فرارو- امضای توافق صلح میان آذربایجان و ارمنستان با وساطت آمریکا که با طرح موضوع اجاره 99 ساله محور زنگزور به ایالات متحده همراه بود، در میان مسئولین و نهادها واکنش های متناقضی ایجاد کرد.

به گزارش فرارو، اگر چه هنوز قراردادی رسمی منعقد نشده و آنچه به امضا رسید حکم چارچوبی برای صلح میان ارمنستان و آذربایجان را دارد؛ اما وزارت امور خارجه، مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس دو نوع واکنش متضاد به این مسئله نشان دادند که سوالاتی در سطح شبکه های اجتماعی به وجود آورد.

دستگاه دیپلماسی کشورمان 10 صبح روز شنبه، ساعتی بعد از انتشار اخبار مربوط به امضای توافق نیکول پاشینیان، الهام علی اف و دونالد ترامپ در کاخ سفید، بیانیه قابل تاملی درباره این رخداد منتشر کرد.

در بخش ابتدایی بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران با دقت روندهای جاری در منطقه قفقاز جنوبی را دنبال می کند و با هر دو کشور همسایه، جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان، در خصوص این تحولات در ارتباط است. بدون تردید صلح و ثبات در منطقه قفقاز به نفع همه کشورهای منطقه است. جمهوری اسلامی ایران با استقبال از نهایی شدن متن توافق صلح توسط دو کشور، این تحول را گامی مهم در تحقق صلح پایدار در منطقه ارزیابی می کند. در عین حال نگرانی خود را از پیامدهای منفی هرگونه مداخله خارجی به هر شیوه و شکلی، به ویژه در مجاورت مرزهای مشترک، که مخل امنیت و ثبات پایدار منطقه باشد ابراز می دارد.

در قسمت بعدی این بیانیه رسمی می خوانیم: جمهوری اسلامی ایران ضمن تاکید بر اتخاذ تدابیر سیاسی، حقوقی و اقتصادی برای تامین حقوق و منافع ملی خود، باور دارد که ایجاد مسیرهای ارتباطی و رفع انسداد شبکه های مواصلاتی زمانی در خدمت ثبات، امنیت و توسعه اقتصادی ملت های منطقه خواهد بود که در چارچوب منافع متقابل، رعایت حاکمیت ملی و تمامیت ارضی کشورهای منطقه و بدون مداخلات خارجی باشد. جمهوری اسلامی ایران آماده تداوم همکاری های سازنده و مبتنی بر منافع متقابل با هر دو کشور جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان برای صیانت از صلح و ثبات و توسعه اقتصادی منطقه از طریق همکاری های دوجانبه و منطقه ای، همچون سازوکار 3+3، می باشد.

وزارت امور خارجه تلاش می کند از اظهارنظرهای مداخله جویانه در امور داخلی ارمنستان و آذربایجان خودداری کند. اظهارنظر هایی که از لحاظ سیاسی و حقوقی می تواند بر ایران فشار بیاورد و تبدیل به اهرم شود. اما در عین حال بر موضع ایران نیز تاکید و نگرانی های تهران درباره تحولات در منطقه شمالغربی و حضور نیروهای خارجی را تکرار می کند. تاکید وزارت امور خارجه بر اتخاذ تدابیر سیاسی، حقوقی و اقتصادی برای تامین حقوق و منافع ملی است. بیانیه وزارت امور خارجه ساعت 10 صبح شنبه منتشر شد.

علی اکبر ولایتی، وزیر پیشین امور خارجه اگر چه طی این سال ها مسئولیت اجرایی ندارد، اما با دو عنوان عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری شناخته می شود. خبرگزاری تسنیم حدود ساعت 16 روز شنبه مصاحبه ای از علی اکبر ولایتی منتشر کرد که حاوی تحلیل او از آخرین تحولات شامل خلع سلاح حزب الله و توافق آذربایجان و ارمنستان در آمریکا بود. ولایتی دو موضع درباره این تحول گرفت که هر دوی آن ها در تضاد با واکنش های رسمی وزارت امور خارجه بود. ولایتی درباره اجاره 99 ساله این مسیر گفت: مگر قفقاز جنوبی یک منطقه بی صاحب است که ترامپ آن را اجاره کند؟ قفقاز یکی از حساس ترین نقاط جغرافیایی دنیاست و این گذرگاه نه به دالانی در مالکیت ترامپ، بلکه به گورستانی برای مزدوران ترامپ تبدیل خواهد شد.

او همچنین با تأکید بر مخالفت همیشگی ایران با شکل گیری چیزی به نام کریدور زنگه زور، در توضیح دلایل مخالفت ایران تأکید کرد که این کریدور موقعیت ژئوپلتیک منطقه را تغییر می دهد، مرزها را جابه جا می کند و در راستای تجزیه ارمنستان طراحی شده است.

ولایتی در بخش دیگری از صحبت های خود اظهار داشت: با اجرای این توطئه، امنیت قفقاز جنوبی به خطر می افتد و بر همین اساس، ایران تأکید کرده است که چه با روسیه و چه بدون روسیه، در راستای امنیت قفقاز جنوبی حرکت خواهد کرد و البته معتقدیم که روسیه نیز به لحاظ راهبردی با این کریدور مخالف است.

او هشدار داد: پوتین بارها درباره اوکراین گفته بود که اگر اوکراین به ناتو بپیوندد و به مسکو نزدیک شود، اقدام خواهد کرد؛ ما نیز اجازه نخواهیم داد که ناتو به مرزهای شمالی ایران نزدیک شود و در این باره معتقدیم که پیشگیری بهتر از درمان است!

ولایتی همچنین در مورد موضع سلاح حزب الله لبنان نیز گفت: حتماً جمهوری اسلامی ایران با خلع سلاح حزب الله مخالف است؛ چرا که ایران همواره به ملت و مقاومت لبنان کمک کرده و اکنون نیز به این کمک ادامه می دهد. هفته گذشته سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه در یک برنامه تلویزیونی درباره این موضوع، با تحلیل این وضعیت و تجربیات پیشین، گفته بود: ما از هر تصمیمی که حزب الله بگیرد، حمایت می کنیم و دخالتی در این زمینه نداریم.

ابراهیم رضایی، نماینده دشتستان و سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس حوالی ساعت 13 روز شنبه در توییتر نوشت: شوآف دیشب ترام چندانی ندارد، ارمنستان و آذربایجان شمالی هم بدانند که حضور و دخالت بیگانگان در قفقازپ ارزش فقط مسائل را پیچیده تر و سخت تر می کند. جمهوری اسلامی ایران اجازه تغییر ژئوپلیتیک در مرزهای خود را نمی دهد، به هر قیمتی. ادبیات ابراهیم رضایی مورد انتقاد کاربران قرار گرفت. مشخص نیست این موضع کمیسیون امنیت ملی مجلس یا موضع شخصی سخنگوی آن است.

به غیر از این سه موردی که مرور شد، واکنش های دیگری در دسته بندی واکنش های تهاجمی به موضوع دالان زنگزور نیز از سوی کیهان، فعالان سیاسی تندرو و دیگر افراد این جریان ابراز شد که تحلیل آن هاست و جایگاهی رسمی ندارد.