روز دوشنبه شاخص کل بورس با کاهش 0.85درصد معادل 21هزار واحد به سطح 2میلیون و 540هزار واحد رضایت داد. این در حالی است که شاخص هموزن عملکرد بهتری نسبت به شاخص اصلی این بازار را نشان داد و طی معاملات دوشنبه افت کمتری را ثبت کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، شاخص هموزن بورس تهران در انتهای روز دوشنبه با ثبت کاهش 0.49درصد به سطح 778هزار واحد نزول یافت. رفتار معامله گران در این بازار نشان می دهد، استراتژی فروش و احتیاط حداکثری حرف اول را می زند. با اینکه هر از گاهی اخبار مثبت روی خروجی خبرگزاری ها قرار می گیرد اما بورس بازان حتی به این اخبار نیز توجه جدی ندارند. بر اساس اظهارات کارشناسی حتی خبردرمانی هم دیگر نمی تواند منجر به بازگشت اعتماد سهامداران و تقویت سمت تقاضا شود.

روز گذشته نیز زمزمه هایی مبنی بر حذف دلار توافقی به گوش رسید. به نظر می رسید حداقل بازار نسبت به این اخبار واکنش مثبت نشان دهد، اما این اتفاق رخ نداد. زمزمه هایی از حذف دلار توافقی در چند روز اخیر شنیده شده است. بررسی ها حکایت از آن دارد که با توجه به اختلاف قیمتی 34درصدی اسکناس آمریکایی در بازار رسمی و غیررسمی ارز در صورت پرشدن این شکاف می توان به آینده صنایع امیدوار ماند. به خصوص آنکه صنایع کوچک پتانسیل آن را دارند تا حاشیه سود بالایی را برای بازار به نمایش بگذارند.

در حال حاضر نرخ دلار توافقی از همیشه نزدیک تر به سد محکم 70هزار تومان است. در صورت وقوع این امر و پیشرفت مذاکرات هسته ای می توان انتظار داشت سایه ترس و نگرانی تا حدود زیادی از بازار سهام رخت بربندد و معامله گران با اعتماد بیشتری در سمت خرید قرار گیرند.

اگرچه در ماه های گذشته انتشار هر خبری پیرامون دلار توافقی، واکنش فوری اهالی بازار سرمایه را به همراه داشت. اما اکنون بی حسی سرمایه گذاران نسبت به این گونه اخبار مثبت حاوی یک پیام مهم است: وضعیت متغیرهای اثرگذار به گونه ای است که تا خبر جدی و دقیق در مورد متغیرهای اثرگذار مخابره نشود، آنها استراتژی خود را تغییر نخواهند داد.

این امر از بی اعتمادی حاکم بر این بازار نشات می گیرد. بی اعتمادی که استارت اولیه آن از سال 99 زده شد و همچنان هم به قوت خود باقی است. به همین دلیل سهامدار امروز تفاوت های بسیاری با سهامدار سال های ماقبل 99 دارد. آن هم در شرایطی که پیشروی ریسک های سیاسی، تجربه جنگ تحمیلی 12 روزه و بسته شدن بازار اجازه ریسک سرمایه گذاری در بازارهایی با ریسک بالا همچون سهام را نمی دهد. از این رو خبردرمانی نیز تاکنون نتوانسته بورس را از مسیر نزولی نجات دهد. بازار سهام بعد از آتش بس وارد فاز جدیدی از تغییرات شد.

در گام نخست و با عنایت به سیاست های حمایتی، شاخص کل 9 روز صعودی را پشت سر گذاشت اما به محض فروکش حمایت ها دماسنج اصلی بورس عقب نشینی کرد. 11 روز ریزش و 12 روز خروج پول حقیقی، تنها عایدی بازار سهام بعد از سرد شدن تب انتظارات حمایتی بود.

بورس بعد از 11 روز نزول، تنها یک روز توانست صعود کند (شنبه 18 مرداد) اما بلافاصله در روزهای بعد از آن سمت و سوی کاهشی به خود گرفت. به طوری که هم شاخص ها فروریختند و هم سهامداران حقیقی به طور جدی در سمت عرضه ایستادند. وداع بورس با 4 کانال مهم بعد از بازگشایی مجدد بازار موج جدیدی از بی اعتمادی را در این بازار رقم زد. اکثر تحلیلگران بازار سرمایه بی اعتمادی سرمایه گذاران را مهم ترین عامل تضعیف تقاضا در بازار مذکور می پندارند.

آنها با اشاره به ریزش سنگین بازار در سال 1399، ریزش قیمت ها در اردیبهشت 1402 و تجربه تلخ ماه های اخیر که بخش قابل توجهی از سرمایه گذاران حقیقی را متضرر کرد می گویند؛ این اتفاقات دست به دست هم دادند تا شاهد شکل گیری موج جدیدی از بی اعتمادی در بین سرمایه گذاران برای ورود به بورس باشیم.

اینک بسیاری از بازیگران خرد با دیده تردید به وعده ها و سیاست های حمایتی نگاه می کنند و نوسانات غیرمنطقی قیمت ها، تصمیمات ناگهانی سیاستگذاران و نبود شفافیت اطلاعاتی، این بدبینی را تشدید کرده است. خروج مداوم پول حقیقی از بازار و مهاجرت سرمایه ها به دارایی های امن تر مانند طلا و ارز، نشانه ای آشکار از کاهش اعتماد عمومی به بورس است. بازگرداندن این اعتماد نیازمند اصلاحات عمیق در ساختار بازار، ثبات در مقررات، تقویت نظارت بر ناشران و کارگزاری ها و ارتقای فرهنگ سرمایه گذاری بلندمدت است.

تنها با ایجاد بازاری پیش بینی پذیر و شفاف می توان انتظار داشت سرمایه گذاران بار دیگر بورس را به عنوان یک گزینه جذاب و قابل اتکا برای حفظ و رشد دارایی های خود برگزینند. در غیر این صورت پول به سمت بازارهای موازی حرکت خواهد کرد.

سه شاخص اصلی بازار سرمایه دیروز وضعیت نزولی را تجربه کردند. شاخص کل با کاهش 0.85درصدی (معادل 21هزار واحد) به سطح 2میلیون و 540هزار واحد رسید. شاخص هموزن نیز با ثبت کاهش 0.49درصدی در سطح 778هزار واحدی قرار گرفت. 80درصد بازار که شامل 599نماد معاملاتی است در انتهای معاملات روزگذشته با سرخ پوشی به کار خود پایان دادند.

ارزش سفارش های فروش بازار در مرز 2هزار و 380میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با سفارش های خرید نزدیک به 2همت بالاتر بود. 69درصد فروش های دیروز بازار سهام از طریق حقیقی ها رقم خورد. در طرف مقابل 61درصد خریدها نیز توسط همین گروه در دوشنبه انجام شد. ارزش معاملات خرد بازار در انتهای روز دوشنبه به میزان 3هزار و 897میلیارد تومان به ثبت رسید که از این میزان 212میلیارد تومان خروج پول ازسمت حقیقی ها صورت گرفت.

ارزیابی ورود و خروج پول حقیقی به صنایع بورس تهران در روز جاری نشان می دهد که عمده خروج پول حقیقی در روز جاری از صنایع بزرگ بورس تهران رقم خورده است. در جریان معاملات روز گذشته بانکی ها در صدر جدول خروج پول روزانه جای گرفتند. نمادهای بانکی 171میلیارد تومان خروج پول حقیقی در معاملات دیروز بورس تهران را تجربه کردند. پس از صنعت بانک، گروه خودرو و قطعه و محصولات غذایی بالاترین میزان خروج پول روزانه را تجربه کردند و هریک 31میلیارد تومان خروج پول حقیقی را به ثبت رساندند.

این صنعت سومین جایگاه خروج پول حقیقی را از آن خود کرد. در طرف مقابل، جایگاه نخست جدول ورود پول حقیقی به صنعت استخراج کانه های فلزی اختصاص یافت. این صنعت در هفته گذشته نیز چندین بار بدون توجه به جو منفی بازار ورود پول خوبی را تجربه کرد. در روز دوشنبه نیز با جذب پول 40میلیارد تومان در صدر جدول تراز پول حقیقی جای گرفت. پس از آن گروه های حمل ونقل و دارویی ها در رتبه های دوم و سوم بیشترین میزان ورود پول حقیقی قرار گرفتند.

در میان صندوق های قابل معامله بورس تهران، درآمد ثابت ها ورود پول قابل توجهی را به ثبت رساندند. صندوق های درآمد ثابت با جذب 586میلیارد تومان پول حقیقی در صدر جدول تراز پول جای گرفتند. پس از آن بیشترین میزان ورود پول به صندوق های طلا و سکه بورسی اختصاص یافت که باتوجه به رشد قیمت دلار بازار آزاد با افزایش قیمت همراه شدند. صندوق های سهامی در معاملات روز دوشنبه 36میلیارد تومان خروج پول تجربه کردند و با این اوصاف بیشترین میزان خروج حقیقی ها را در روز دوشنبه ثبت کردند.

بورس تهران روز گذشته شاهد جو منفی و افت شاخص کل بود. معامله گران دیروز در شرایطی فعالیت خود را شروع کردند که ابهامات موجود پیش روی معامله گران همچنان پابرجا است. موضوع ابهام انگیز نخست بحث مباحث هسته ای و ابهامات پیرامون آن است.

این امر به فضای احتیاطی بازار دامن زده است. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت فعلی بورس اظهار کرد: بازدهی بورس از ابتدای سال به 6.3 درصد رسیده، این در حالی است که شاخص کل در اردیبهشت موفق به کسب بازدهی 20 درصدی شده بود. اما ورق بازار سهام برگشت.

در حال حاضر خریدار جدی در بازار وجود ندارد و عدم قطعیت ها از پیش بینی ناپذیر بودن بازارها حکایت می کند. برخلاف گذشته که مسوولان با خبردرمانی به بازار شوک مثبت تزریق می کردند، اکنون شرایط به جایی رسیده که اخبار مثبت هم که ماهیت گذرا دارند نمی توانند بر استراتژی سهامداران اثرگذار باشند.

از این رو وضعیت نزولی بازار سهام همچنان پابرجاست. وقتی بازار با سیر نزولی اعتماد سرمایه گذار مواجه می شود، این امر منجر به تشدید وضعیت نابسامان در معاملات می شود. به گفته فردین آقابزرگی، دو دلیل اصلی در پیشروی بی اعتمادی سرمایه گذاران دخیل بوده اند. دلایل اقتصادی و غیراقتصادی زمینه را برای احتیاط شدید معامله گران فراهم کرده است. در واقع حساسیت ها نسبت به وضعیت متغیرهای اثرگذار افزایش یافته است.

در چنین شرایطی طبیعتا اخباری که فاقد بنیه قوی و قطعی هستند نمی توانند به بازار شوک مثبت ایجاد کنند. در روزهای گذشته هم مشاهده کردیم که برخی اخباری که پیرامون از سرگیری مذاکرات هسته ای منتشر می شوند بورس را از ریزش ممتد نجات ندادند.

این کارشناس در پایان با بیان اینکه علاوه بر مسائل سیاسی، بنگاه های بورسی با مشکلات عدیده ای از جمله قطعی برق و گاز مواجه هستند، اظهار کرد: در سال جاری بحران کمبود آب و قطعی آب هم به مشکلات صنایع افزوده شده است. ناترازی در بخش های گوناگون برخلاف وعده های سیاستگذار ان است.

دوگانگی های موجود سبب شده تا بازارها با بی اعتمادی شدید سرمایه گذاران مواجه شوند. وضعیت بورس هم به همین صورت است. انتظار می رود بازار سرمایه در روزهای آینده نیز متاثر از تصمیمات غیرکارشناسی و ابهامات چندوجهی در مسیر نزولی حرکت کند.