کارشناس مسائل بین الملل در واکنش به نامه سه کشور اروپایی درباره توسل به مکانیسم ماشه، پیشنهادی به نهادها و کشورهای مستقل ارائه کرد.

به گزارش ایسنا، رضا نصری کارشناس مسائل بین الملل در واکنش به نامه اخیر سه کشور اروپایی عضو برجام درباره توسل به مکانیسم ماشه، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: روسیه، چین، کشورهای گروه بریکس، سازمان همکاری اسلامی (OIC) و تمامی سازمان های مستقل و منطقه ای متعهد به حمایت از حقوق بین الملل، باید متحد شوند و در برابر تلاش تروییکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) برای اعمال مجدد تحریم های شورای امنیت علیه ایران از طریق مکانیسم موسوم به بازگشت سریع تحریم ها مقاومت کنند.

وی افزود: از امروز باید از این کشورها خواسته شود تا با صدور بیانیه های رسمی، هرگونه قطعنامه ای در این زمینه را باطل، بی اعتبار و فاقد اثر حقوقی اعلام کنند؛ چرا که خودِ گروه تروییکای اروپایی نقض کننده ی آشکار برجام و قطعنامه ی 2231 شورای امنیت بوده اند و همچنین تغییرات بنیادین ناشی از تجاوز خارجی، شرایط را دگرگون ساخته است.

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل خاطر نشان کرد: مقابله با تکبر ریشه دار قدرت های غربی که مکانیسم های سازمان ملل را ابزاری برای اعمال فشار یکجانبه ی ژئوپلیتیک می دانند، یک ضرورت اخلاقی است. اتخاذ موضعی متحد برای حفظ یکپارچگی توافق های بین المللی و جلوگیری از سوءاستفاده از آن ها در راستای اهداف امپریالیستی، امری حیاتی است.

نصری با بیان این که تمام ادعاهای تروییکای اروپایی بر پیش فرض های حقوقی نادرست استوار است و تحریف آشکار تاریخ معاصر است که هم اکنون در برابر چشمان ما در حال وقوع است، خاطر نشان کرد: ادعای پایبندی گروه تروییکای اروپایی به برجام، ادعایی پوچ است، چرا که آن ها عمداً از اشاره به خروج غیرقانونی آمریکا در ماه می 2018 به عنوان عامل اصلی بحران خودداری می کنند. این خروج، همراه با اعمال مجدد تحریم های فراسرزمینی، نقض قطعنامه ی 2231 شورای امنیت بود و ایران را از منافع اقتصادی وعده داده شده محروم ساخت.

گروه تروییکای اروپایی نه تنها در جبران این خسارت کوتاهی کرد، بلکه با سیاست فشار حداکثری آمریکا همراه شد و توازن توافق بر اساس تعهدات متقابل را برهم زد. ادعای آن ها مبنی بر عدم پایبندی عامدانه ایران نادیده گرفتن بند 36 برجام است که به صراحت اجازه می دهد در صورت عدم پایبندی طرف دیگر، هر یک از اعضا بتواند تعهدات خود تحت این توافق را به طور کامل یا جزیی متوقف کند. اقدامات تدریجی ایران از می 2019 دقیقاً یک پاسخ قانونی برای وادار کردن طرف های مقابل به اجرای تعهدات لغو تحریم ها بود که گروه تروییکای اروپایی هرگز به آن عمل نکرد.

وی با بیان اینکه برآوردها نشان می دهد هزینه این تحریم ها برای اقتصاد ایران بیش از یک تریلیون دلار بوده است، در حالی که گروه تروییکای اروپایی انتظار داشت ایران یک جانبه این بار را تحمل کند و در عین حال به تمام تعهداتش پایبند بماند ، خاطرنشان کرد: تکرار ادبیات ترامپ مبنی بر توافق بد توسط گروه تروییکای اروپایی—که در درخواست های آن ها برای توافق بهتر یا چارچوب بلندمدت تر آشکار است—از همان ابتدا نشان دهنده ی سوءنیت آن هاست. از سال 2017، آن ها با وجود مشارکت در مذاکرات برجام، آن را ناکافی دانستند و خواستار تغییراتی خارج از چارچوب قطعنامه ی 2231 شدند. این موضع فرصت طلبانه، پایبندی ایران را ناکافی جلوه داد در حالی که خود را از مسئولیت فروپاشی توافق مبرا می کرد.

این کارشناس ارشد مسائل بین الملل افزود: گروه تروییکای اروپایی کاهش تعهدات ایران را نقض قلمداد می کند، در حالی که این اقدامات صراحتاً تحت برجام برای بازگرداندن توازن در شرایط عدم پایبندی طرف مقابل مجاز است. خودِ آن ها باعدم عادی سازی روابط تجاری، اعمال تحریم های جدید در سال 2024 تحت بهانه های نامرتبط، و حفظ مکانیسم های بی اثری مانند INSTEX، نقض آشکار بندهای 3 تا 5 پیوست دوم برجام را مرتکب شده اند.

ایران با حسن نیت از مکانیسم حل اختلاف استفاده کرد (همان طور که در نامه هایش از می 2018 به بعد مستند شده)، اما گروه تروییکای اروپایی هیچ جبرانی ارائه نداد. بنابراین، استناد کنونی آن ها به مکانیسم بازگشت سریع تحریم ها، هم از نظر حقوقی بی اساس و هم از نظر اخلاقی مردود است.

وی با بیان اینکه حمایت گروه تروییکای اروپایی از تجاوز بی محل اسراییل به تاسیسات هسته ای ایران در ژوئن 2025—که به شهادت دانشمندان و فرماندهان در نطنز، فردو و اصفهان انجام شد—خیانت آشکار به روح برجام است ، ادامه داد: اعتراف فردریش مرتس، صدراعظم آلمان مبنی بر اینکه این کار کثیفی است که اسراییل برای همه ما انجام می دهد ، نشان دهنده همدستی آن ها در اقداماتی است که منجر به تغییر بنیادین شرایط شد و هم حقوق بین الملل و هم ضمانت های برجام در برابر تهدیدات خارجی را نقض کرد. آن ها دفاع مشروع ایران تقبیح کردند، در حالی که از حق اسراییل برای دفاع از خود سخن گفتند—بدون آن که نقشی که اسراییل در تشدید بحران داشت را ذکر کنند.

نصری خاطر نشان کرد: با وجود به رسمیت شناختن حق غنی سازی ایران در برجام (بند 3)، گروه تروییکای اروپایی با دورویی خواستار توقف برنامه ی هسته ای ایران و غنی سازی صفر هستند—موضعی که در اظهارات کایا کالاس، نماینده عالی اتحادیه اروپا نیز منعکس شده است. این انکارِ ارکان اصلی برجام، جایگاه آن ها به عنوان شریک در توافق را زیر سوال می برد و نشان دهنده ی قصد آن ها برای محروم کردن ایران از حقوقش تحت معاهده ی منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) است.

وی افزود: انتظار گروه تروییکای اروپایی برای پایبندی یک جانبه ایران، در حالی که تحریم های غیرقانونی بار مالی یک تریلیون دلاری بر دوش ایران تحمیل کرده و حملات خارجی نیز شرایط را دگرگون ساخته، نشان دهنده بی اعتباری ادعاهای آن هاست. این تحریف ها و حذف عمدی حقایق، تأیید می کند که آن ها تعهدات برجام را رها کرده اند و بنابراین هیچ جایگاهی برای فعال سازی مکانیسم بازگشت سریع تحریم ها ندارند.

نصری با بیان اینکه طبق مفاد برجام، این توافق اعضای خود را نه به عنوان طرف های قرارداد به معنای سنتی، بلکه به عنوان شریک تعریف می کند، خاطرنشان کرد: این عنوان صرفاً یک تفاوت زبانی نیست، بلکه مفهومی کارکردی دارد. شراکت وضعیتی ایستا نیست که یک بار برای همیشه کسب شود، بلکه شرایطی پویا است که به پایبندی مستمر، اجرای توافق با حسن نیت، و التزام به اهداف و مقاصد آن وابسته است.

نصری ادامه داد: گروه تروییکای اروپایی با نقض آشکار این شرایط—به ویژه در ماه های اخیر—مواضعی اتخاذ کرده و اقداماتی انجام داده که اساساً با مسئولیت ها و شرایط لازم برای شراکت در برجام ناسازگار است. با این رفتار، آن ها خود جایگاهی را که اکنون می خواهند از آن سوءاستفاده کنند، از دست داده اند و هرگونه استناد به مکانیسم بازگشت سریع تحریم ها را از هرگونه مشروعیتی تهی کرده اند.

وی تاکید کرد: اکنون بر عهده ی جامعه ی بین المللی است که با صدایی واحد، این سوءاستفاده را محکوم کند.