در ماه ژوئن، بیش از 60 دانشمند اقلیم شناس هشدار دادند که بودجه کربن باقی مانده برای باقی ماندن زیر یک آستانه گرمایش خطرناک، در عرض کمتر از سه سال با نرخ فعلی انتشار گازهای گلخانه ای تمام خواهد شد. اما اگر از آن آستانه بحرانی 1.5 درجه سانتی گراد عبور کنیم، آیا فاجعه اقلیمی اجتناب ناپذیر است؟ و آیا کاری می توانیم برای کاهش دوباره دما انجام دهیم؟

به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، اگرچه عبور از مرز 1.5 درجه سانتی گراد باعث مشکلاتی می شود، به ویژه برای کشورهای جزیره ای و ریسک تغییر دائمی اکوسیستم ها را افزایش می دهد، اما زمین به طور ناگهانی به سمت فاجعه فرو نخواهد رفت و وقتی انتشار گازها را کاهش دهیم، راه هایی برای پایین آوردن تدریجی دما وجود دارد، حتی اگر از آستانه 1.5 درجه عبور کرده باشیم.

با این حال، این بدان معنا نیست که باید از تلاش برای کاهش انتشار گازها دست بکشیم. این بی شک روشی ارزان تر، ساده تر و مؤثرتر از بازگرداندن دمایی است که از قبل بالا رفته است.

گزارشی که در روز 19 ژوئن منتشر شد نشان داد که جهان تنها 143 میلیارد تن دی اکسید کربن (130 میلیارد تن متریک) باقی دارد تا قبل از عبور احتمالی از هدف 1.5 درجه سانتی گراد تعیین شده در توافق پاریس، منتشر شود؛ توافقی که توسط 195 کشور برای مقابله با تغییر اقلیم امضا شد.

طبق سازمان جهانی هواشناسی، در حال حاضر هر سال حدود 46 میلیارد تن (42 میلیارد تن متریک) دی اکسید کربن منتشر می کنیم.

جهان در حال حاضر 1.2 درجه سانتی گراد (2.2 درجه فارنهایت) گرم تر از میانگین پیشاصنعتی است، و تقریبا همه این افزایش دما ناشی از فعالیت های انسانی است. اما انتشار گازها ممکن است تاثیر گرمایشی بیشتری داشته باشد که تاکنون پنهان مانده، زیرا اقیانوس بخش زیادی از گرمای اضافی را جذب کرده است.

اقیانوس این گرمای اضافی را طی دهه های آینده از طریق تبخیر و انتقال مستقیم حرارت آزاد خواهد کرد، صرف نظر از اینکه انتشار گازها کاهش یابد یا خیر.

این بدان معناست که حتی اگر امروز انتشار کربن به صفر برسد، دمای جهانی برای چند دهه همچنان افزایش خواهد یافت، و کارشناسان پیش بینی می کنند که فقط از اقیانوس ها 0.5 درجه سانتی گراد (0.9 درجه فارنهایت) گرمایش اضافی رخ دهد.

با این حال، دما در نهایت تثبیت خواهد شد زیرا حرارت به فضا تابیده می شود. و طی چند هزار سال، زمین دما را به سطح پیشاصنعتی بازمی گرداند.

دانشمندان اقلیم 1.5 درجه را آستانه بحرانی می دانند: عبور از این حد، سطوح گرمایش را برای مردم کشورهای در حال توسعه، و به ویژه کشورهای جزیره ای، ناامن می کند.

حد 1.5 درجه یک شاخص از وضعیت سیستم اقلیم است که هنوز می توانیم پیامدهای آن را مدیریت کنیم.

میزان زیادی گرمای اضافی می تواند در اقیانوس ذخیره شود و بعدا آزاد شود، که یکی دیگر از دلایل نگرانی دانشمندان است.

عبور سریع از 1.5 درجه همچنین خطر رسیدن به نقاط بحرانی اقلیمی را افزایش می دهد، یعنی اجزای سیستم زمین که می توانند ناگهان به وضعیت بسیار متفاوتی تغییر کنند. برای مثال، صفحه یخی گرینلند می تواند ناگهان به دریا سقوط کند و جنگل آمازون ممکن است به علفزاری خشک تبدیل شود.

اگرچه بهتر است انتشار گازها را سریع کاهش دهیم، ممکن است هنوز بتوان افزایش دمای 1.5 درجه یا بیشتر را پس از عبور از آستانه بحرانی کاهش داد. فناوری مورد نیاز هنوز کاملا توسعه نیافته، بنابراین عدم قطعیت زیادی درباره امکان پذیری وجود دارد.

اگر دما را دوباره کاهش دهیم، اثرات عبور از نقاط بحرانی اقلیم لغو نمی شود؛ برای مثال، یخچال ها دوباره یخ نمی بندند یا سطح دریا کاهش نمی یابد، اما ریسک برای اکوسیستم هایی که سریع تر به تغییر دما واکنش می دهند، به طور قابل توجهی کاهش می یابد.

بازگرداندن گرمایش نیازمند نه تنها صفر خالص انتشار گازها، بلکه انتشار منفی خالص است. صفر خالص یعنی به اندازه ای دی اکسید کربن جذب شود که ما منتشر می کنیم. انتشار منفی نیازمند فناوری هایی است که کربن را از هوا استخراج و زیر زمین ذخیره کنند، که معمولا به آن جذب و ذخیره کربن گفته می شود.

صفر خالص ممکن است گرمایش را متوقف کند، اما اگر بخواهیم گرمایش را کاهش دهیم، باید بیشتر از میزان انتشار، کربن از هوا خارج کنیم.

دانشمندان تخمین می زنند که 0.1 درجه سانتی گراد گرمایش برابر با 243 میلیارد تن دی اکسید کربن است، که مقدار عظیمی است. فرض کنید اگر دما به 1.6 درجه برسد و بخواهیم آن را به 1.5 برسانیم باید حدود 220 میلیارد تن دی اکسید کربن حذف کنیم.

در حال حاضر، روش های طبیعی جذب کربن، مانند کاشت درختان، حدود 2.2 میلیارد تن (2 میلیارد تن متریک) دی اکسید کربن در سال جذب می کنند. بنابراین باید این میزان را 100 برابر افزایش دهیم تا فقط 0.1 درجه کاهش دما در یک سال اتفاق بیفتد.

با توجه به رقابت برای ساخت و ساز در زمین، خیلی بعید است بتوانیم جنگل ها را به اندازه کافی بازسازی کنیم تا تغییر دما را به طور معنی دار معکوس کنیم.

این بدان معناست که ما حتما به فناوری های انتشار منفی نیاز خواهیم داشت. با این حال، اکثر این فناوری ها هنوز در مرحله آزمایش هستند، بنابراین مشخص نیست چقدر مؤثر خواهند بود.

این فناوری ها بسیار پرهزینه هستند و احتمالا برای مدت طولانی گران باقی خواهند ماند. در عمل، اگر این فناوری ها حتی فقط ما را به صفر خالص برسانند، وضعیت خیلی خوب خواهد بود. همچنین کمی عدم قطعیت وجود دارد که زمین چگونه به صفر خالص واکنش نشان دهد.

توافق پاریس الزام قانونی برای استفاده از فناوری های انتشار منفی ندارد، اما هدف توافق برای باقی ماندن زیر دو درجه ممکن است باعث شود دولت ها پس از عبور از 1.5 درجه، این فناوری ها را افزایش دهند.

اعداد گزارش شده اخیر نشان می دهد که با نرخ فعلی انتشار، بودجه کربن باقی مانده برای باقی ماندن زیر دمای 1.6، 1.7 و 2 درجه ممکن است به ترتیب در 7.12 و 25 سال تمام شود.