مدیرعامل یکی از اپراتورها بر ضرورت افزایش 70درصدی تعرفه اینترنت تاکید کرده و گفته اگر تعرفه ها اصلاح نشود، اینترنت روزی سه ساعت قطع خواهد شد. قطعی اینترنت در کنار کیفیت نامطلوب و محدودشده اینترنت می تواند نارضایتی کاربران را افزایش دهد.

به گزارش دنیای اقتصاد، در شرایطی که اینترنت کند، مختل و محدود کشور در دنیا از نظر کیفیت رتبه چهارم از آخر را دارد و با فیلترینگ و قطع برق عملا اینترنتی برای کاربران ایرانی نمانده است، این اظهارات با انتقادات جدی مردم و فعالان مواجه شده است. البته روز گذشته روابط عمومی این اپراتور اعلام کرد که از صحبت های مدیرعامل اشتباه برداشت شده است.

اینترنت کشورمان به دلیل فیلترینگ و سیاست های محدودکننده هر بار بیشتر از قبل به قعر جدول کیفیت و سرعت می رود؛ تا جایی که بر اساس گزارش پنجم انجمن تجارت الکترونیک تجربه کاربران ایرانی اینترنت همچنان با سه گزاره کند (84 از 100)، پراختلال (92 از 100) و محدود (99 از 100) توصیف می شود که براساس رده بندی میانگین سه شاخص در رتبه 97 از 100 کیفیت اینترنت قرار گرفته است. در این وضعیت مسوولان به فکر رفع یکباره و کامل فیلترینگ نیستند و ظاهرا با اپراتورها هم برخورد مناسبی نمی کنند. به این دلیل که کاربران را به نوعی تهدید می کنند که همین اینترنت بی کیفیت و محدود را گران می کنند.

علیرضا رفیعی، مدیرعامل ایرانسل در نشست خبری اخیر خود هشدار داده است که اگر تعرفه اینترنت اصلاح نشود، باید منتظر این وضعیت باشیم تا روزی چند ساعت اینترنت کشور قطع شود. او همچنین با اشاره به وضعیت بد کیفیت اینترنت کشور مطرح کرده که کیفیت اینترنت رابطه مستقیمی با تعرفه ها دارد.

به گفته او چند سال است که تعرفه خدمات اینترنت تغییر نکرده، اما هزینه های اپراتورها به شدت افزایش یافته است. به طور مثال، هزینه برق در سه سال اخیر چند برابر شده و تجهیزات نیز مبتنی بر ارز هستند که تنها از پارسال تا امسال حدود 40 درصد افزایش داشته اند.

این اظهارات با انتقادات جدی کاربران ایرانی و کنشگران اینترنت مواجه شده است. به این دلیل که تجربه ایرانی ها از اینترنت تحت تاثیر تداوم سال ها فیلترینگ با مشکلاتی مانند قطعی های مکرر و محدودیت در دسترسی به برخی سرویس ها عجین بوده است. همچنین به خاطر فیلترینگ، تحریم ها و کمبود زیرساخت ها فیبر نوری هم با اینکه پوشش داده شده، اما هنوز گستردگی ندارد و بیشتر کاربران ایرانی روی DSL یا اینترنت موبایل 4G متکی هستند.

از سوی دیگر، پروژه های توسعه 5G در مراحل اولیه اند و به صورت تجاری هنوز راه اندازی نشده اند. هر چند تعداد دقیق مشترکین این فناوری در کشور به صورت رسمی اعلام نشده، اما بنابر اظهاراتی که صحت سنجی نشده ، ادعا شده است حدود 10 میلیون کاربر در ایران امکان استفاده از 5G را دارند، اما تعداد کاربران فعال 5G حدود یک میلیون نفر است.

حتی عباسی آرند، مدیرعامل سابق ایرانسل در مهر ماه سال گذشته اعلام کرد که در شبکه این اپراتور بیش از 8 میلیون مشترک وجود دارد که تلفن همراه با قابلیت استفاده از 5G دارند؛ اما فقط برای حدود یک میلیون از این گوشی ها این امکان، فعال شده و بقیه مسدود هستند. همچنین حدود 500 تا 600 هزار مشترک فعال 5G در شبکه ایرانسل وجود دارد. علاوه بر این، وضعیت اینترنت ایران بر اساس گزارش های داخلی و خارجی اینگونه است که سرعت اینترنت در ایران هنوز پایین تر از میانگین جهانی است، به ویژه در اینترنت ثابت.

البته اینترنت موبایل کمی وضعیت بهتری دارد، اما هنوز با کشورهای پیشرفته فاصله دارد. سرعت دانلود اینترنت ثابت ایران بر اساس آخرین آمارهای اسپیدتست در سال 2025 حدود 12.84 مگابیت بر ثانیه است. همچنین رتبه ایران در اینترنت ثابت از حدود 180 کشور بررسی شده معمولا در بازه 90 تا 110 در جهان قرار دارد. سرعت اینترنت موبایل در ایران نیز متوسط حدود 30 40 مگابیت بر ثانیه است که رتبه ایران در سرعت اینترنت موبایل در جهان هم معمولا در بازه 70 تا 100 قرار دارد.

کیفیت شبکه هم به دلیل محدودیت های زیرساختی و مدیریت ترافیک یا قطع برق در برخی ساعات کاهش می یابد. با اینکه پروژه های توسعه فناوری مانند فیبر نوری و 5G در حال اجرا هستند اما نیاز به تسریع بیشتر دارد. همچنین این طرح ها با ابهامات، نبود شفافیت و عدم همکاری دستگاه ها مواجه هستند. به تازگی و در روزهای اخیر شهرداری تهران، به بهانه اجرای احکام کمیسیون ماده 100، اقدام به جمع آوری سایت های ارتباطی اپراتورهای تلفن همراه کرده است.

در شرایطی که بر اساس جدیدترین گزارش انجمن تجارت الکترونیک، کیفیت اینترنت ایران اینترنت در ایران فقط از کوبا، آنگولا، اتیوپی و سودان بهتر است و سه قدم تا بدترین اینترنت جهان از بین 100 کشور برتر فاصله داریم، درخواست ها برای افزایش تعرفه های اینترنت نه تنها ادامه دارد؛ بلکه ظاهرا شکل تهدید به خود گرفته است. میانگین قیمت ماهانه اینترنت در ایران بر اساس آمارها حدود 10.7 دلار است که بررسی با کشورهای همسایه و دنیا نشان می دهد که هزینه متوسط اینترنت در ایران نسبتا پایین است.

البته طبق داده های مختلف، ترکیه یکی از ارزان ترین اینترنت ها (حدود 10 دلار در ماه) در منطقه خاورمیانه را دارد. در مقابل امارات با بیش از 140 دلار هزینه در ماه گران ترین اینترنت در خاورمیانه است. این نکته را باید در مقایسه هزینه اینترنت ایران با کشورهای ترکیه و امارات در نظر گرفت و آن هم فیلترینگ گسترده و محدودیت های سرعت آن است.

این در حالی است که وضعیت دسترسی به اینترنت ترکیه سریع تر و مقرون به صرفه است، اما بسته های بلندمدت و به صرفه در اپراتورهای ایرانی از سال 1401 به بعد حذف شده است. امارات هم از نظر پایداری، تجربه و زیرساخت های اینترنت جزو کشورهای برتر دنیا است. بنابراین کاربران اینترنت در ترکیه و امارات هزینه بیشتری از ایرانی ها برای اینترنت می دهند، اما در عوض اینترنت پرسرعت و باکیفیت تری دارند.

از سوی دیگر، اپراتورهای ایرانی در سال های اخیر به تعهدات خود برای افزایش سرعت و کیفیت اینترنت عمل نکرده و تجربه کاربران ایرانی همچنان در سایه وابستگی به فیلترشکن مطلوب نیست. در این شرایط بحث افزایش تعرفه برای اینترنت کشور در حالی مطرح می شود که ایرانی ها تحت تاثیر فیلترینگ عملا به شبکه متصل نیستند یا اتصال محدود و همراه با اختلال های مکرر دارند.

کارشناسان هم معتقدند که مانع بزرگ بهبود کیفیت و سرعت اینترنت در اپراتورها فیلترینگ است و تا زمانی که این محدودیت ها رفع نشود، گرانی اینترنت صرفا نارضایتی کاربران را تشدید می کند. البته این نخستین بار نیست که افزایش تعرفه اینترنت مطرح می شود. در اواخر سال 1402 تلاش های اپراتورها نتیجه داد و تعرفه اینترنت با موافقت وزارت ارتباطات و متعهد شدن اپراتورها به افزایش کیفیت بسته های اینترنتی، گران شد.

افزایش سایت های نسل پنجم به 10 درصد تا پایان سال 1403، افزایش پوشش نسل چهارم در کشور به 96 درصد تا پایان سال 1403 و افزایش 30 درصدی میانگین سرعت اینترنت در 6 ماه آینده از جمله شروط گرانی اینترنت بود. به هر حال و با وجود انتقاد و اعتراض کارشناس ها و مردم به افزایش قیمت اینترنت شواهد نشان می دهد که نه تنها تغییر چشم گیری در سرعت و کیفیت خدمات اپراتورها رخ نداده که رضایت کاربران را جلب کند، بلکه برخی اپراتورها نیز به تعهدات خود برای افزایش کیفیت اینترنت عمل نکرده اند.

در اردیبهشت سال جاری هم اپراتورهای تلفن همراه در نامه ای به رییس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام کردند قیمت بسته های اینترنت باید تا 75 درصد افزایش یابد.

در نهایت با مخالفت نمایندگان مجلس، فعالان، مردم و اعلام وزیر ارتباطات مبنی بر مورد تایید نبودن این درخواست اپراتورها اجرا نشد، اما در مقطعی در تیر ماه امسال ایرانسل قیمت بسته های اینترنت ثابت TD-LTE خود را تا 70 درصد افزایش داد که با واکنش کاربران و رگولاتوری بسته های اینترنت ثابت این اپراتور به حالت قبلی بازگشت و بسته های جدید حذف شدند.

حتی محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران در نشست خبری ابتدای پاییز سال گذشته اعلام کرده بود که برای بالا بردن کیفیت اینترنت باید تعرفه افزایش پیدا کند. به گفته او باید تعرفه اینترنت منطقی شود، در غیر این صورت بخش اینترنت در حوزه ثابت رشدی نخواهد کرد.

پیش از این ستار هاشمی، وزیر ارتباطات نیز مطرح کرده بود که سرکوب قیمت ها وضعیت مناسبی برای صنعت فناوری اطلاعات باقی نگذاشته و سرمایه گذاران نیز تمایلی به ورود به این حوزه ندارند. با این حال او معتقد است که در کنار حمایت از صنعت باید به معیشت مردم هم توجه کرد. این در حالی است که با اعمال فیلترینگ و استفاده از فیلترشکن ها، کیفیت اینترنت به طور محسوسی افت کرده و هزینه ها برای کسب وکارها،کاربران عادی و اپراتورها افزایش یافته است.

مهدی اخوان بهابادی، مدیرعامل همراه اول در تیر ماه سال گذشته مطرح کرد که استفاده از فیلترشکن ها منابع اپراتورها را اشغال می کند و به دلیل تفاوت روش اتصال با اتصال عادی، اپراتورها مجبورند بخشی از سخت افزار و نرم افزار خود را برای اتصال کاربران با فیلترشکن اختصاص دهند.

بیژن عباسی آرند هم در سال 1403 اعلام کرده بود که فیلترینگ نه تنها موجب کاهش درآمد اپراتورها شده، بلکه حدود 20 هزار میلیارد تومان ضرر به ایرانسل وارد کرده است. کارشناسان و ناظران اما می گویند که لازم است اپراتورها به جای هر بار طرح افزایش تعرفه های اینترنت برای رفع زیان دهی و توسعه اینترنت بر مطالبه گری از مسوولان برای رفع فیلترینگ کامل متمرکز شوند تا هم خودشان و هم کاربران به نتیجه موردنظرشان برسند.