حسن محتشم، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان استان تهران از وضعیت رکود ساخت و ساز مسکن در کلانشهرها خبر داد و تأکید کرد که از 2 سال پیش بازار ساختمان درگیر بحران است.

او به تاثیر اخراج نیروی کار اتباع بر افزایش هزینه های ساخت و توقف پروژه ها اشاره کرد و درباره تفاوت دستمزد نیروی کار ایرانی و افغانستانی توضیح داد.

وضعیت فعلی میزان ساخت و ساز مسکن در کلانشهر ها چگونه است؟ به نسبت سال گذشته آیا میزان تولید کاهشی بوده است؟

صنعت ساختمان در شرایط انسداد و رکود به سر می برد. در چهار ماه اول سال به خصوص در دو ماه اخیر که جنگ هم پیش آمد، به رکود در بازار مسکن دامن زده شده است. اخراج اتباع که در سطوح پایین دستی ساختمان نقش مؤثری داشتند، باعث شدت این وضعیت شده است. وضعیت اقتصاد کلان کشور بر بازار مسکن اثرگذاشته و باعث تداوم رکود شده است.

ما عملاً در آتش بس به سر می بریم اما هر لحظه می تواند بهم بخورد. این موضوع فرار سرمایه از کشور و یا به نوع دیگر عدم سرمایه گذاری در تمام زمینه های اقتصادی را به دنبال داشته است. وقتی که ما بررسی می کنیم، کل اقتصاد کلان کشور تحت تأثیر جنگ و عوامل ناامنی قرار گرفته و در این شرایط مسکن آسیب بیشتری می بیند. سرمایه گذاری در بخش مسکن دیگر نقدشوندگی سابق را ندارد. در نتیجه نه تنها در بخش ساختمان شاهد ورود سرمایه نیستیم، بلکه خروج سرمایه از این بازار شدت یافته است.

اخراج اتباع چه میزان بر هزینه تولید اضافه کرده است؟

با اخراج اتباع، اختلالی در روند جذب نیروی فعال ساختمان سازی به وجود آمده است. همانطور که ورود بی برنامه اتباع درست نبود، بلکه خروج آن ها نیز به شکل فعلی درست نبود. اگر این روال ادامه یابد، حدود 30 درصد به هزینه ساخت و ساز مربوط به نیروی انسانی است که 25 درصد آن مربوط به اتباع است. جایگزین این بخش 25 درصدی راحت نیست و هزینه آن 2 برابر شده است. 2 برابر شدن هزینه نیروی کار، بر روی هزینه ساخت اثر گذاشته است. در نتیجه صنعت ساختمان نسبت به سایر بخش های اقتصادی، از شرایط ناگوارتری برخوردار است و ادامه این وضعیت، شرایط مسکن را بسیار بدتر می کند.

تولید و عرضه کاهش داشته و پروژه های در حال اجرا نه تنها کند شده بلکه برخی از پروژه ها در حال توقف است. وقتی تولید نداشته باشیم، عرضه پایین می آید اما تقاضا سر جای خود باقی می ماند. خروج نیرو های اتباع باعث شده فقط تعداد اندکی از از خانه های در حال ساخت در اختیار بازار قرار بگیرد.

تفاوت دستمزد کارگر افغانستانی و ایرانی چقدر است؟

جایگزین نیروی افغانستانی با نیروی ایرانی از نظر فنی هم راحت نیست. اگر بخواهیم جایگزین کنیم، تفاوت 100 درصدی در دستمزد دارند. حدود 800 هزار تومان دستمزد یک کارگر ساده بود اما کارگر ایرانی می خواهد 2 میلیون بگیرد. پروژه های ساختمانی ملزم به ارائه لیست بیمه هستند. کارفرمایانی که به اتباع خارجی بیمه نمی دادند، الان باید برای کارگر ایرانی هزینه بیمه پرداخت کنند.

به طور کلی میزان تولید در یکسال اخیر چقدر پایین آمده است؟ آیا دولت توانسته بر افزایش توزیع مسکن کمکی داشته باشد؟

ما آمار دقیق نداریم و مرکز آمار باید اطلاعات منتشر کند که چند ماهی می شود چیزی ارائه نکرده اند. میزان تولید مسکن ما پایین است و سال گذشته از انتظارات کمتر بود. امسال هم صدور پروانه با جنگ 12 روزه متوقف شد و برخی از پروژه ها که شروع شده اند، نیز به کندی پیش می روند.

پایین آمدن تولید مسکن مطلوب نیست اما باید ببینیم همین میزان تولید هم در کجا انجام می شود. توزیع تولید مسکن تحت کنترل نیست و شورای عالی معماری و شهرسازی توجه ندارد که اگر مسکن کم داریم، در بخش های میان درآمدی کم داریم. تولید در نقاط ثروتمند شهر، جز آلودگی زیست محیطی و مصرف بیشتر انرژی، خاصیت بیشتری ندارد. شورای عالی معماری و شهرسازی باید برنامه ریزی کند که شهرداری ها را مکلف به صدور پروانه در نقاط ارزان قیمت کند تا قشر کم درآمد، فرصت های بیشتری برای خرید داشته باشند.

تولید یک طرف است اما محل تولید هم یک طرف دیگر است. ما در گذشته حدود 350 هزار واحد در سال تولید داشتیم؛ نهضت ملی هم قرار بود سالی 1 میلیون تولید کند اما چنین اتفاقی رخ نداد. وزارت راه در ثبت نام ها نتوانست حتی افراد واقعی مخاطب مسکن را جذب کند و خانه اولی ها در مواردی نتوانستند ثبت نام کنند.

منبع: کاماپرس