فرارو- بررسی داده های مرکز آمار ایران نشان می دهد سال گذشته درآمد خانوارهای شهری در استان های مختلف کشور همراه با افزایش هزینه ها رشد کرده اما با مقایسه الگوی هزینه و میزان پس انداز در نقاط مختلف قرار است به نتایج شگفت انگیزی برسیم.

به گزارش فرارو؛ تحلیل جزییات ثابت می کند بالا بودن درآمد در یک استان، به معنای وضعیت مالی بهتر خانوارها نیست و باید به نسبت پس انداز به درآمد توجه کرد. مردم استان هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان شرقی این شانس را داشته اند که مدیریت بهتر هزینه ها یا ساختارهای اقتصادی متفاوت، بتوانند درصد بالایی از درآمد خود را پس انداز کنند که این امر می تواند نشانه ای از امنیت مالی بیشتر و امکان سرمایه گذاری برای آینده باشد. در مقابل، استان های پردرآمدی مانند تهران و برخی استان های جنوبی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان با وجود درآمدهای متفاوت، با چالش هزینه های بالا و امکان پس انداز محدود روبرو بوده اند. در این گزارش به تحلیل جزییات درآمد، هزینه و درصد پس انداز ماهانه در استان ها می پردازیم تا متوجه شویم که کدام مناطق بیشترین توان پس انداز را دارند و کدام استان ها با فشار اقتصادی بیشتری مواجه هستند.

مقایسه داده های اقتصادی مربوط به درآمد و هزینه های خانوارها، رازهایی بزرگی را آشکار می کند. گزارش سال 1403، نشان دهنده تفاوت های قابل توجه در متوسط درآمد ماهانه، متوسط هزینه ماهانه، میزان پس انداز و مهم تر از همه، درصد پس انداز از درآمد در بین استان های مختلف ایران است.

تهران با متوسط درآمد ماهانه 41.1 میلیون تومان، بالاترین درآمد را در میان استان های کشور دارد. این امر عمدتاً به دلیل تمرکز فعالیت های اقتصادی، مراکز اداری و شرکت های بزرگ در پایتخت است اما در مقابل، استان هایی مانند کرمان (18.6 میلیون تومان)، لرستان (19.3 میلیون تومان) و سیستان و بلوچستان (19.2 میلیون تومان) پایین ترین سطوح درآمدی را تجربه می کنند.

نکته حائز اهمیت این است که هزینه های ماهانه نیز به موازات درآمد در نوسان است. به عنوان مثال، تهران با وجود بالاترین درآمد، با متوسط هزینه ماهانه 33 میلیون تومان، بالاترین هزینه را نیز به خود اختصاص داده است. این امر نشان دهنده هزینه های بالای زندگی به ویژه در بخش مسکن، حمل و نقل و خدمات در پایتخت است. در مقابل، استان هایی مانند سیستان و بلوچستان (18.1 میلیون تومان) و هرمزگان (20.2 میلیون تومان) با وجود درآمد پایین، هزینه های بالاتری نسبت به سایر استان های کم درآمد مانند کرمان (12.9 میلیون تومان) و لرستان (14 میلیون تومان) دارند. این تفاوت از عوامل جغرافیایی، شرایط اقلیمی و هزینه های مربوط به تأمین کالا و خدمات در این مناطق ناشی می شود.

تهران با وجود داشتن بیشترین درآمد، در رتبه 21 از نظر درصد پس انداز قرار گرفته است

پس انداز، به عنوان تفاوت بین درآمد و هزینه، یک شاخص کلیدی برای سنجش رفاه مالی خانوارها است. با این حال، صرفاً نمی توان میزان پس انداز را مدنظر قرار داد و برای تحلیل درست باید به درصد پس انداز از درآمد توجه داشت.

جالب است که استان هایی با بالاترین میزان پس انداز، لزوماً پردرآمدترین استان ها نیستند. کهگیلویه و بویراحمد با 10.1 میلیون تومان پس انداز و 37.5٪ درصد پس انداز، در رتبه اول قرار دارد. آذربایجان شرقی و قزوین نیز به ترتیب با 36.8٪ و 31.6٪ درصد پس انداز، رتبه های دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. این نشان می دهد که در این استان ها، مدیریت هزینه ها به نحو بهینه تری صورت گرفته و یا ساختار اقتصادی و هزینه های زندگی به گونه ای است که امکان پس انداز بیشتری را فراهم می کند.

تهران با وجود داشتن بیشترین درآمد و بالاترین میزان پس انداز مطلق (8.1 میلیون تومان)، در رتبه 21 از نظر درصد پس انداز قرار گرفته است. این رقم تنها 19.7٪ از درآمد ماهانه را شامل می شود. این امر به وضوح نشان می دهد افزایش درآمد به تنهایی به معنی افزایش رفاه مالی نیست و هزینه های بالای زندگی در تهران، بخش عمده ای از درآمد خانوارها را می بلعد و قدرت پس انداز را کاهش می دهد.

در مقابل، استان هایی مانند چهارمحال و بختیاری، اصفهان، مرکزی، بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان کمترین درصد پس انداز از درآمد را دارند. در این میان، هرمزگان با 3.8٪ و سیستان و بلوچستان با 5.7٪ پایین ترین میزان پس انداز را به خود اختصاص داده اند. این وضعیت می تواند نشان دهنده ناتوانی خانوارها در این مناطق برای تأمین نیازهای اولیه با توجه به درآمدهای پایین و هزینه های نسبتاً بالا باشد.