در دنیایی که تغییرات اقلیمی، تقاضا برای انرژی پاک و فشار بر زمین های کشاورزی هر روز بیشتر می شود، ژاپن با محدودیت های جغرافیایی خاص خود، به راه حلی هوشمندانه رسیده است: استفاده همزمان از زمین برای تولید غذا و برق خورشیدی.

به گزارش تجارت نیوز، در جهانی که با بحران انرژی، فشار بر منابع طبیعی و تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می کند، یک مسئله حیاتی بیش از همیشه خودنمایی می کند: چگونه برق پاک تولید کنیم، بدون آنکه زمین کشاورزی را از بین ببریم؟

کشوری مانند ژاپن با زمین های محدود و جمعیت متراکم، به دنبال راهکارهایی است که بتواند بدون لطمه به کشاورزی، ظرفیت انرژی تجدیدپذیر خود را افزایش دهد. راه حل آن ها ساده به نظر می رسد، اما در واقع حاصل پژوهشی دقیق و طراحی مهندسی هوشمندانه است: نصب پنل های خورشیدی بالای شالیزارهای برنج.

پژوهشگران دانشگاه توکیو به تازگی در یک طرح آزمایشی، آرایه ای از پنل های خورشیدی دو محوره ردیاب خورشید را سه متر بالاتر از یک شالیزار در استان ناگانو نصب کردند. این پنل ها می توانند زاویه و جهت خود را به صورت روزانه و فصلی تنظیم کنند تا هم نور کافی به گیاهان برسد و هم حداکثر برق تولید شود.

نتایج خیره کننده بودند:

این عملکرد با بسیاری از پروژه های خورشیدی-کشاورزی در اروپا قابل مقایسه است. جالب تر اینکه، حتی بدون یارانه دولتی، قیمت تمام شده برق تولیدی حدود 27 ین به ازای هر کیلووات ساعت برآورد شد؛ تقریباً معادل نرخ برق خانگی ژاپن.

به نقل از IE، ژاپن کشوری است با زمین های عمدتاً کوهستانی، که فضای کافی برای توسعه نیروگاه های خورشیدی در مقیاس صنعتی ندارد. در مقایسه:

به این ترتیب، توسعه انرژی خورشیدی در کشوری مانند ژاپن، بدون نوآوری هایی مانند کشاورزی-ولتاییک (agrivoltaics)، تقریباً غیرممکن خواهد بود.

این طرح همزمان با شتاب ژاپن برای توسعه انرژی های پاک مطرح شده است. دولت این کشور برنامه دارد تا سال 2027، بیش از 100 مگاوات پنل های خورشیدی فوق نازک با ضخامت کمتر از 1 میلی متر را در نقاط مختلف مستقر کند.

این فقط شروع ماجراست. محققان دانشگاه توکیو برنامه دارند:

این مدل نه تنها به پایداری شبکه برق کمک می کند، بلکه موجب مقاومت اقتصادی مناطق روستایی در برابر شوک های اقتصادی و اقلیمی خواهد شد.

این پروژه اثبات می کند که انتخاب بین غذا و انرژی، یک دوگانه اجباری نیست. با طراحی هوشمندانه، می توان از یک زمین همزمان برای تولید مواد غذایی و انرژی تجدیدپذیر استفاده کرد.

کشاورزی ولتاییک، به ویژه در مناطقی با منابع محدود زمین، می تواند یکی از گزینه های اصلی برای مقابله با بحران های اقلیمی، انرژی و اقتصادی باشد.

ایران، به ویژه در استان های شمالی مانند گیلان و مازندران، دارای صدها هزار هکتار شالیزار است که می توان از آن ها برای توسعه انرژی خورشیدی بدون تخریب زمین کشاورزی استفاده کرد. در حالی که کشور در تابستان ها با کمبود برق و خاموشی مواجه است، چنین پروژه هایی می توانند نیازهای محلی به برق را تأمین کرده و به تاب آوری شبکه انرژی کمک کنند.

این وظیفه وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان انرژی های تجدیدپذیر (ساتبا) است که با بهره گیری از این مدل های موفق جهانی، مسیر نوآوری را برای مقابله با بحران انرژی در پیش بگیرند. ایران اگر می خواهد به توسعه پایدار و امنیت غذایی و انرژی برسد، باید از تجربیات کشورهایی مانند ژاپن درس بگیرد، نه فقط تماشا کند.