فرارو- غلام حسین ساعدی در 24 دی 1314 در تبریز دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی اش را در تهران پشت سر گذاشت و در نهایت برای ادامه فعالیت هایش به تهران نقل مکان کرد.

به گزارش فرارو، ساعدی اولین داستان هایش را در دوران دبیرستان نوشت. در همان روزگار، هفته نامه دانش آموز و سپس مجله کبوتر صلح، نوشته های ساعدی را منتشر کردند. در ادامه ساعدی برای تحصیل در رشته پزشکی وارد دانشگاته تبریز شد و رفته رفته فعالیتی که در حوزه ادبیات داشت را با جدیت بیشتری پیگیری کرد.

نام غلام حسین ساعدی یکی از پرحاشیه ترین نام ها در تاریخ ادبیات معاصر ایران است. او که با نام مستعار گوهرمراد فعالیت می کرد، زندگی سیاسی و شخصی پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشت. همین مسئله باعث شد که ساعدی علاوه بر نویسنده به عنوان یک چهره جنجالی سیاسی نیز شناخته شود.

غلامحسین ساعدی در همان روزهای ابتدایی نوجوانی به حزب توده پیوست. خیلی زود و در سن 18 سالگی دستگیر شد و مدتی در زندان به سر برد. در ادامه و در حالی که دانشجوی پزشکی دانشگاه تبریز بود، با صمد بهرنگی آشنا شد و همین آشنایی مسیر ادبی او را جدی تر کرد.

در دوران سربازی و با نقل مکان به تهران، با محافل ادبی تهران آشنا شد. ساعدی علاوه بر آشنایی با داستان نویسان و شاعران بزرگ دوره خود، بعد از نوشتن چندین نمایشنامه به عنوان چهره ای مطرح در حوزه تئاتر نیز شناخته شد. او که مدرک پزشکی عمومی و مدرک تخصص روانشناسی داشت، خیلی زود پزشکی را کنار گذاشت و به شکل تمام وقت مشغول نوشتن شد.

غلامحسین ساعدی در دوران حیات خود، از مخالفان جدی حکومت پهلوی بود. بعد از انقلاب، به پاریس مهاجرت کرد و باقی عمرش را در پاریس گذراند. ساعدی در نهایت در 2 آذر 1364 در پاریس از دنیا رفت و در گورستان پرلاشز فرانسه به خاک سپرده شد؛ او در دوران اقامتش در پاریس، به سبب دوری از ایران به افسردگی مبتلا شده بود.

حواشی زیادی حول محور زندگی ساعدی وجود دارد. زندگی او علاوه بر فراز و نشیب های سیاسی، بالا و پایین های عاطفی و ادبی بسیاری نیز داشته است. عشق نافرجام ساعدی به دختری به نام طاهره یکی از چالش های اصلی زندگی او بود. ساعدی در دوران جوانی عاشق دختری به نام طاره کوزه گرانی شده بود. این عشق یک طرفه، هرگز از طرف طاهره جواب درخوری دریافت نکرد. بعدها نامه هایی که ساعدی برای طاهره نوشته بود در کتابی با نام طاهره، طاهره عزیزم منتشر شد.

علاوه بر این، رویکردهای سیاسی ساعدی نیز زندگی او را تحت الشعاع قرار داد. او خیلی زود به حزب توده پیوست. این مسئله باعث شد که به عنوان چهره ای سیاسی شناخته شود. فعالیت های سیاسی ساعدی، پیش و پس از انقلاب دامن گیر او شدند. با وجود اینکه سال ها از مرگ او می گذرد، گفتگوها در مورد ساعدی همچنان ادامه دارد.

از غلامحسین ساعدی تعداد زیادی داستان کوتاه و نمایشنامه و رمان به جا مانده است. نوشته های ساعدی چندین و چند بار در سینما نیز مورد اقتباس قرار گرفته اند. از معروف ترین نمونه های اقتباس از ساعدی می توان به فیلم های گاو و دایره مینا از داریوش مهرجویی و آرامش در حضور دیگران از ناصر تقوایی یاد کرد.

ساعدی تعدا زیادی نمایشنامه از خود به یادگار گذاشته است. در این بین از معروف ترین نمایشنامه های او می توان از آی باکلاه، آی بی کلاه ، چوب به دست های ورزیل ، پنج نماشینامه از انقلاب مشروطیت و دیکته و زاویه نام برد.

ساعدی را بیشتر از آنکه به عنوان رمان نویس بشناسیم، باید به عنوان نویسنده داستان های کوتاه شناخت. بیشتر نوشته های ساعدی، در کنار نمایشنامه، همین داستان های کوتاه هستند. از معروف ترین مجموعه های داستان کوتاه او می توان به عزاداران بیل و شب نشینی باشکوه و گور و گهواره اشاره کرد.

همانطور که گفته شد، غالب نوشته های ساعدی را نمایشنامه ها و داستان های کوتاه او تشکیل می دهند. با وجود این تعدادی رمان نیز از او به یادگار مانده است. از رمان های ساعدی می توان به مقتل ، تاتار خندان و غریبه در شهر اشاره کرد.