درحالی که درآمدهای جهانی از صنعت بازی ارقام چشم گیر و قابل توجهی دارد و به بیش از 187 میلیارد دلار می رسد، بر اساس گزارش اخیر بنیاد بازی های رایانه ای گردش مالی این صنعت در کشورمان 70 هزار میلیارد تومان است و 29 میلیون گیمر ایرانی داریم.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ البته برخی فعالان گردش مالی این اکوسیستم را حدود 200 هزار میلیارد تومان اعلام می کنند و به گفته آنها گردش مالی گیم در ایران ارقام بالایی دارد، اما عمده این درآمد به بازی سازهای خارجی می رسد.

بنیاد بازی های رایانه ای در خرداد ماه سال جاری اعداد و ارقامی از صنعت بازی کشور اعلام کرد که بر اساس آن، بیش از 29 میلیون نفر گیمر در ایران وجود دارد و 60 درصد از آنها مردان هستند. میانگین سنی این بازیکنان نیز حدود 23 سال است که به طور متوسط 95 دقیقه در روز بازی می کنند. علاوه بر این، آمارها نشان می دهد که 96 درصد گیمرهای ایرانی از طریق موبایل بازی می کنند و رایانه و کنسول در رتبه های بعدی قرار دارند.

از سوی دیگر، گردش مالی این صنعت معادل 70 هزار میلیارد تومان اعلام شده که به گفته مدیرعامل بنیاد بازی های رایانه ای این رقم، صرفا میزان هزینه کردی است که خانواده ها برای بازی ها انجام می دهند و شامل هزینه های زیرساختی نمی شود. همچنین سالانه حدود 200 بازی ویدئویی در کشور تولید می شوند و حدود 100 شرکت بازی ساز هم در ایران فعال هستند.

در ادامه این گزارش، صحت و سقم این آمار در گفت وگو با برخی باز ی سازهای ایرانی و بررسی آمارهای داخلی و خارجی ارزیابی شده است. فعالان صنعت بازی فعالیت 100 شرکت تولیدکننده بازی در کشور را تایید می کنند، اما به اعتقاد برخی از آنها کمتر از 10 شرکت در شرایط فعلی اقتصاد کشور و محدودیت های فیلترینگ توانسته اند و می توانند رشد گردش مالی داشته باشند. این اظهارات نشان می دهد که تعداد قابل توجهی از بازی ساز ها در وضعیت زیان دهی هستند.

علت آن را می توان در تشدید محدودیت های اینترنت و فیلترینگ در سال های اخیر دانست که بازی سازها را در دسترسی به ابزارهای توسعه و تبلیغات بازی های تولیدی با چالش های جدی در جذب کاربران و درآمدزایی مواجه کرده است. از طرف دیگر، فعالان هم فعالیت 29 میلیون گیمر در کشور را تایید می کنند، اما برخی منابع جمعیت گیمرهای ایرانی را چیزی بین 29 تا 32 میلیون نفر می دانند.

همچنین بر اساس گزارش سایت newzoo، از بین 15 کشور برتر از نظر تعداد گیمرها ایران با داشتن 53.5 میلیون نفر رتبه دهم را دارد. این در حالی است که 3.36 میلیارد نفر گیمر در دنیا فعال هستند که 53 درصد آنها هم مردان هستند. برخی منابع دیگر هم ارقام مشابهی ارائه می دهند و بر اساس آن، حدود1.7 میلیارد مرد و 1.39 میلیارد زن در سراسر جهان بازی می کنند. علاوه بر این، به نظر می رسد که فاصله جنسیتی بین تعداد گیمرها در جهان کاهش یافته؛ زیرا بر اساس گزارش WiFiTalents در سال 2025 زنان 45 درصد از کل گیمرهای جهان را تشکیل می دهند.

هر چند صنعت بازی در ایران نسبت به سایر کشورها درآمد و گردش مالی کمتری دارد، اما از نظر تعداد بازیکنان و استقبال از این صنعت وضعیت مناسب و رو به رشدی دارد. در این گزارش هم چه از جهت تعداد گیمرها و چه گردش مالی، آمار بنیاد بازی های رایانه ای به عنوان رگولاتور و متولی صنعت بازی در ایران ملاک قرار گرفته است.

بر اساس این آمار، گردش مالی صنعت بازی در کشورمان 70 هزار میلیارد تومان است. این در حالی است که آمارها از اکوسیستم جهانی گیم در سال 2024 بیانگر درآمد 187.7 و 182.7 میلیارد دلاری است. در مجموع ترکیب این داده ها نشان دهنده این است که وضعیت اکوسیستم تثبیت شده و در حال رشد کمی است. همچنین برآوردها از رشد این اکوسیستم در سال 2025 پیش بینی می کند که درآمد صنعت جهانی بازی در سال 2025 با رشد 3.4 درصدی به حدود 188.9 میلیارد دلار برسد.

همچنین MIDiA Research نیز رقم 236.9 میلیارد دلار را برای درآمدهای صنعت بازی شامل سخت افزار، نرم افزار و اشتراک در سال 2025 پیش بینی کرده است که رشد 4.6 درصدی نسبت به سال قبل خواهد داشت. از بین کشورهای برتر در این صنعت نیز چین و ایالات متحده هر دو در صدر تعداد گیمرها و گردش مالی قرار دارند. چین با اکثریت نجومی گیمرها (700 میلیون) و با درآمدی تقریبا برابر ایالات متحده (47.8 میلیارد دلار) بیشترین سهم تعدادی و درآمدی را در این صنعت دارد.

کشورهای دیگری از جمله ژاپن، کره جنوبی و کشورهای اروپایی سهم کمتری از نظر تعداد گیمر دارند، اما درآمد بالا به ازای هر گیمر نشان از بازارهای فعال آنها دارند. کشورهای هند و برزیل نیز با تعداد زیاد گیمر، اما درآمد پایین تر نمایانگر پتانسیل بالا برای رشد در آینده هستند. با توجه به اظهارات مدیرعامل بنیاد بازی های رایانه ای در خصوص اینکه گردش مالی 70 هزار میلیارد تومانی صرفا میزان هزینه کردی است که خانواده ها برای بازی ها انجام می دهند و شامل هزینه های زیرساختی نمی شود، ارزیابی فعالان و بازی سازهای ایرانی هم این رقم را کمتر از واقعیت اعلام می کند.

ابوالفضل صادق، یک بازی ساز

معتقد است که کل گردش مالی اکوسیستم بازی در ایران به 200 همت می رسد. او با بیان این مطلب همچنین توضیح می دهد: در محاسبه گردش مالی صنعت بازی باید درآمد تبلیغات، استریمر ها، تولید محتوا و سخت افزارها و نرم افزارها... را هم در نظر گرفت که با این حساب، ارقام بیشتر از 70 هزار میلیارد تومان خواهد شد. این فعال معتقد است که آمارهای دو پلتفرم مطرح داخلی در دانلود و نصب بازی های اندرویدی می تواند وضعیت گردش مالی این صنعت را نشان دهد.

هر چند در این آمار به طور دقیق رقمی از گردش مالی مطرح نشده، اما نشان می دهد که صنعت بازی های موبایلی در ایران طی سال های اخیر رشدی چشم گیر کرده است. دانلود بازی های موبایلی در سال 1402 معادل 133 درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است.

علاوه بر افزایش دانلود، تمایل کاربران به خرید بازی های موبایلی نیز افزایش قابل توجهی داشته است؛ به طوری که فروش بازی ها در یکی از این پلتفرم ها 260 درصد رشد کرده است. طبق آمار سال 1402، حدود یک میلیون کاربر از یکی از پلتفرم بازی خریده اند. کاربران در مجموع 5 میلیون در بخش بازی ها خرید کرده اند و متوسط 104 هزار تومان برای هر خرید هزینه کرده اند.

همچنین، طبق اظهارات شهاب شفیعی، مدیرعامل یکی از پلتفر م های دانلود و نصب بازی های اندرویدی 56 میلیون کاربر تا پایان سال 1402 در پلتفرم ایرانی ثبت نام کرده و روزانه 100 تا 150 هزار کاربر از بخش بازی های بدون نصب استفاده می کنند. در سال 1402 نیز بیش از 46 میلیون نصب به اپلیکشن ها و بازی ها از طریق سرویس تبلیغات ارائه شده و حدود25 هزار توسعه دهنده فعال با سقف جمعی درآمدی 2همت در سال گذشته با بازار همکاری کرده اند.

یک تولیدکننده بازی دیگر هم ضمن اینکه از رقم دقیق درآمدهای صنعت بازی در ایران اطلاعی ندارد، توضیح می دهد که گردش مالی گیم در ایران عدد کوچکی نیست، اما در اختیار بازی سازهای ایرانی نیست و عمده آن در اختیار بازی سازهای خارجی قرار می گیرد.

به گفته او، گیمرهای ایرانی هزینه های زیاد و چشم گیری برای بازی انجام می دهند و این هزینه ها به حساب خارجی ها می نشیند. در مجموع از ارزیابی فعالان به نظر می رسد که با وجود محدودیت ها و اختلال های جدی اینترنت در کشور، صنعت بازی هم از نظر تعداد گیمرها و هم از لحاظ گردش مالی رشد چشم گیری دارد، اما به دلیل تحریم ها و سیاست های ناکارآمد بخش قابل توجه و عمده این درآمدها به بازی سازهای خارجی می رسد.

در مقابل بازی سازهای ایرانی به خاطر محدودیت ها و فشارهای داخلی و خارجی نه تنها نمی توانند درآمدهای چشم گیری داشته باشند؛ بلکه همین درآمدهای حداقلی آنها با تشدید و تداوم فیلترینگ و جنگ تحمیلی 12 روزه در خطر صفر شدن قرار دارد. با این اوصاف به نظر می رسد که سیاستگذاران باید با رفع چالش های صنعت گیم و تغییر رویکرد محدودکننده از فرصت های مالی و اقتصادی این صنعت استفاده کنند.