فرارو- دختری 17ساله از ترس تعرض ناپدری از خانه فرار کرد و شب را در پارک گذراند.

به گزارش فرارو، مادر این دختر، پرستار است و پدرش را 5 سال پیش از دست داده است. شب هایی که مادرش شیفت بوده، او پشت در اتاقش، کمد و میز می گذاشت تا امنیت خود را حفظ کند، اما وقتی موضوع را با مادر مطرح کرد، او خود را به ناباوری زد و همه چیز را انکار کرد. در نهایت دختر از خانه فرار کرد و در یک پارک توسط پسری جوان مورد آزار قرار گرفت.

خانه که برای دختری امن نباشد، پس محل امن را کجا می توان یافت؟ و چه آینده ای در انتظار دختری است که از خانه ناامن خود فرار می کند؟

علیرضا شریفی یزدی، جامعه شناس، روانشناس اجتماعی و عضو فرهنگستان علوم پزشکی، در گفت وگو با فرارو مطرح کرد: عموماً جامعه افراد مورد تعرض قرار گرفته را سرزنش و نصیحت می کند و بزرگ ترها را از این اتفاقات نامناسب مبرا می داند.

علیرضا شریفی یزدی به فرارو گفت: بحث خشونت جنسی توسط محارم یا سرپرست نه تنها در کشور ما بلکه در سراسر جهان وجود دارد و یکی از آسیب های اجتماعی است که جوامع مختلف، کم و بیش، با آن دست به گریبان هستند. تقریبا می توان گفت که بخش بزرگی از تعرضات و آزارهای جنسی که برای زنان رخ می دهد، توسط نزدیکان آن ها صورت می گیرد. بنابراین این اتفاق نه دور از ذهن است و نه جای تعجب دارد، اما به هیچ وجه به معنای تایید آن نیست. در دفتر ما، در طول هفته، حداقل یک تا دو پرونده از این نوع را مورد رسیدگی قرار می دهیم.

این جامعه شناس گفت: در گام اول، این کار ماهیت قانونی ندارد. مسئله بیشتر به آگاهی و شناخت مربوط می شود؛ یعنی با یک آموزش و پروش مواجه هستیم که متأسفانه تربیت جنسی در آن مغفول مانده است. دو واژه داریم: آموزش جنسی و تربیت جنسی. آموزش جنسی به دلیل شرایط فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی ایران، تقریبا از طریق آموزش و پرورش ممکن نیست. اما تربیت جنسی یک ضرورت بسیار مهم است که متأسفانه آموزش و پرورش به آن نزدیک نشده است.

وی افزود: در یک دوره، قرار بود سند 2030 اجرایی شود، اما این سند چنان دستاویز سیاسی و جریانات مختلف شد که برخی مدعی بودند قصد دارند فرزندان ما را بی عفت کنند، در حالی که منتقدان، سند را کامل نخوانده بودند. در نهایت، این سند رد شد و بزرگان در سخنرانی های خود آن را محکوم کردند. اما دلیل اصلی ناکامی آن دو نکته بود: اول، آموزش و پرورش آموزش و تربیت جنسی را یکی می پندارد؛ دوم، موضوع جنس و جنسیت تابو است و کسی جرأت ندارد درباره آن صحبت کند. در حالی که بخش اعظم مشکلاتی که برای کودکان در خانواده یا جامعه رخ می دهد، ناشی از فقدان مهارت و تربیت جنسی مناسب است.

این روانشناسی اجتماعی گفت: اگر این آموزش وجود داشت، فرزندان می دانستند هنگام مواجهه با اولین تعرض چه باید بکنند: اول چگونه از قرار گرفتن در معرض خطر جلوگیری کنند و دوم در صورت مواجهه با آزار یا تعرض توسط فردی در خانواده یا جامعه، چه مراحلی را طی کنند. در این پرونده، دختر بلافاصله ماجرا را به مادرش گفت، اما مادر برای حفظ آبرو سکوت کرد و دختر تصور کرد رسیدگی به مشکلش به دردسر نمی ارزد. تنها دستگاهی که به طور مستمر با کودکان، نوجوانان و والدین در ارتباط است و می تواند به خوبی این آموزش را ارائه دهد، دستگاه آموزش و پرورش است.

وی افزود: اگر ما از طریق انجمن اولیا و مربیان والدین را آگاه می کردیم، به خصوص مادرها را و اگر محارم یا نزدیکان در خانه هستند و شما دختر نوجوانی دارید باید چه مراحلی را طی کنید و تمهیداتی بیاندیشید که فرزند شما تعرض جنسی را تجربه نکند.

عضو فرهنگستان علوم پزشکی گفت: جامعه متأسفانه در گام اول تمایل دارد تا حد ممکن این خبرها را پنهان کند. بسیاری از این نوع آزارها شما را به یاد فیلم هیس! دخترها فریاد نمی زنند می اندازد؛ خانواده ها نمی خواهند خبر منتشر شود، اما روشن است که هرچه فرد بزرگ تر باشد، نفوذ بیشتری دارد و هرچه کودک تر باشد، فشار بیشتری تحمل می کند. عموماً جامعه افراد مورد تعرض قرار گرفته را سرزنش و نصیحت می کند و بزرگ ترها را از این اتفاقات نامناسب مبرا می داند. با این حال، اخیراً شرایط تا حدودی بهتر شده است. جنبش می تو اگرچه اشکالاتی داشت، اما از یک جهت مثبت بود؛ اینکه افراد احساس کردند نباید به راحتی مورد آزار جنسی قرار بگیرند و در حاشیه باقی بمانند.

وی افزود: در مورد ازدواج مجدد، فرمول ثابتی وجود ندارد. اگر ازدواج اول نامناسب باشد و فرزندی داشته باشیم، باید برای او حاشیه امن عاطفی و روانی و محیط مناسبی فراهم کنیم. در غیر این صورت، و اگر تصمیم بر اساس دلایل عاطفی، اقتصادی یا فشار اجتماعی باشد، فرزندان بیشتر آسیب می بینند، مانند پرونده حاضر. بنابراین خانواده ها باید بدانند که در ازدواج مجدد، به ویژه با فرزند دختر، باید در انتخاب شریک جدید دقت کرده و از ابتدا تحت نظر متخصص روانشناس باشند.

شریفی یزدی گفت: مطالعات نشان می دهد دختران نوجوان و زنانی که از خانه فرار می کنند، معمولاً در 24 ساعت اول یک بار و در 48 ساعت سه بار در معرض تجاوز قرار می گیرند. البته ممکن است برخی هیچ اتفاق بدی برایشان نیافتد. وقتی یک دختر بدون سرپرست و مکان شبانه در بیرون از خانه است، احتمال برخورد با افراد ناشناس و خطرناک بالا است. این دختران اغلب از نظر اقتصادی در وضعیت نامناسب و تشنه محبت هستند که ریسک تجربه نامناسب را افزایش می دهد.

وی یادآور شد: زمانی که جذب مراکز بهزیستی می شوند، معمولاً در یک دوره 7 تا 15 روزه هستند و پس از بازگشت به خانواده، مشکلات آن ها بررسی می شود. به نظر می رسد بهتر است مکان هایی برای پناه دادن نوجوانان فراری وجود داشته باشد تا قبل از اینکه توسط نیروی انتظامی یا سایر دستگاه ها کشف شوند، بتوان روی آن ها مداخله حرفه ای و مؤثر انجام داد. این اقدام می تواند از خودکشی، اعتیاد و ورود به چرخه فساد جلوگیری کند.