بیانیه 26 مرداد جبهه اصلاحات با عنوان آشتی ملی؛ فرصتی طلایی برای تغییر و بازگشت به مردم با واکنش های منفی و گاهی عصبی جریان اصولگرا و تندرو مواجه شد. بیانیه ای که راهکارهایی برای عبور کشور از وضعیت فعلی را پیشنهاد می کند و شامل گزینه هایی در حوزه سیاست داخلی و خارجی است که عمل به آن ها نیازمند تصمیماتی دشوار است.

به گزارش هم میهن، اصولگرایان به طور کامل واکنش هایی منفی به این بیانیه نشان دادند اما بعضی از آن ها تندتر از دیگران بودند. به خصوص اینکه بخش عمده واکنش های آنان به بخش مربوط به اعلام داوطلبانه تعلیق غنی سازی، پذیرش نظارت آژانس، گفت وگوهای جامع با ایالات متحده آمریکا و عادی سازی روابط بر اساس سه اصل عزت، حکمت و مصلحت در سیاست خارجی بود. درحالی که این بیانیه 11 بند دارد و وزن مسائل داخلی در آن بیشتر است. تا زمان تنظیم این گزارش، یک حزب و یک فعال سیاسی اصلاح طلب نسبت به این بیانیه واکنش منفی نشان دادند.

روزنامه کیهان در شماره روز 27 مرداد به طور ویژه این بیانیه را مورد توجه قرار داد. تیتر یک کیهان این بود: بیانیه جبهه اصلاحات، یا ترجمه فارسی سخنرانی نتانیاهو. نکات تکمیلی برداشت کیهان از این بیانیه هم در یادداشت حسین شریعتمداری، مدیرمسئول آن منعکس شد. شریعتمداری با بازتعریف مفهوم ستون پنجم، به این نتیجه رسید که جریان اصلاح طلب ستون پنجم دشمن است. او در بخشی از یادداشت خود نوشت: بعد ‬از شکست اسراییل و آمریکا در جنگ 12روزه و بر باد رفتن آرزوی رسماً اعلام شده آن ها برای تغییر نظام،

صادق محصولی، دبیرکل جبهه پایداری درباره این بیانیه نوشت: پس از شکست وعدم تاب آوری صهیونیسم جهانی در دفاع 12 روزه، هم زمان و اشتراک مفهوم تغییر پارادایم در بیانیه اخیر جبهه اصلاحات و مقاله آقای برجام و موضع سران و اصحاب فتنه 88 بیانگر کلیدواژه یا اسم رمز فتنه جدیدی است برای شکستن ایران از درون که موجبات خوشحالی دشمن خارجی را نیز به همراه دارد. آن ها از مردمی دم می زنند که روزانه نتیجه دروغ و بی حاصل بودن شعارهایی از قبیل نه غزه نه لبنان و گلابی های برجام و عدم وقوع جنگ در صورت پیروزی نامزد اصلاح طلبان به جای کمک و تمرکز بر حل مشکلات معیشتی مردم را می بینند و تجربه می کنند.

متأسفانه متوهمان سکولار همچون گذشته درک درستی از آیه مبارکه إِنَّ مَعِیَ رَبّی که رهبری معظم اشاره فرمودند را ندارند و لذا این بار نیز از ملت قهرمان ایران پاسخ دندان شکنی خواهند گرفت چراکه ملت ایران به همراه نیروهای مسلح مقتدر و بسیج میلیونی مردمی، به حمایت الهی که خیر الماکرین است متکی می باشد از مسئولین محترم کشور انتظار می رود این بار به شکلی ورود کنند که متوهمان براندازی بفهمند که بین برخورد با خیانت و حماقت، فرقی اساسی وجود دارد.

علی مطهری، نماینده ادوار مجلس واکنشی منفی اما ملایم به این بیانیه نشان داد: در بیانیه جبهه اصلاحات ایران پیشنهاد شده است که تعلیق داوطلبانه غنی سازی و پذیرش نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی در مقابل رفع کامل تحریم ها اجرا شود. با این حال، بعید است که طرف مقابل این پیشنهاد را بپذیرد و احتمال دارد درخواست های جدیدی درباره مسائل موشکی و منطقه ای مطرح شود. تا زمانی که موجودیت اسراییل در منطقه پذیرفته نشود، کوتاه نمی آیند.

عبدالله گنجی، فعال رسانه ای اصولگرا یک گفت وگو با روزنامه صبح نو (نزدیک به قالیباف) در این مورد انجام داد و در توییتر نیز درباره آن نوشت: از جمله راهبردهای رسانه ای موساد برای موساد اینترنشنال خاص دوران پس از جنگ عبارت است از: 1- القای گستردگی نفوذ انسانی در ایران، 2- دوقطبی سازی طرفداران و مخالفان غنی سازی. نرگس محمدی اولین چراغ مخالفت با غنی سازی را روشن کرد و از جایزه اش قدرشناس است. دومین مورد مخالفت با غنی سازی در بیانیه امروز جبهه اصلاحات آمده است. دوبار کل بیانیه را خواندم و باورم نشد مربوط به جبهه اصلاحات است. امثال عارف، پزشکیان، هادی خامنه ای، عطریان فر و قوچانی و… ذیل این بیانیه تعریف می شوند؟ ادبیاتش شبیه تاجزاده و همسرش هست.

او همچنین در گفت وگو با صبح نو نیز گفت: آنچه از این جریان صادر می شود نه دغدغه معیشت و اقتصاد مردم، بلکه تلاشی برای بازگشت به قدرت یا عبور از نظام دینی است. این تصور که صرف طرح چنین اظهاراتی بتواند برای آنان دستاورد اجتماعی به همراه داشته باشد، اشتباه است. اگر واقعاً صادق باشند باید روشن بگویند مذاکره از منظر آنان به معنای معامله است و توضیح دهند آمریکا چه خواسته هایی دارد. اما تا زمانی که به کلی گویی بسنده می کنند، این رویکرد چیزی جز کاسبی سیاسی و اجتماعی نیست. بازگشت به مردم از نظر اصلاح طلبان یعنی بازگشت کسانی که به دلیل عبور از نظام دینی جایی در ساختار قدرت ندارند. هدف نهایی هم تشکیل حکومتی سکولار و دموکراتیک است نه توجه به مشکلات معیشتی مردم. روزنامه صبح نو با تیتر پیشنهاد مهار ایران به این بیانیه پرداخت.

سعید آجرلو، فعال سیاسی اصولگرا و مدیرمسئول روزنامه صبح نو در توییتر به این بیانیه واکنش نشان داد و دو پست منتشر کرد. او نوشت: بیانیه جبهه اصلاحات بسیار شبیه نامه جام زهر سال 82 نمایندگان مجلس ششم است. مخصوصاً در بخش سیاست خارجی، رمانتیک و ساده انگارانه و خیال پردازانه نوشته شده. در مبانی معرفتی هم یک شورش علیه اصول انقلاب اسلامی و امنیت ملی کشور است. در یک پست کوتاه ضمیمه این توییت نیز اظهار داشت: بیانیه جبهه اصلاحات روی دیگر طرح عدم کفایت سیاسی پزشکیان است.

علیرضا سلیمی، عضو هیئت رییسه مجلس در گفت وگویی با سایت اصولگرای تابناک به این موضوع پرداخت. او گفت: بخش هایی از این بیانیه یادآور بیانیه نهضت آزادی در دوران جنگ هشت ساله است؛ همان بیانیه ای که امام (ره) با قاطعیت و صراحت به آن پاسخ دادند. چرا آقایان باید به گونه ای قلم بر کاغذ ببرند که چنین تداعی های نگران کننده ای در فضای سیاسی کشور ایجاد شود؟ آیا این بیانیه دشمن را خوشحال کرد یا ناراحت؟ آیا موجب دلگرمی جبهه مقاومت شد یا باعث سوءاستفاده رسانه های بیگانه؟ در این شرایط خاص، آیا چنین بیانیه ای کمکی به انسجام ملی می کند؟ آیا در مسیر منافع ملی نوشته شده است؟

بنده شخصاً از ابتدا تا انتهای بیانیه را مطالعه کردم، اما منطق انتشار چنین متنی در این شرایط را درک نمی کنم. فراموش نکنیم که نتانیاهو، مدعی شده که پیاده نظام ما در داخل ایران حضور دارند. این یعنی جبهه اصلاحات را به عنوان پیاده نظام خود تلقی می کند. نباید با انتشار چنین بیانیه هایی، این شائبه در افکار عمومی تقویت شود. این مسئله جای نگرانی دارد. امیدوارم دوستان دقت بیشتری در مواضع خود داشته باشند. او در بخش دیگری راجع به موضوع زنان در این بیانیه نیز گفت: در بخشی از بیانیه ادعا شده که در کشور تبعیض سیستماتیک علیه زنان وجود دارد. بنده می پرسم اسناد این ادعا کجاست؟ اخیراً در جلسه ای با رییس قوه قضاییه، آقای حضرتی نتوانست حتی نام 5 زندانی سیاسی را ذکر کند. وقتی خودشان نمی توانند مصادیق را ارائه دهند، چرا بدون سند و مدرک ادعاهای سنگین مطرح می کنند؟ این نوع موضع گیری های تند، فقط دشمن را تحریک می کند و عواقب خوبی ندارد.

خبرگزاری تسنیم نیز به این بیانیه واکنشی تند در قالب یک یادداشت بدون نام نشان داد. در بخشی از یادداشت این خبرگزاری آمده است: در حالی که طرف غربی یک جنگ 12 روزه به ایران تحمیل کرده است، این جبهه با صدور بیانیه ای به دشمن پاس گل می دهد و به ایران اتهام زنی می کند. این رویکرد مشابه با موضع گیری نهضت آزادی پس از فتح خرمشهر در سال 61 است؛ جایی که آن ها پس از پیروزی بزرگ ایران در بازپس گیری خرمشهر خواستار توقف جنگ بودند درحالی که هنوز متجاوز تنبیه نشده بود و انگیزه ها برای حمله مجدد از جانب صدام به ایران وجود داشت.

هر دو گروه در لحظات حساس به جای حمایت از تمامیت ارضی و منافع ملی به سمت اتهام زنی داخلی و پیشنهادهای یک طرفه گرایش پیدا کرده اند که اتفاقاً توپ طرف مقابل را برای توجیه تهاجم به ایران پر می کند. در قسمت دیگری از این یادداشت می خوانیم: جالب توجه ترین بند این بیانیه، پیشنهاد تعلیق داوطلبانه غنی سازی است، که با سایر بندها در تناقض است. این جبهه که ایران را دعوت به کنار گذاشتن غنی سازی می کند، باید توضیح دهد چگونه همزمان با پیشنهاد مذاکره، موضوع مذاکره را حذف کرده است، همچنین، خواهان پذیرش نظارت آژانس انرژی اتمی در قبال رفع کامل تحریم ها شده است، که این بند نیز مطلوب ایران است، اما رفع تحریم ها به طرف غربی برمی گردد و تمایل ایران صرفاً 50 درصد ماجراست و در این پیوند خیالی مدنظر جبهه اصلاحات 50 درصد طرف مقابل هم شرط است.

روزنامه اصولگرای خراسان نیز با تیتر جبهه ای علیه اصلاحات به استقبال این بیانیه رفت. در بخشی از مطلب خراسان می خوانیم: در بخشی از بیانیه جبهه اصلاحات سخن از همگرایی منطقه ای برای ایجاد صلح پایدار و استفاده از فرصت تعامل با همسایگان به میان آمده است. درحالی که همه می دانند که از سال 1400 به بعد، تصمیم نظام بر مبنای عادی سازی و بهبود روابط با همسایگانی مثل امارات و عربستان استوار شد. ترجمه همگرایی به معنای پذیرش پروژه آمریکایی پیمان ابراهیم است. همان طرحی که اسراییل را با عنوان صلح پایدار به منطقه تحمیل می کند. قرینه ی این تفسیر را می توان در بخش دیگر بیانیه دید که صراحتاً سخن از توافق جامع با آمریکا به میان آورده است. هرگونه توافقی در این سطح، یعنی تهران دست کم بخشی از طرح های منطقه ای آمریکا از جمله همان پروژه پیمان ابراهیم را بپذیرد. ضروری است بزرگان اصلاحات نسبت خود را با این متن روشن کنند.

بخشی از اصلاح طلبان نیز به این بیانیه واکنش منفی نشان دادند و با پیشنهادهای مطرح شده در آن مخالفت کردند. سعید نورمحمدی، سخنگوی حزب ندای ایرانیان در این باره گفت: اصولاً حزب ندای ایرانیان با دادن چنین بیانیه هایی از سوی جبهه اصلاحات مخالف است و در جلسات جبهه نیز به صدور آن ها رای منفی می دهد. ما معتقدیم با این مدل بیانیه ها نه تنها گره ای از مشکلات کشور باز نمی شود، بلکه به تنش ها و دوگانه سازی هایی دامن می زند که نفع مردم و کشور در آن نیست. همچنان به روش های روزنه گشایانه و وفاق گرایانه معتقدیم.

محمدرضا جلایی پور، فعال سیاسی اصلاح طلب نیز در یادداشتی تلگرامی که از سوی رسانه های اصولگرا مورد استقبال قرار گرفت، به این بیانیه اعتراض کرد. او نوشت: چرا بعد از حمله دو قدرت اتمی به ایران و در کنار تاکید به جا بر ضرورت ابتکار عمل دیپلماتیک و ذی نفع سازی اقتصادیِ همسایگان و قدرت های جهانی در رشد و امنیت ایران و افزایش رضایت عمومی و همبستگی ملی، در متن بیانیه تاکیدی بر ضرورت تقویت قوای نظامی و دفاعی ایران نمی شود؟

آیا تصویر نویسندگان از اقتضائات امنیت ملی ایران در این منطقه و جهان زیاده ساده انگارانه و عقب مانده از زمان نیست؟ چرا یازده پیشنهاد متن شامل لوازم افزایش تاب آوری اقتصادی محروم ترین شهروندان ایران - مهم ترین قربانیان جنگ - نمی شود و صرفاً رضایت طبقه متوسط و فرادستان اقتصادی را هدف می گیرد؟