فرارو- حیوانات سریع همیشه به خاطر توانایی های خارق العاده شان در سرعت مورد توجه قرار می گیرند. اما تکلیف آن هایی که آرام و آهسته حرکت می کنند چه می شود؟

به نقل از لایوساینس، جیمز مک لین، مسئول ارشد بخش ماهیان در موزه تاریخ طبیعی لندن می گوید: ما ذاتاً عادت داریم فکر کنیم سرعت قابلیتی ایده آل است اما برای بسیاری از حیوانات، اصلاً چنین تصوری معنی ندارد. با این مقدمه کوتاه پس کندترین حیوان جهان کدام است؟ و وقتی سرعت جزو مهارت های اصلی نیست، بقا چه شکلی پیدا می کند؟

این پرسش ساده به نظر می رسد، اما تعریف سرعت روش های مختلفی دارد. یکی از راه ها این است که ببینیم حیوان در چه مدت مسافتی را طی می کند. از این نظر، کندترین موجود می تواند شقایق دریایی باشد که تنها با سرعت 10 تا 25 سانتی متر در ساعت (0٫00006 تا 0٫00015 مایل در ساعت) حرکت می کند و آن هم معمولاً وقتی است که به دنبال جای تازه ای برای زندگی است؛ در غیر این صورت ثابت می ماند.

کمی سریع تر از شقایق، اسب دریایی کوتوله (Hippocampus zosterae) قرار دارد که به عنوان کندترین ماهی شناگر و یکی از کندترین جانوران دنیا شناخته می شود. علت این کندی، حالت عمودی شنا کردن و باله ی پشتی بسیار کوچک آن است که توان کافی برای پیش راندن حیوان در آب ندارد. مک لین می گوید: اگر مجبورش کنید حرکت کند، یک ساعت طول می کشد تا یک و نیم متر جابه جا شود!

این البته مشکلی برای اسب دریایی نیست، چون بیشتر وقت خود را با دم بلند و چنگ زننده اش به گیاهان دریایی می بندد و از سخت پوستان ریز شناور در اطراف تغذیه می کند. به گفته مک لین: غذا خودش به سراغ او می آید، پس نیازی به سرعت ندارد. افزون بر این، این حیوان زرهی از صفحات استخوانی دارد و دشمنان طبیعی اش اندک اند، پس به سرعت برای فرار احتیاجی ندارد.

تنها زمانی که اسب های دریایی اندکی تندتر می شوند، فصل جفت گیری است. آن ها نوعی رقص همزمان با یکدیگر انجام می دهند که گاه ساعت ها طول می کشد. به گفته مک لین: بزرگ ترین حرکت اسب دریایی، همان رقص خواستگاری است.

در لایه های عمیق تر اقیانوس، کوسه گرینلند (Somniosus microcephalus) غول پیکری با طولی تا 7٫3 متر، با سرعتی بسیار آهسته در حدود 3 کیلومتر در ساعت شناور است. این موجود کهن سال در آب های یخ زده زندگی می کند و بیشتر از لاشه جانوران دریایی تغذیه می کند.

روی خشکی، کندترین حیوان احتمالاً لیسه ی موزی (Banana slug) است که تنها با سرعت 0٫0096 کیلومتر در ساعت حرکت می کند.

جان ابلت، مسئول بخش نرم تنان در موزه تاریخ طبیعی لندن، می گوید: به طور کلی نرم تنان از دیگر جانوران کندترند. بعضی از آن ها در بزرگسالی اصلاً حرکت نمی کنند و برخی مثل دوکفه ای ها کاملاً ثابت می مانند. او می افزاید: این کندی فقط به خاطر کوچک بودنشان نیست؛ چون حشراتی مثل مورچه ها یا عنکبوت ها کوچک ترند اما خیلی سریع تر حرکت می کنند.

با این حال در میان نرم تنان هم تفاوت وجود دارد. برای نمونه، حلزون باغچه ای (Cornu aspersum) می تواند با سرعت 0٫048 کیلومتر در ساعت حرکت کند که در مقایسه با لیسه بسیار سریع تر است.

دیگر جانوران کندرو در خشکی شامل لاک پشت غول پیکر گالاپاگوس هستند که تنها با 0٫26 کیلومتر در ساعت راه می روند. این در حالی است که انسان با جثه مشابه، حدود 4٫5 کیلومتر در ساعت قدم می زند.

در میان پستانداران درخت زی نیز لورهای کند (Nycticebus) نمونه ای جالب اند. این میمون های کوچک با چشمان درشتشان به آرامی و با احتیاط در شاخه ها حرکت می کنند. سرعتشان حدود 1٫8 کیلومتر در ساعت است، هرچند دوست دارند ساعت ها بی حرکت بمانند.

برخی زیست شناسان برای سنجش سرعت، اندازه بدن را هم در نظر می گیرند. مثلاً انسان در یک ثانیه مسافت بیشتری نسبت به مورچه طی می کند، اما نسبت به جثه، مورچه بسیار سریع تر است.

روری ویلسون، استاد زیست شناسی آبزیان دانشگاه سوانسی ولز می گوید: باید دامنه ی حرکتی حیوان را هم در نظر گرفت. مثلاً مارها معمولاً آرام می خزند، اما ناگهان با جهشی برق آسا شکارشان را می قاپند.

با این وجود، ویلسون معتقد است که تاج کندترین حیوان جهان بی رقیب بر سر تنبل های سه انگشتی (Bradypus) می نشیند.

او می گوید: از دید کسی که حرکت حیوانات را مطالعه می کند، شگفت انگیز است که تنبل ها تا چه حد آهسته اند. حتی واکنش هایشان به محرک ها هم کند است. تنبل ها در بهترین حالت به سرعت 1٫6 کیلومتر در ساعت می رسند، اما معمولاً فقط چند ده متر در زمان طولانی جابه جا می شوند.

ویلسون ادامه می دهد: وقتی اولین بار یک تنبل در طبیعت دیدم، باورم نمی شد تا این حد آرام باشد. همه چیز مثل اجرای تای چی بود.

تنبل ها برای جبران نداشتن سرعت، سازگار ی هایی شگفت انگیز دارند: استتار عالی، قدرت بدنی سه برابر انسان که کمکشان می کند محکم به شاخه ها بچسبند، و متابولیسمی بسیار کند که اجازه می دهد با غذای کم انرژی مثل برگ ها روزها سر کنند. حتی تنها هفته ای یک بار از درخت پایین می آیند تا دفع کنند.

اما چرا این قدر کندند؟ پاسخ ساده است: سرعت نیازمند انرژی است و انرژی به سختی به دست می آید. تنبل ها راه دیگری یافته اند: با کمترین انرژی، با زندگی آرام و کند، به بقایی مطمئن رسیده اند.