شاخص کل بورس دیروز برای دومین بار رشد خود در مرداد را تجربه کرد و با رشد بیش از 45 هزار واحدی، به کانال 2.5 میلیون واحد برگشت.

به گزارش ایران، این صعود در حالی رقم خورد که ورود نزدیک به 800 میلیارد تومان پول سرمایه گذار حقیقی به سهام نشان داد بخشی از سرمایه گذاران پس از افت های سنگین اخیر بار دیگر به بورس بازگشته اند. برگشت قیمت ها از روز شنبه همان طور که در گزارش پیشین اشاره شد عمدتاً ناشی از برخورد قیمت ها به هسته سخت ارزندگی بود. قیمت سهم ها به قدری به سطوح پایین رسیده بود که دیگر فروشنده ای نداشت و از آن سمت با ثبات نسبی بازارهای رقیب نظیر ارز و طلا، عطش خریداران سهام بیشتر شد.

کارشناسان معتقدند برای صعود بیشتر نیاز داریم اول، آرامش نسبی در فضای سیاسی ادامه دار شود. دوم، مسیر نرخ بهره کاهش یابد. سوم، ارز چندنرخی و قیمت گذاری دستوری به سمت حذف حرکت کند. در این میان، گزینه آخر شدنی تر و البته تا حدی اثرگذارتر از دیگر موارد محسوب می شود.

حال نوبت تیم اقتصادی است که چقدر سیگنال های منفی مربوط به اقتصاد دستوری را کم رنگ تر کند و دوباره نشان دهد نگاه علمی بر روش های شکست خورده در وزارت اقتصاد غلبه دارد.

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه دلایل رشد سهام را این گونه ارزیابی می کند: جذابیت قیمتی بسیاری از نمادها، حمایت محدود اما مؤثر حقوقی ها و صندوق های تثبیت و توسعه و همچنین بهبود نسبی جو روانی از مهم ترین عوامل سبزپوشی معاملات یکشنبه بود.

وی اما ادامه مسیر صعودی را مشروط می داند و می گوید: با این حال، از نگاه کارشناسی این رشد هنوز شکننده است و برای تداوم آن، بازار به سه محرک اصلی نیاز دارد. اول، ورود مداوم و هدفمند نقدینگی، دوم، وقوع یک جرقه مثبت در عرصه سیاسی و سوم، مدیریت هوشمند جریان معاملات در شرایط پرریسک کنونی.

تجربه بحران های گذشته نشان می دهد که ترکیب ارزندگی بنیادی با حمایت نقدینگی و خبرهای مثبت می تواند نقطه آغاز روندهای صعودی باشد؛ اما تفاوت بحران فعلی با ادوار قبل، وزن بالای ریسک های ژئوپلیتیک است که هر لحظه می تواند روند بازار را تغییر دهد. چشم انداز کوتاه مدت بازار وابسته به تحولات روزهای آینده است. اگر یک یا دو محرک از سه عامل کلیدی فعال شوند، احتمال ادامه صعود وجود دارد؛ در غیر این صورت، بازار دوباره در مسیر نوسان و احتیاط قرار خواهد گرفت. امروز بورس لبخند زد، اما برای آنکه این لبخند پایدار بماند، به سیگنال های روشن و حمایت های جدی تری نیاز دارد.

دارابی چهار مسأله اصلی را مشکل بنیادی بورس می داند و می افزاید: بازار سهام در مربع مشکلات بنیادی شامل نرخ ارز غیرواقعی، قیمت گذاری دستوری، نرخ بهره بالا و تبعات ناترازِی انرژی گیر افتاده است. حل هر کدام از این چهار مشکل می تواند بازار را در مسیر رشد بنیادی قرار دهد.

علیرضا مستقل، کارشناس بازار سرمایه گفت: علت سبزفروشی بورس، خستگی فروشندگان بود. آنها به قدری اقدام به فروش کرده اند که خسته شده اند و به اصطلاح تکنیکالیست ها این شرایط اشباع فروش است. همچنین، عدم انتشار اخبار منفی در چند روز اخیر، به بهبود وضعیت بازار کمک کرده و باعث شده که بازار با احتیاط، نشانه های روشنی از بازگشت را از ابتدای هفته نشان دهد.

از روز شنبه، شاهد حمایت گسترده تر و قوی تری از سوی حقوقی ها بودیم و همچنین سهامداران حقیقی نیز نسبت به روزهای گذشته فعال تر ظاهر شدند. همچنین، شایعاتی مبنی بر شعله ور شدن آتش تقابل نظامی پس از اربعین وجود داشت که خوشبختانه محقق نشد. بنابراین، عدم وجود اخبار جدید منفی و خستگی فروشندگان، به همراه ورود جدی تر سهامداران حقیقی و حمایت حقوقی ها، باعث رشد سهام شد.

این کارشناس بورس درباره پایداری این رشد معتقد است: نمی توان اظهار نظر دقیقی کرد زیرا در شرایطی قرار داریم که ریسک های سیستماتیک و نسبتاً پیچیده بر بازار حاکم است. هرازگاهی، شایعاتی مبنی بر احتمال حمله نظامی منتشر می شود که این موضوع آرامش روانی سرمایه گذاران را مختل می کند.

همچنین، مسأله مکانیزم ماشه، بخشی از سرمایه گذاران را که ریسک گریز هستند دست به عصا نگه داشته است. بنابراین، هرچند قیمت های مناسب بر پایداری رشد اثرگذار است، اما در کوتاه مدت اخبار غیراقتصادی اهمیت پررنگ تری خواهند داشت.

در فضایی که خبر منفی منتشر نشود، احتمالاً رشد بازار در حد 10 تا 15 درصد خواهد بود. اما اگر خبرهای مثبتی از مذاکرات ایران و آمریکا به گوش برسد، این امر می تواند رشد فزاینده سهام را رقم بزند. در صورت انتشار اخبار منفی نیز، هرچند رشدی نمی توان انتظار داشت، اما ریزش های خیلی شدید هم کمی بعید به نظر می رسد و سهام وارد دوره ای از استراحت می شود.

مهم ترین ریسک های بازار سهام از نگاه علیرضا مستقل عبارتند از احتمال تقابل نظامی ایران و اسراییل و البته مکانیسم ماشه. این مکانیسم بویژه تأثیرات منفی بر فروش نفت ایران خواهد داشت و به سرعت میزان همراهی چین با تحریم های سازمان ملل را تحت تأثیر قرار می دهد.

بنابراین، ممکن است درصد بیشتری از درآمد نفتی به کشور برنگردد و این موضوع به طور حتم اثر منفی بر اقتصاد خواهد داشت. چالش دیگر، احتمال افزایش نرخ بهره است. هرچند این سناریو احتمال کمتری دارد، اما بی عملی بانک مرکزی در حوزه تصمیم گیری های پولی در این مدت به وضوح مشهود است. به نظر می رسد که سیستم دائمی انقباض پولی که در این مدت به طور جدی اجرا شده، بیشتر ناشی از بی عملی بوده است تا اینکه سیاست های پولی متناسب با شرایط اقتصادی به درستی اجرا شده باشد.

اما در سمت ریسک های مثبت نیز این کارشناس بورس معتقد است تولد سامانه های جدید ارز می تواند پیام مثبتی داشته باشد، به طوری که صادرکنندگان کوچک تر می توانند ارز خود را با قیمت بالاتر از نرخ خریداران بفروشند. این موضوع می تواند برای بخشی از بازار اتفاق مثبتی باشد. نرخ نیما نیز ممکن است به طور اندکی افزایش یابد، که اثر مثبتی بر سهام دارد.