ایران باید دکترین اقتصادی را جایگزین دکترین تهدید کند. تغییر دکترینی که برای تحقق خود نیازمند اصلاحات نهادی است و خروجی آن نیز چیزی جز یک قرارداد جامع نوین میان ایران و غرب نیست.

به گزارش اکوایران، راه حل برون رفت از شرایط فعلی چیست؟ به باور عباس آخوندی، مسائل کنونی ایران دیگر راه حل سیاستی ندارند. به دیگر سخن، آخوندی بیان می کند که راه حل های توصیه شده توسط نظریه اقتصاد کلان ناتوان از حل مسائل پیش روی ماست. از همین روی، به باور او، راه حل برون رفت از شرایط فعلی ایران در حوزه اقتصاد سیاسی قرار دارد. بنابراین، ما به جای اصلاحات سیاستی بایستی به دنبال اصلاحات نهادی باشیم. اصلاحاتی که نیازمند تغییر نگرش ما به جهان و مسائل آن است.

در این تفسیر متفاوت از جهان، امنیت از دل توانایی برای تهدید حاصل نمی شود. بر اساس این درک، امنیت ماحصل قدرت اقتصادی هر کشور در ایجاد ارزش افزوده بیشتر و نقش آفرینی بیشتر آن در مناسبات اقتصاد جهانی است. مطابق این دیدگاه، هر چه یک دولت-ملتی کیک اقتصادی بزرگتری داشته باشد و در تعاملات اقتصادی جهان نقش بیشتری بازی کند، به موازات آن برای خود امنیت بیشتری کسب خواهدکرد. زیرا که در این شرایط، آسیب به این کشور، منافع کشورهای بسیاری را به خطر خواهدانداخت و در نتیجه، این منافع مشترک هزینه هر اقدامی علیه امنیت آن دولت-ملت را افزایش خواهدداد. به همین سبب، احتمال عملی شدن تهدیدات علیه آن دولت-ملت کاهش معنادار پیدا می کند.

تحقق این درک از جهان نیازمند تغییر در رویکرد اقتصاد سیاسی کشور دارد. تغییر رویکردی که با تغییرات نهادی لازم و ملزوم همدیگرند. به بیان دیگر، مطابق طرفداران این نوع نگاه، ایران برای حل مسائل خود باید درک خود از نحوه تامین امنیت را تغییر دهد. ایران باید دکترین اقتصادی را جایگزین دکترین تهدید کند. تغییر دکترینی که برای تحقق خود نیازمند اصلاحات نهادی است و خروجی آن نیز چیزی جز یک قرارداد جامع نوین میان ایران و غرب نیست. مساله ایی که راه حل آن را نه در نظریات اقتصاد کلان؛ بلکه، از دل اقتصاد سیاسی می توان بیرون کشید.

با وجود انسجام نظری این رویکرد، اجرای آن در عمل با چالش های جدی مواجه است. تغییر رویکرد امنیتی از دکترین تهدید به دکترین اقتصادی نیازمند اجماع داخلی گسترده در میان نهادهای مختلف تصمیم گیرنده است. از طرف دیگر، دستیابی به یک قرارداد جامع نوین با قدرت های غربی، خود نیازمند مذاکرات پیچیده و حل وفصل اختلافات سیاسی و ژئوپلیتیک متعددی است که می تواند طولانی و دشوار باشد. بنابراین، درک این نکته ضروری است که حرکت از یک نظریه به یک راهبرد عملی، مسیری پرپیچ وخم و زمان بر است که تنها با اراده سیاسی قوی و هم سویی نهادی میسر خواهدبود.