فرارو- با توجه به شیوع گسترده دیابت و پیش دیابت در جهان، پزشکان هشدار می دهند که بی توجهی به علائم افزایش قند خون می تواند به آسیب های قلبی، عصبی و کلیوی منجر شود؛ موضوعی که ضرورت آگاهی عمومی و مدیریت به موقع این وضعیت را دوچندان کرده است.

به نقل از ومنز ورلد، بالا بودن قند خون، اگر نادیده گرفته شود، می تواند منجر به مشکلات بلندمدتی مانند نوروپاتی، بیماری های قلبی و سکته مغزی شود. به همین دلیل، آگاهی از علائم هشداردهنده و دانستن راهکارهای کنترل طبیعی قند خون برای همه اهمیت دارد. در ادامه، علائمی که نباید نادیده گرفته شوند و همچنین توصیه های متخصصان برای کاهش طبیعی قند خون را مرور می کنیم.

دکتر برینا کانر، پزشک خانواده در تگزاس، توضیح می دهد: قند خون بالا یا هایپرگلیسمی معمولاً زمانی تعریف می شود که سطح گلوکز ناشتا بالاتر از 130 میلی گرم در دسی لیتر و پس از غذا بالاتر از 180 میلی گرم در دسی لیتر باشد. شایع ترین دلایل این وضعیت شامل کمبود انسولین، مقاومت به انسولین یا دریافت ناکافی انسولین در مبتلایان به دیابت نوع یک یا نوع دو است.

با این حال، عوامل دیگری هم وجود دارد؛ از جمله استرس شدید، عفونت ها، برخی بیماری های ژنتیکی یا پانکراسی، مصرف وعده های پرکربوهیدرات و بی تحرکی. علاوه بر این، برخی داروها نیز می توانند قند خون را افزایش دهند. به گفته کانر، داروهایی مانند کورتیکواستروییدها یا بعضی داروهای ادرارآور (مانند هیدروکلروتیازید و کلرتالیدون) از جمله عوامل دارویی افزایش قند خون هستند.

قند خون بالا اگر درمان نشود، می تواند به چشم ها (رتینوپاتی دیابتی)، کلیه ها، اعصاب و سیستم قلبی عروقی آسیب بزند. شناخت نشانه ها می تواند از بروز این پیامدها جلوگیری کند. علائم اولیه هایپرگلیسمی عبارتند از:

تشنگی یا گرسنگی بیش از حد

تکرر ادرار

سردرد

تاری دید

اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه یابد، نشانه های جدی تری بروز می کند:

خستگی شدید

کاهش وزن غیرقابل توضیح

عفونت های قارچی واژینال

عفونت های پوستی

دیر بهبود یافتن زخم ها

ایجاد زخم های دیابتی در پا

افرادی که دیابت دارند معمولاً از دستگاه های پایش قند خون یا مانیتورها استفاده می کنند. در صورت مشاهده چنین علائمی، توصیه می شود سطح قند خون اندازه گیری شود تا مشخص شود آیا نیاز به اقدام فوری برای کاهش آن وجود دارد یا خیر.

به گفته دکتر کانر، بهترین راهکار برای کاهش قند خون بستگی به شرایط فرد دارد. اگر فرد مبتلا به پیش دیابت باشد یا به تازگی دیابت نوع دو برای او تشخیص داده شده باشد، تغییر سبک زندگی می تواند بسیار مؤثر باشد. این تغییرات شامل:

کاهش مصرف کربوهیدرات های ساده و شیرینی ها

پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده

انجام منظم فعالیت های ورزشی

برای بیماران دیابتی که انسولین تزریق می کنند، دریافت دوز صحیح اولین اقدام است. علاوه بر این، نوشیدن آب برای دفع گلوکز اضافی و تحرک بدنی سبک می تواند به پایین آوردن سطح قند خون کمک کند.

دکتر کانر همچنین توصیه می کند که مبتلایان به دیابت نوع یک، در صورت افزایش شدید قند خون همراه با علائم، سطح کتون خود را نیز بررسی کنند. کتون ها، که حاصل سوختن چربی در غیاب انسولین هستند، می توانند باعث اسیدی شدن خون شوند. نوارهای آزمایش خون یا ادرار برای سنجش کتون می تواند در جلوگیری از وضعیت خطرناک مؤثر باشد.

یکی از خطرناک ترین عوارض قند خون بالا، کتواسیدوز دیابتی است که بیشتر در دیابت نوع یک مشاهده می شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که کمبود انسولین با سطح بالای کتون ترکیب شود و باعث اسیدی شدن خون گردد. در چنین شرایطی، خطر کما یا مرگ وجود دارد.

علائم کتواسیدوز دیابتی عبارتند از:

تهوع و استفراغ

کم آبی بدن

درد شکمی

تنفس دشوار یا تند

بوی میوه ای در نفس

تپش قلب شدید

گیجی و کاهش هوشیاری

در موارد اورژانسی مانند کتواسیدوز دیابتی یا وضعیت هیپراسمولار (قند خون بسیار بالا در دیابت نوع دو)، باید فوراً با اورژانس تماس گرفت. این شرایط نیاز به بستری شدن در بیمارستان، دریافت مایعات وریدی، تزریق انسولین و پایش دقیق پزشکی دارند.

شناخت علائم اولیه و جدی قند خون بالا می تواند از بروز عوارض خطرناک جلوگیری کند. از نشانه های ساده ای مانند تشنگی و تکرر ادرار گرفته تا علائم شدیدتری چون کاهش وزن، عفونت ها یا زخم های دیر بهبود، همه هشدارهایی هستند که نباید نادیده گرفته شوند. متخصصان تأکید می کنند تغییر سبک زندگی، پایبندی به دارو، فعالیت بدنی و مصرف آب کافی می تواند به طور طبیعی قند خون را کنترل کند. اما در شرایطی که علائم حاد بروز کند، مراجعه فوری به مراکز درمانی ضروری است.