روزنامه هم میهن در یادداشتی انتقاد تندی از اینفلوئنسر قمی کرده که برای دیده شدن اشعار فردوسی را دستاویز مسخرگی و طنز سخیف خود کرده است.

این روزنامه در این زمینه نوشت: هیچ چیزی در جهان چنان نیست که نتوان با آن شوخی کرد یا آن را به بوته نقد نکشید؛ هیچ چیز. نکته مهم دیگر اینکه تاریخ ثابت کرده هر مواجهه ای از جنس سخت با سخن، اندیشه و طرز فکری، هم بلاهت درونش دارد، هم رذیلت؛ بلاهت دارد، چراکه برخورد غیرمتوازن و غیرمتجانس با پدیده ای، منجر به قوت گرفتن آن پدیده در زمان خواهد شد. حتی اگر در لحظه متوهم شویم که آن فکر و سخن با درفش و محبس، تحدید و تهدید می شود.

با این همه، شوخی و طنز اگر بخواهد که هرزه و پلشت نشود، باید آدابی را رعایت کند. مورد اخیر سلبریتی شبکه های اجتماعی و به سخره گرفتن شاهنامه، اساساً نه طنز است و نه حتی کمدی.

حتی کمدی هم قصدی جز خود اجرا دارد. بهترین تعبیر برای چنین محتواهایی هرزه گویی و حتی نوعی هرزه نگاری است. در هرزه نگاری، سازنده نه خیر مخاطب را در نظر دارد و نه حتی قصدی جز بیشتر و بیشتر دیده شدن دارد. در هرزه نگاری فرم و منطق روایی کوچک ترین اهمیتی ندارد. ازاین منظر هم صحبت های این اینفلوئنسر طعنه به هرزه نگاری می زند. محتوایش به هرزه گی افتاد، چون که نه آداب فرم را رعایت کرده بود و نه سخن هرزه اش تناسب فرمی با او داشت.

شوخی های جنسی این خانم در نگاه اول، حتی فارغ از محتوایش و اینکه طعن و تمسخر چه کسی است، به لحاظ فرمی در ذوق می زند. آن تیپ و آن هرزه گویی ها اصلاً با هم سازگار نیست. شمایل و لباس در چنین کارهایی خود بخشی از اجراست. اینکه شمایل و لباس ها نشانه محافظه کاری در تن دادن به چارچوب های سنتی باشد و ازسوی دیگر، زبان چنان پرده دری کند که شمایل های هزاربار آوانگاردتر از آن هم چنین نیستند، یعنی مجری از اساس دچار تناقض است.

یعنی ما با یک مجری بی هویتی طرف ایم، که اساساً کارش قاعده و اصولی ندارد جز یک اصل؛ جلب توجه با هر ابزاری.

اگر با این نکته همدل باشیم پس سطح توقع ما از سلبریتی شبکه های اجتماعی بسیار پایین می آید. اینفلوئنسرهای شبکه های اجتماعی قرار نیست چارلی چاپلین باشند. ایشان را باید همانطور دید که داوود هزینه و بهادر وحشی را می بینیم. یکی برای دیده شدن بیشتر سیگار را در میکسر پر از رب گوجه و ماهی می ریزد و می خورد، یکی دیگر نگاه می کند کدام کتاب و شخص امروز مورد توجه جامعه قرار گرفته و با طعن و تمسخر آن، که طبیعتاً نه ساختار قدرت را آزرده خاطر می کند و نه هزینه ای برایش دارد، سعی می کند خود را در بیشترین حد توجه قرار دهد.

از این بابت معلوم است که او کارش را خوب بلد است. در وضعیتی که هر روز هزاران محتوای پلشت به منظور دیده شدن تولید می شود، اینکه یک فیلم بحث یک شبکه های اجتماعی شود، یعنی نسبت به همنوعانش بیشتر موفق شده است؛ چراکه جز این نیتی نداشته است. چراکه اینجا موفقیت فقط یک چیز است؛ بیشتر و بیشتر دیده شدن. و کیست که نداند هرچه بیشتر دیده شدن برای اینفلوئنسرها یعنی پول بیشتر.

ازاین منظر نباید کار اینان که چون کف دریا ساعتی می آیند و می روند را خیلی جدی گرفت. اما این وضعیت را چرا؛ این که انباشت این کف های دریا، بیننده را مجاب می کند که دریا همین کف هاست و عمقی ندارد.

اما راه مقابله با این هرزه گویی ها و هرزه نگاری ها داغ و درفش نیست. این برخوردها هم روی دیگر همین هرزه نگاری هاست. آن هم وقتی که صداوسیمای ما با آن دستگاه عریض و طویل اش و بودجه سر به فلک کشیده، نه اراده ای برای محتوایی دارد که بتواند خیر عمومی و منافع ملی را در نظر بگیرد و نه البته توان آن را دارد.

راه سلبی هرگز جواب نمی دهد. رویکرد سلبی به چنین محتواهایی فقط عطش جامعه برای دیدن آن را زیاد می کند. کار درست دغدغه داران فرهنگ، تولید بدیل هایی است که به لحاظ فرمی چنان جذاب باشد که بتواند از پس مقابله با محتواهای مبتذل برآید و به لحاظ محتوایی هم خیر عمومی و منافع ملی را در نظر گرفته باشد. خشونت و برخورد حذفی، فقط ابتذال را اعتبار می بخشد.

نویسنده: علی ورامینی