یک هفته مانده به دیدار مورد انتظار رهبران ایالات متحده و روسیه، واشنگتن مدعی شده که پایان درگیری مسکو-کی یف احتمالاً مستلزم واگذاری بخش هایی از خاک اوکراین به روسیه باشد. دونالد ترامپ که قرار است برای گفت وگو بر سر آتش بس و پایان دادن به جنگ اوکراین در ایالت آلاسکا با ولادیمیر پوتین دیدار کند، نگفته که آیا ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهوری اوکراین نیز در این نشست حاضر خواهد بود یا خیر. با این حال، یک مقام آگاه از مذاکرات به واشنگتن پست گفت که زلنسکی هنوز دعوت نشده است. به گزارش ایران به نقل از تاس، یوری اوشاکوف، مقام ارشد کرملین تأیید کرد که نشست در آلاسکا برگزار خواهد شد. اوشاکوف همچنین افزود احتمال دارد نشست دوم در خاک روسیه برگزار شود و دعوت نامه آن نیز به ترامپ ارسال شده است. زلنسکی به حاشیه رفت مقام های اوکراینی امیدوار بودند آمریکا بر این اصرار کند که پوتین به نشست سه جانبه با حضور زلنسکی تن دهد. روز پنجشنبه، یک مقام اوکراینی گفت که مقامات آمریکایی، اروپایی و اوکراینی در ابتدا دو دیدار دوجانبه میان ترامپ و پوتین و ترامپ و زلنسکی و سپس یک نشست سه جانبه را مدنظر داشتند. با این حال، پوتین در برابر هرگونه گفت وگوی مستقیم با زلنسکی مقاومت کرده، چرا که چنین اقدامی به معنای به رسمیت شناختن او به عنوان همتای برابر خواهد بود. روز پنجشنبه، پوتین با رد ایده دیدار با زلنسکی گفت: برای این اتفاق، باید شرایط خاصی ایجاد شود. متأسفانه ما هنوز با ایجاد چنین شرایطی فاصله زیادی داریم. همان روز، اوشاکوف گفت استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ در دیدار روز چهارشنبه با پوتین، ایده نشست سه جانبه را مطرح کرده، اما طرف روسی این گزینه را کاملاً، کاملاً بدون هیچ گونه اظهارنظری کنار گذاشت. او افزود که پیش از هر چیز، باید بر آماده سازی نشست دوجانبه با ترامپ تمرکز کرد و مهم ترین مسأله این است که نشست موفق و پربار باشد. با دیدار سه ساعته ویتکاف و پوتین، حرکت به سوی برگزاری نشست رهبران دو کشور سرعت گرفت. پس از این نشست، نماینده ترامپ با پیشنهاداتی از سوی کرملین به آمریکا بازگشت. مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده در مورد پیشنهاد مسکو گفت این نخستین باری بوده که روسیه نمونه های مشخصی از خواسته های خود برای پایان جنگ را ارائه کرده است. پیشنهاد دو مرحله ای پوتین و واکنش ها با این حال، مهم ترین چالش این خواهد بود که آیا آمریکا می تواند شکاف میان خواسته های پوتین و آنچه اوکراین و متحدان اروپاییش می پذیرند را پر کند؟ مقام های اروپایی و اوکراینی که طی تماس های هفته گذشته با ترامپ و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییس جمهوری آمریکا در جریان مذاکرات قرار گرفته اند، ادعا کرده اند نگران آن هستند که پوتین از مذاکرات برای فرار از تحریم ها و تعرفه های جدید آمریکا استفاده کند و همزمان به ادامه جنگ بپردازد. یکی از افراد آگاه از مذاکرات به واشنگتن پست گفت روسیه به ویتکاف پیشنهاد کرده که کی یف کل منطقه دونباس، شامل لوهانسک و دونتسک را در ازای آتش بس واگذار کند. دستاوردهای سرزمینی روسیه در این مناطق، پل زمینی راهبردی به کریمه را برای مسکو تأمین کرده که مسیر کلیدی برای انتقال تجهیزات نظامی و تدارکات اقتصادی به این شبه جزیره است. بر اساس پیشنهاد روسیه، کریمه رسماً بخشی از خاک روسیه به رسمیت شناخته خواهد شد. روسیه همچنین نیروگاه هسته ای زاپوریژیا، بزرگ ترین نیروگاه تولید برق هسته ای اروپا را در اختیار دارد. این نیروگاه از زمان تصرف آن توسط روسیه در سال 2022 غیرفعال بوده و مسأله کنترل آن بارها در مذاکرات مطرح شده است. روز جمعه، ویتکاف در تماسی به مقام های اروپایی گفت که پیشنهاد روسیه شامل دو مرحله است. به گفته دو مقام اروپایی، در مرحله نخست اوکراین از دونتسک عقب نشینی می کند و خطوط نبرد منجمد می شود. سپس در مرحله دوم، پوتین و ترامپ بر سر یک طرح صلح نهایی توافق می کنند که بعداً با ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهوری اوکراین مورد مذاکره قرار خواهد گرفت. به گزارش وال استریت ژورنال، یکی از مقامات آمریکایی گفت پوتین خواستار توقف جنگ در خطوط کنونی زاپوریژیا و خرسون شده است. سپس روسیه قصد دارد با اوکراین بر سر تبادل سرزمینی مذاکره کند تا کنترل کامل هر دو منطقه را به دست گیرد. هنوز مشخص نیست که در ازای آن، چه مناطقی به اوکراین داده خواهد شد. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد ترامپ و تیم امنیت ملی او در حال گفت وگو با همتایان اوکراینی و اروپایی خود برای بررسی راه های احتمالی دستیابی به صلح پس از دیدار پوتین و ویتکاف هستند. تاتیانا استانوا، پژوهشگر ارشد مرکز کارنگی روسیه و اوراسیا می گوید بعید است روسیه مواضعش درباره اهداف نهایی جنگ را تغییر داده باشد؛ این اهداف شامل خلع سلاح اوکراین، برکناری آنچه مسکو رژیم ضدروسی زلنسکی می نامد و تضمین بی طرفی کی یف است. چند روز پیش، پوتین در سفری به شمال شرق روسیه تأکید کرد که شرایطش برای پایان جنگ تغییر نکرده است. او گفت روسیه در واقع قلمروی خود را از اوکراین بازپس گرفته، دولت کی یف نامشروع بوده و تلفات سنگین روسیه در این جنگ بیهوده نبوده است. استانوا افزود: بحث سرزمین چندان مهم نیست. از آنجایی که مسکو سیگنال داده پیشنهاد ویتکاف احتمالاً برایش قابل قبول است، یعنی آمریکا ابراز آمادگی کرده درباره مسائلی که روسیه آن ها را ریشه های اصلی مناقشه می داند، گفت وگو کند. در ماه آوریل، اروپا و اوکراین با پیشنهاد ویتکاف مخالف بودند؛ پیشنهادی که شامل لغو کامل تحریم های اقتصادی آمریکا علیه روسیه، بی طرفی اوکراین و به رسمیت شناختن مناطق اشغالی توسط روسیه در ازای توقف درگیری ها در خط مقدم فعلی است. آن زمان، اوکراینی ها و اروپایی ها گفتند این شروط هیچ تضمین امنیتی کافی برای اوکراین فراهم نمی کند و به روسیه اجازه می دهد بعدها بازگردد و سرزمین های بیشتری بگیرد. استانوا گفت کرملین معتقد است به دلیل دستاوردهای روسیه در میدان نبرد، زلنسکی اکنون از نظر نظامی و سیاسی بسیار ضعیف تر از بهار امسال است. رهبران اروپایی از این بیم دارند که نشست پیش رو به همدستی ترامپ و پوتین برای تحمیل شروط به اوکراین بینجامد. یک مقام ارشد اروپایی پس از آغاز صحبت ها درباره نشست گفت: با همه سر و صداها، ترامپ حتی ذره ای به پوتین فشار نیاورده؛ هیچ، صفر. تحلیلگران امور روسیه می گویند پوتین متقاعد شده که در حال پیروزی در جنگ است و می تواند هدف خود مبنی بر تحت سلطه قرار دادن اوکراین، خلع سلاح آن و جلوگیری از عضویتش در ناتو را محقق کند. روز جمعه، ترامپ نیز به خبرنگاران گفت که مفاد توافق صلح ممکن است ایجاب کند اوکراین بخشی از سرزمین خود را به روسیه واگذار کند؛ امری که پذیرش آن برای کی یف و حامیان اروپایی اش دشوار خواهد بود. او گفت: شما به سرزمینی نگاه می کنید که سه سال و نیم بر سر آن جنگ بوده و تعداد زیادی روس و تعداد زیادی اوکراینی کشته شده اند. نوعی مبادله سرزمینی در راستای منافع هر دو طرف انجام خواهد شد. بامداد شنبه، زلنسکی در اینستاگرام مخالفت خود با چنین ایده ای را اعلام کرد و گفت: اوکراینی ها زمین خود را به اشغالگر هدیه نخواهند داد. او در اکس افزود توافق های صلحی که بدون حضور اوکراین حاصل شود، مرده به دنیا می آیند و غیر قابل اجرا هستند. البته ترامپ پذیرفت که زلنسکی با محدودیت های قانونی داخلی برای هرگونه واگذاری خاک کشورش مواجه است. او گفت: او به انجام برخی کارها مجاز نیست. اما افزود: به او گفتم که باید سریع این مسأله را حل کنید، چون ما داریم به توافق خیلی نزدیک می شویم و او هم مشغول این کار است. |