افزایش نااطمینانی ها در اقتصاد باعث شد که دلار به سطوح جدید برسد. مطابق بررسی ها، نرخ دلار در معاملات روز گذشته در سطح 90هزار و 900تومان قرار داشت که نسبت به پنج شنبه افزایش 400تومانی را تجربه کرد. اما چرا در روزهای اخیر نرخ دلار از کانال های 80هزارتومانی فاصله گرفته و به نرخ 90هزار تومان رسیده است؟ در این گزارش، عوامل سیاسی و تحولات اقتصادی در ماه های اخیر را بررسی می کنیم؛ در شرایطی که کمبودهای انرژی افزایش یافته و نااطمینانی های سیاسی نیز رو به رشد است.

به گزارش دنیای اقتصاد، بررسی ها نشان می دهد یکی از عوامل موثر در بازار دلار، در جهت ثبات و آرامش بازار، مساله توافق هسته ای است. اگرچه که پیش از جنگ تحمیلی ایران و رژیم اسراییل، توافق بسیار نزدیک به نظر می رسید، اما آغاز این جنگ و تحولات ناشی از آن، این توافق را بسیار دور کرده است.

از سمت آمریکایی ها، به نظر می رسد که ترامپ در آخرین صحبت های خود اشاره ای به مذاکره با ایران نکرده است؛ حال آن که او عمدتا پس از روی کار آمدن تاکید می کرد که توافق با ایران بسیار نزدیک است. اما در حال حاضر، از نگاه او شرایط به گونه ای نیست که مذاکره در آینده نزدیک انجام شود. البته ویتکاف، که معاون منطقه ای او محسوب می شود،

در صحبت های خود از بازگشت مذاکره سخن گفته است. از طرف ایرانی نیز صحبت هایی در خصوص مذاکره شنیده می شود، هرچند که این سخنان با احتیاط مطرح شده اند. عراقچی، وزیر امور خارجه، اخیرا مصاحبه ای با فایننشال تایمز در مورد مذاکره با ایالات متحده داشته که موجب واکنش وزارت خارجه ایالات متحده شده است. او در این مصاحبه اعلام کرده که راه حل نظامی برای برنامه هسته ای ایران وجود ندارد و تنها راه حل، مذاکره است؛ ایران به صلح پایبند است، اما در برابر فشار، تهدید و فریب کوتاه نخواهد آمد.

وی گفته است که آمریکا باید بابت خسارات واردشده در جنگ ماه گذشته به ایران غرامت بپردازد، چراکه تهران موضع خود را سخت تر کرده و شروط تازه ای برای ازسرگیری مذاکرات با دولت ترامپ تعیین کرده است. در پاسخ به این بحث، توماس پیگوت، معاون سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، هرگونه درخواست غرامت مالی از سوی ایران را مضحک دانست، هرچند که در سخنان خود اعلام کرد که می توان شرایطی برای مذاکره به وجود آورد.

اگرچه امکان مذاکره از سوی هر دو طرف مطرح است، اما باید توجه داشت که در حال حاضر، توافق جدید بسیار بعید به نظر می رسد. این مساله یکی از مهم ترین دلایل رشد نرخ دلار در هفته های اخیر بوده است. کارشناسان معتقدند که راه حل نهایی پرونده هسته ای ایران، نه از مسیر جنگ بلکه از طریق مذاکره امکان پذیر است. حال باید دید که این مذاکرات چگونه شکل خواهد گرفت و آیا ابتکار تازه ای برای حل این بحران ایجاد می شود یا نه.

موضوع سیاسی دیگری که بازار ارز را نگران کرده، فعال سازی مکانیسم ماشه از سوی اروپایی هاست. مسوولان ایرانی و اروپایی در استانبول جلسه ای برای به تعویق انداختن این مکانیسم تشکیل دادند، هرچند که این نشست نیز اخیرا بدون نتیجه خاتمه یافته است. بازگشت تحریم های شورای امنیت می تواند درآمدهای ارزی ایران را با تغییر مواجه کند. با این حال، برخی کارشناسان معتقدند که رویکرد اروپایی ها نسبت به آمریکا واقع بینانه تر است و در صورت تعامل سازنده ایران و دستیابی به توافقی جامع، امکان حل وفصل مسأله مکانیسم ماشه وجود دارد.

از سوی دیگر، عوامل اقتصادی نیز در تقویت نرخ ارز بی تاثیر نبوده اند. در روزهای اخیر، با فروکش کردن فضای جنگی، تقاضا برای تجارت افزایش یافته و در نتیجه، نیاز بازار به دلار نیز بالا رفته است. همچنین، با ازسرگیری پروازهای خارجی، احتمالا بخشی از تقاضای جدید بازار به منظور تامین ارز شکل گرفته است. البته نباید فراموش کرد که تحریم های جدید آمریکا علیه صادرات نفت ایران نیز اعمال شده اند و این موضوع ممکن است درآمد ارزی را با چالش های تازه ای مواجه کند.

روز گذشته، قیمت طلا نیز در معاملات بازار داخلی افزایش یافته است. بخشی از این رشد به دلیل بالا رفتن قیمت جهانی طلاست. از سوی دیگر، رشد نرخ ارز داخلی نیز بر این روند اثرگذار بوده است. ترکیب این دو عامل باعث شده که قیمت طلا در بازار داخلی نیز افزایش یابد.

بررسی ها نشان می دهد که نرخ طلای 18عیار در روز گذشته به رقم 7 میلیون و 325هزار تومان رسیده است. همچنین، نرخ سکه در معاملات همان روز به 82 میلیون و 180هزار تومان قیمت گذاری شده است. با توجه به تحولات بازار جهانی و شرایط داخلی، پیش بینی می شود که روند افزایشی قیمت طلا ادامه یابد. نکته قابل توجه اینکه احتمال دارد پس از پایان ماه های محرم و صفر، تقاضا برای خرید طلا در بازار داخلی نیز افزایش یابد؛ موضوعی که می تواند از عوامل تقویت قیمت طلا باشد.

در روزهای اخیر، معامله گران تاکید کرده اند که ریسک معاملات بلندمدت افزایش یافته است؛ بنابراین، بسیاری از آنها ترجیح می دهند در صورت خرید دلار، آن را در کوتاه مدت به فروش برسانند تا از نوسانات مقطعی سود کسب کنند. در شرایط کنونی، از نگاه فعالان بازار، دلیل قانع کننده ای برای ریزش ناگهانی قیمت دلار وجود ندارد. اما پیش روی آن احتمالا به صورت پلکانی ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر، احتمال ازسرگیری مذاکرات هسته ای با طرف های اروپایی یا آمریکایی در هر لحظه وجود دارد و این موضوع می تواند به سرعت در قیمت ها بازتاب یابد. در نتیجه، تغییرات قیمتی آنی و شدید در بازار دور از انتظار نیست. به هرحال، هر خبر تازه ای می تواند مسیر بازار ارز را دگرگون کند؛ به همین دلیل، معامله گران به شدت اخبار سیاسی را دنبال می کنند.

در چنین شرایطی، یکی از اصلی ترین متغیرهایی که بازار ارز را تحت تاثیر قرار می دهد، انتظارات تورمی ناشی از چشم انداز مبهم اقتصادی است. فعالان بازار، چه در بخش خُرد و چه در سطح کلان، با دیده تردید به آینده نگاه می کنند و همین امر باعث می شود که تقاضا برای دارایی های قابل حفظ ارزش، مانند دلار و طلا، افزایش یابد. نااطمینانی نسبت به سیاست های پولی، وضعیت بودجه دولت، و چشم انداز درآمدهای ارزی، همگی دست به دست هم داده اند تا بازار ارز در وضعیت حساس و شکننده ای قرار گیرد. هر تغییر در فضای سیاسی یا اقتصادی، می تواند محرکی برای جهش یا ریزش قیمتی باشد.