشته خودروسازان به حداقل رسیده است. از آنجا که خودروسازان به عنوان لیدرهای روانی بازار شناخته می شوند، این خبر می تواند کل بازار را تحت تاثیر قرار دهد.

این اقدامات نشان دهنده تلاش متولیان برای مثبت نگه داشتن بازار از طریق خبردرمانی و تزریق نقدینگی است. برخلاف انتظارها که به دلیل قطعی مکرر برق، گزارش های ضعیفی از شرکت ها پیش بینی می شد، گزارش های مردادماه عملکردی فراتر از انتظار داشتند. این گزارش های مثبت، یکی دیگر از عوامل تقویت روند صعودی بازار بوده است.

علی بخشی ادامه داد: فضای سیاسی کشور نیز به تدریج از حالت تاریک و مبهم خارج شده و نشانه هایی از تلطیف مشاهده می شود. اخبار منتشرشده از مذاکرات بین المللی، هرچند هنوز قطعی نیستند، نسبت به گذشته مثبت تر به نظر می رسند. باید عنوان کرد اقتصاد ایران همچنان با چالش های جدی مواجه است.

رشد اقتصادی در بخش های کشاورزی و صنعت منفی شده و به ویژه در بخش کشاورزی، رشد منفی 8 درصدی گزارش شده است. شاخص شامخ (PMI) نیز در محدوده ای پایین تر از 50 قرار دارد که نشان دهنده رکود اقتصادی است. همچنین، به دلیل تورم بالا، هزینه های تولید(مانند حقوق و دستمزد، انرژی و مالیات) سریع تر از سود عملیاتی شرکت ها رشد کرده است. این موضوع تولید را در ایران غیراقتصادی کرده و نیاز به اصلاحات ساختاری را برجسته می کند.

ناترازی های انرژی نیز هر سال بیشتر خود را نشان می دهند. در صورت فعال شدن مکانیسم ماشه، فروش نفت ایران ممکن است به یک سوم کاهش یابد و حتی عضویت در سازمان شانگهای نیز به خطر بیفتد. این شرایط می تواند اقتصاد کشور را با مشکلات جدی تری مواجه کند. با وجود روند صعودی کنونی، سرمایه گذاران باید با احتیاط عمل کنند. بازار ممکن است با نوسانات روبه بالا فرصت هایی ایجاد کند، اما احتمال بازگشت به شرایط منفی نیز وجود دارد. توصیه می شود سرمایه گذاران با رصد دقیق نشانه ها و تحولات، آماده اتخاذ تصمیمات منطقی باشند.