فرارو- یکی از جراحان مغز و اعصاب شناخته شده در روزگار ما، دکتر رستگار رحمانی است؛ همان که سال 1388 با معدل 11/5 رتبه یک کنکور تجربی و زبان و رتبه 44 هنر را به دست آورد. اما در کنکور 1404 جای رستگارها خالی ست.

به گزارش فرارو، در آن سال سازمان سنجش به رستگار رحمانی شک کرد و دوباره از وی آزمون گرفت. رحمانی در خانواده ای 10 نفره و در انباری 2 در 3 متری درس خواند، اما امروز بیمارانش او را بسیار متین و باسواد می دانند و می گویند بعد از خدا، دکتر رحمانی . اما در سال های اخیر خبری از چنین روایت هایی نیست. حالا بیشتر رتبه های برتر کنکور از دل مدارس سمپاد و مناطق برخوردار بیرون می آیند. راستی داوطلبان طبقات محروم کجا هستند؟ آیا پای طبقاتی شدن کنکور در میان است؟ در مدارس سمپاد چه می گذرد؟

رتبه یک کنکور تجربی سال 1404، آتریا فرهمند است؛ دختری که در یکی از مدارس سمپاد مشهد تحصیل کرده و این روزها تصاویرش در فضای مجازی دیده می شود. علاوه بر ویدئویی که از لحظه دیدن رتبه اش منتشر شد، تصاویر دیگری از او نیز در شبکه های اجتماعی منتشر شده که واکنش های زیادی به همراه داشته است؛ از سفرهای خارجی تا خانواده ای که پدر و مادر هر دو پزشک هستند.

9 رتبه برتر دیگر رشته تجربی نیز، به جز یک نفر، همگی دانش آموزان سمپاد هستند و تنها یک نفر در مدرسه نمونه دولتی تحصیل کرده است. در رشته ریاضی نیز روند مشابهی دیده می شود؛ آریا ابراهیمی، رتبه یک کنکور ریاضی، در مدرسه غیرانتفاعی انرژی اتمی تهران درس خوانده است.

اگر بدانیم، دانش آموزان برای ورود به مدراس سمپاد هم باید مدت ها در کلاس های آموزش خصوصی شرکت کنند تا در امتحان ورودی پذیرفته شوند، این سوال مطرح می شود که آیا همه خانواده های ایرانی این امکان را دارند که فرزندانشان را به چنین مدرسه هایی بفرستند؟

مدیر اداری یکی از دبیرستان های انرژی اتمی تهران به خبرنگار فرارو توضیح داد: برای ثبت نام در این مدرسه باید از اسفند سال گذشته اقدام و در آزمون شرکت کنید. پس از قبولی در آزمون امکان ورود دارید. او درباره هزینه ها نیز گفت: شهریه یک سال تحصیلی در این مدرسه 150 میلیون تومان است.

وضع مدارس غیرانتفاعی نیز تقریباً مشابه است. یکی از معلمان این مدارس در استان تهران درباره فشار مالی خانواده ها توضیح داد: فقط کم مانده برای نفس کشیدن از بچه ها پول بگیرند. این فشار باعث شده هر سال خانواده ها بین ادامه دادن یا ترک مدرسه در تردید باشند. در حالی که با دیدن رتبه های کنکور مطمئن می شوند مدارس سمپاد و غیرانتفاعی آینده تحصیلی فرزندانشان را تضمین می کند، اما وضعیت معیشتی آنان را در تنگنا قرار داده است .

ی ، دختری با رتبه سه رقمی در کنکور ریاضی، در مدرسه سمپاد استان البرز تحصیل کرده است. او به خبرنگار فرارو گفت: از همکلاسی هایم یک نفر دیگر هم هست که تقریبا رتبه ای نزدیک به من دارد و احتمال قبولیش در یکی از دانشگاه های مطرح ایران بالاست.

وی درباره جو مدرسه سمپاد (فرزانگان) توضیح داد: فضا رقابتی بود و این جو باعث می شد تلاش بیشتری داشته باشم. نمی توان نقش خانواده را نادیده گرفت؛ اگر حمایت آنان نبود، احتمالا نمی توانستم به این جایگاه برسم.

در پاسخ به این سؤال که چرا در میان رتبه های برتر کنکور جای ندارد، گفت: یکی از اصلی ترین دلایل، وجود مدارس برتر در استان های تهران و سایر کلان شهرها مثل مشهد است. مدارس غیرانتفاعی و اساتیدی که برای آن ها تدریس می کنند نیز تأثیر زیادی دارند. به جز این مدارس، انرژی اتمی هم سهم بالایی در رتبه های کنکور بچه های ریاضی دارد. من خودم درس می خواندم اما نیاز به استادی داشتم که همراهی کند. اگر چنین استادی داشتم، رتبه بهتری می آوردم. حتی در مدارس سمپاد هم همه چیز طبقاتی است؛ چه از نظر جنسیتی و چه موقعیت مکانی.

وی درباره چالش های مدرسه سمپاد افزود: اگر با دانش آموزان همراهی شود و مدیران اساتید بهتری بیاورند، فشار روانی در پایه های پایین تر مثل متوسطه اول کاهش یافته و تمرکز روی پایه های بالاتر باشد، شرایط بهتر خواهد بود.

ی درباره آزمون سمپاد توضیح داد: من در آزمون ششم به هفتم شرکت نکردم. آزمون نهم به دهم تکمیل ظرفیت بود، سخت و سنگین و پذیرش دشوار. فشار زیادی روی ما بود، اما معلم های ما خوب بودند و ارزش تلاش داشت.

او درباره کلاس کنکور گفت: برای یک سال کنکور، مدرسه برای ما معلم آورد، ولی نه در سطح معلم های تهران. کلاس ها را شرکت کردم و بعد هم اساتید آنلاین کلاس داشتند.

در پاسخ به این سؤال که چرا در میان رتبه های برتر ریاضی تنها یک دختر حضور داشت، توضیح داد: فکر می کنم دلیل اصلی این است که تعداد زیادی از شرکت کنندگان رشته ریاضی پسر هستند. از طرفی شرایط مدارس پسرانه بهتر است. اکثر اساتید مطرح در رشته ریاضی مرد هستند و حاضر نیستند به مدارس دخترانه تدریس کنند. موانع دیگری هم وجود دارد که اجازه نمی دهد، بنابراین پسرها پایه های قوی تری دارند.

ب ، داوطلب دختر رشته انسانی با رتبه تقریبا 7000 که در یکی از مدارس دولتی تحصیل می کرده، به خبرنگار فرارو گفت: اگر شرایط عادلانه تر بود، راحت تر می توانستم در میان رتبه های برتر باشم. مدرسه ما تأکید داشت تا آخرین روز به مدرسه برویم و این مسأله کار ما را سخت تر می کرد. معلم های ما در مدرسه، به جز یکی دو نفر، کیفیت مناسبی نداشتند.

وی درباره شرکت در کلاس های کنکور توضیح داد: برای پنج درس اصلی، 60 میلیون تومان هزینه کردیم. اگر می خواستم پکیج کامل بگیرم، بیش از 100 میلیون تومان می شد. در مدرسه ما ساعاتی برای درس خواندن و تست زنی فراهم کرده بودند و کتاب های تست در کتابخانه در دسترس بود، اما امکانات ما کجا و امکانات مدارس غیرانتفاعی و سمپاد کجا. حتی اگر در یک مدرسه دولتی در محله ای مناسب در تهران تحصیل می کردم، امکانات بیشتری داشتم.

او ادامه داد: مثلاً ما توانستیم در کلاس های کنکور شرکت کنیم، اما دوستانی داشتیم که حتی توان خرید کتاب تست نداشتند. من هر روز برای آن ها از صفحات کتاب هایم عکس می فرستادم یا درس ها را توضیح می دادم تا بتوانند موفق شوند. باقی دانش آموزان هم اگر دوستی با چنین موقعیتی داشتند، همین کار را انجام می دادند. کتاب های تست کنکور بسیار گران هستند. اکثر آن ها بین 700 هزار تومان تا 1 میلیون تومان به بالاست.

ب درباره مهاجرت گفت: اگر بتوانم، به مهاجرت فکر می کنم، اما احتمال اینکه بتوانم در ایران هم جایگاهی داشته باشم وجود دارد. همه چیز بستگی دارد که وضعیت چگونه پیش برود. برای مثال، در جنگ 12 روزه زندگی ام به طور کلی مختل شد و تراز کنکور دومم بسیار پایین تر آمد. کاش ایران حالش خوب شود.

ی نیز درباره مهاجرت اظهار داشت: اگر شغل مناسب و مرتبط با رشته ام پیدا نکنم، صد در صد به مهاجرت فکر می کنم.

ب در واکنش به اظهارات فرهمند، رتبه یک کنکور تجربی که گفته بود: برخی از مهاجرت و زندگی در کشورهای دیگر می پرسند. ولی من می خواهم دانشگاه علوم پزشکی مشهد را انتخاب کنم. گفت: او برای سفر به خارج از ایران می رود، امکانات زندگی او برای بسیاری از بچه های هم سن و سال ما رویاست. همه ما از اینکه رتبه یک شده خوشحال هستیم. بحث سر حسادت نیست. بحث سر نابرابری است. اگر همه ما در شرایط یکسان کنکور داده بودیم، اگر همه ما در سمپاد درس می خواندیم و شرایط او را داشتیم، آیا باز هم آتریا رتبه یک می شد؟ برخی از دوستان ما وقتی شرایط خانواده شان را می دانند حتی رویشان نمی شود از آنان درخواست خرید کتاب تست کنند. پس شرایط یکسان نیست.

او درباره تأثیر تعویق جنگ 12 روزه بر کارنامه اش توضیح داد: فشار روانی که روی بچه های کنکور بود، قابل تصور نیست. به ما نمی گفتند تاریخ برگزاری کنکور چه زمانی است و همه چیز گنگ بود. نمی توانستم ساعت مطالعه درستی داشته باشم و این مسأله باعث شد کارنامه دومم افت داشته باشد.