پس از اعلام رییس سازمان خصوصی سازی مبنی بر آغاز فرآیند واگذاری سهام سایپا ظرف دو هفته آینده، امیرحسن کاکایی - عضو هیأت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران - پیرامون ضرورت ها و چالش های این واگذاری توضیح داد.

به گزارش ایسنا، وی در ابتدا ضمن اشاره به اصل ضرورت خصوصی سازی گفت: قطعاً با خصوصی سازی موافق هستیم و این موضوع باید انجام شود، اما نه به هر قیمتی. خصوصی سازی باید درست و اصولی صورت گیرد. متأسفانه در مورد ایران خودرو، ما شاهد خصوصی سازی واقعی نبودیم بلکه تنها مدیریت به بخش خصوصی واگذار شد، آن هم در شرایطی که رفتار دولت طی شش ماه گذشته چندان مناسب نبود، اسناد و مدارک متعددی هم در این زمینه وجود دارد.

این کارشناس صنعت خودرو کشور با هشدار نسبت به پیامدهای شتاب زدگی، تصریح کرد: اینکه صرفاً سهام را واگذار کنیم اما اصول حکمرانی در یک صنعت خصوصی رعایت نشود، بسیار خطرناک است. اگر رفتار دولت تغییر نکند، عجله در واگذاری می تواند کل صنعت را به سمت سقوط ببرد. دولت باید تکلیف خود را مشخص کند؛ یا به طور کامل خصوصی کند و اصول را رعایت کند یا دست کم شرایط لازم را برای یک واگذاری موفق فراهم آورد.

کاکایی با بیان اینکه موضوع سایپا با ایران خودرو تفاوت های جدی دارد، توضیح داد: البته که ایران خودرو هم هنوز به طور کامل خصوصی نشده و همچنان در چارچوبی از تعامل بین دولت و بخش خصوصی اداره می شود . اما درباره سایپا، قرار است یک بلوک 40 درصدی واگذار شود که در صورت فروش، مالکیت عملاً به خریدار منتقل خواهد شد. در این شرایط اگر دولت رفتار درستی نداشته باشد، تبعات بسیاری برای صنعت خودرو خواهد داشت.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اجرای صحیح اصل 44 قانون اساسی باید محور کار باشد خاطرنشان کرد: طرفدار خصوصی سازی هستیم، اما این واگذاری نباید به معنای انتقال صرف مالکیت باشد. باید پیش از واگذاری، ارزیابی دقیق اقتصادی و فنی انجام و خریدار صلاحیت سنجی شود . در تمام دنیا، زمانیکه شرکتی خصوصی می شود، برای خریدار شروط مشخصی گذاشته می شود. در حالی که اگر این بلوک 40 درصدی را بدون شروط بفروشیم، خریدار می تواند هر کاری از جمله استفاده غیرمولد از دارایی ها انجام دهد؛ حتی ممکن است زمین های صنعتی شرکت را به تولید رمزارز اختصاص دهد، در حالی که این موضوع هیچ ارتباطی به صنعت خودرو ندارد.

وی یکی دیگر از چالش های مهم واگذاری را شرایط نامناسب بازار سرمایه دانسته و گفت: متأسفانه اکنون بورس درشرایط خوبی قرار ندارد. ارزش واقعی سایپا حدود 180 هزار میلیارد تومان برآورد می شود، اما در وضعیت فعلی ارزش سهام آن بسیار پایین تر است. این شرایط به خریدار امکان می دهد با ارزان ترین قیمت ممکن مالکیت را به دست آورد؛ در حالی که سرمایه گذاران به دنبال حداکثر سود هستند و در چنین شرایطی صنعت خودرو متضرر خواهد شد.

عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، ضمن اشاره به وضعیت کشور در تابستان امسال، تصریح کرد: تابستانی را پشت سر گذاشتیم که یکی از سخت ترین دوره ها در 30 سال اخیر بود؛ از جنگ 12 روزه گرفته تا کمبود انرژی و تعطیلی های پیاپی ادارات. در چنین شرایطی طبیعی است که بورس در وضعیت بدی قرار بگیرد. بنابراین واگذاری سایپا در این مقطع به معنای فروش ارزان و تقریباً مجانی دارایی های ملی است.

این کارشناس بازار خودرو در ادامه راهکارها اینگونه پیشنهاد کرد که لازم است ابتدا سندی جامع برای واگذاری سایپا تهیه شود که مشخص کند این شرکت چه ارزشی دارد و چه انتظاراتی از خریدار وجود دارد. همچنین باید حداقل های قیمتی رعایت شود و پس از آن بحث صلاحیت سنجی خریداران در دستور کار قرار گیرد. تجربه ایران خودرو نشان داده که وقتی صنعتگران واقعی وارد می شوند، در بلندمدت می توانند صنعت را مدیریت کنند. اما اگر صرفاً به دلیل فشار زمان و قانون، سایپا واگذار شود، نتیجه آن فاجعه بار خواهد بود.

کاکایی در پایان بر لزوم پرهیز از شتاب زدگی مجدد تاکید کرد و گفت: بهتر است تا پایان شهریور که همچنان با مشکلات انرژی مواجهیم، این فرآیند به تعویق بیفتد و در پاییز که شرایط منطقی تر می شود، با اصلاحات ساختاری و نظارت دقیق سازمان های ذی ربط، واگذاری صورت گیرد.