قیمت مسکن طی سال های گذشته به شدت افزایش یافته و در مقابل، دستمزدها رشد ناچیزی داشته است. این در حالی است که نرخ تورم در بسیاری از سال ها دو رقمی بوده و بر کیفیت زندگی و معیشت مردم تاثیر جدی داشته است.

به گزارش تجارت نیوز، به این ترتیب، نه تنها قدرت خرید مسکن در ایران کاهش یافته بلکه عملا خرید مسکن برای بسیاری از دهک های جامعه غیرممکن شده است. با این حال، وضعیت بازار مسکن در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته ‎ای نظیر دانمارک چگونه است؟

بررسی از داده های Numbeo که به انتشار جدیدترین آمارهای اقتصادی کشورها و محاسبه هزینه زندگی در سراسر جهان می پردازد، نشان می دهد، ایران در سال 2025 با نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه 18.7 برابری، در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته و رتبه 16 سختی خرید خانه را در میان 103 کشور موجود در این فهرست به خود اختصاص داده است.

این در حالی است که در سال گذشته، ایران با نسبت مشابه، در جایگاه 12 سختی خرید خانه قرار داشت؛ با این حال، دور شدن از رتبه دوازدهم، به معنای بهبود وضعیت بازار مسکن ایران نیست، بلکه شاخص های سایر کشورهای این فهرست نیز تغییر کرده و باعث جابه جایی رتبه ها شده است.

در مقابل، دانمارک با نسبت قیمت مسکن به درآمد سالانه 6.1 برابری، در جایگاه 98 این فهرست قرار گرفته است. عددی که نشان می دهد قدرت خرید مسکن در این کشور مطلوب به نظر می رسد و شهروندان دانمارکی می توانند صرفا با پس انداز درآمد خود، به طور متوسط ظرف 6 سال صاحب خانه شوند. گفتنی ست در این رده بندی، عدد بزرگتر رتبه ها به معنای بهبود قدرت خرید مسکن است و هرچه این عدد کمتر باشد، جایگاه بدتری را از منظر قدرت خرید خانه، برای کشورها ترسیم می کند.

برای درک و مقایسه بهتر وضعیت بازار مسکن دو کشور، بررسی تورم عمومی نیز ضروری است. طبق آخرین داده های وب سایت Trading Economics نرخ تورم عمومی دانمارک در ژوئن 2025 برابر با 1.9 درصد بوده که نسبت به ماه گذشته افزایش 0.3 درصدی داشته است. با این حال، تورم مسکن در همین بازه از 2.2 درصد به 1.8 درصد کاهش یافته است.

این در حالی است که براساس گزارش های مرکز آمار، نرخ تورم عمومی ایران در تیر 1404 از 34.5 درصد به 35.3 درصد رسیده است. علاوه بر این، تورم مسکن در طول یک سال، رشدی بالغ بر 38.4 درصد را تجربه می کند.

بنابراین بررسی ها نشان می دهد که شهروندان دانمارک می توانند با خیال راحت دارایی های خود را پس انداز کرده و ضمن حفظ ارزش آن، خانه خریداری کنند. در مقابل، با توجه به تورم کنونی در ایران، بسیاری از مردم امکان خرید خانه را در کوتاه مدت نخواهند داشت.

بررسی میانگین قیمت هر متر مسکن می تواند وضعیت بازار مسکن در این دو کشور را دقیق تر مشخص کند. براساس داده های Numbeo متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در مراکز شهری دانمارک، حدود 5808 دلار آمریکا است و این کشور در رتبه 25 گرانی مسکن از منظر قیمت قرار گرفته است. ایران نیز با میانگین قیمتی 1169 دلاری به ازای هر متر مربع، جایگاه 110 گرانی مسکن از منظر قیمت را در میان 127 کشور موجود در این فهرست کسب کرده است.

در این میان، متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی در کپنهاگ، پایتخت پادشاهی دانمارک با رقم 9526 دلار اعلام شده و نسبت قیمت مسکن به 8.8 برابر درآمد سالانه خانوارهای این شهر می رسد. در مقابل، متوسط قیمت هر متر مسکونی در پایتخت ایران 1701 دلار برآورد شده که برابر با 26.8 برابر درآمد سالانه خانوارهای تهرانی است.

به عبارتی، خانوارهای تهرانی در صورت پس انداز تمامی درآمد خود و با فرض تورم صفر، پس از گذشت 27 سال قادر به خرید یک خانه معمولی خواهند بود. این در حالی است که در همین بازه، شهروندان کپنهاگ حداقل سه خانه خریداری کرده اند!

سطح درآمد شهروندان هر کشور، از یکی از مهم ترین مولفه هایی است که بر قدرت خرید خانه تاثیر می گذارد و بررسی آن ضروری است. متوسط درآمد ماهانه هر شهروند دانمارکی حدود 4009 دلار است که با احتساب دلار 93 هزار تومانی، معادل 370 میلیون تومان می شود.

در مقابل، هر شهروند ایرانی به طور متوسط ماهانه 261 دلار درآمد دارد که با احتساب دلار 93 هزار تومانی، حدود 24 میلیون تومان می شود و این رقم به تخمین های رسمی هم نزدیک است.

بنابراین، درآمد ماهانه شهروندان دانمارکی 15 برابر بیشتر از درآمد یک ایرانی است؛ چنین اختلاف فاحشی، بیانگر تفاوت سطح رفاه و کیفیت زندگی در این دو کشور است.

بررسی ها نشان می دهد که وام های مسکن دانمارک در بسیاری از موارد بسیار انعطاف پذیر و کارآمد هستند. وام های خرید مسکن در دانمارک تا 80 درصد ارزش ملک را پوشش می دهند و معمولا از نرخ بهره پایین و دوره های بازپرداخت طولانی مدت برخوردارند.

تنها کافی است متقاضی وام در ابتدا پنج درصد ارزش ملک را به عنوان سپرده به بانک پرداخت کند؛ او می تواند 15 درصد را نیز از بانک وام بگیرد که این بخش از وام ها معمولا با نرخ بهره بین 6 تا 10 درصد ارائه می شوند که در دسته وام های گران قیمت محسوب می شوند!

مدت بازپرداخت وام های مسکن دانمارک بسته به درخواست متقاضی می تواند متغیر باشد، با این حال بررسی ها نشان می دهد که دوره بازپرداخت تا 30 سال نیز درنظر گرفته شده است.

علاوه بر این، نرخ بهره نیز بسته به نوع وام، از 3.5 درصد تا پنج درصد متغیر است. برای مثال در دانمارک، برخی از وام های 30 ساله با نرخ بهره ثابت پنج درصد ارائه می شوند که تا 10 سال نیز مهلت تنفس بازپرداخت به متقاضیان می دهند.

این در حالی است که در ایران، قدرت خرید وام مسکن تنها حدود 10 درصد قیمت یک خانه را پوشش می دهد. در عین حال، نرخ بهره بالای 22.5 درصدی و دوره بازپرداخت کوتاه مدت 10 ساله، باعث شده تا این وام ها کارایی چندانی نداشته باشند و بیشتر به باری سنگین بر دوش متقاضیان تبدیل شوند.

بنابراین، هرچند قیمت مسکن در کشورهایی مانند دانمارک بالاست، اما سطح درآمد شهروندان نیز با این هزینه ها تناسب و همخوانی دارد. در کنار آن، وام های حمایتی بانک ها، بسیار کارآمد هستند و روند خانه دار شدن را برای متقاضیان آسان تر کرده اند.