طرح تصویب لایحه حذف چهار صفر از پول ملی با واکنش فعالان اقتصادی مواجه شده است.

کامران ندری، اقتصاددان، در خبرآنلاین نوشت: حذف صفر، نه سیاست پولی مؤثری است و نه راهکاری برای کنترل تورم. بلکه تنها یک اصلاح شکلی در واحد پول ملی محسوب می شود که بیشتر جنبه حسابداری و تسهیل در نگارش و خوانش اعداد دارد.

شاید بیش از یک سال است که نشانه هایی از حذف چهار صفر از پول ملی در طراحی اسکناس ها مشاهده می شود. برای مثال، اگر به اسکناس 200 هزار ریالی نگاه کنید، بخشی از آن که معادل 20 هزار تومان است، چهار صفر به صورت کمرنگ درج شده و طراحی آن طوری است که انگار عدد 200 برجسته تر شده است. در واقع، این اقدام از مدت ها پیش در بانک مرکزی آغاز شده و تا حدی جنبه عملیاتی به خود گرفته، هرچند هنوز به طور رسمی نهایی نشده است.

این طرح همچنان مراحل قانونی خود را طی می کند. پس از بررسی در کمیسیون های تخصصی، گفته شده به زودی به صحن مجلس می آید. البته پس از تصویب در صحن نیز باید به تأیید شورای نگهبان برسد تا به قانون تبدیل شود.

در مجموع، این طرح نه ضرر قابل توجهی به اقتصاد وارد می کند و نه اثرات قابل ملاحظه ای در شاخص های کلان خواهد داشت. در این راستا می توان سه دلیل اصلی برای حذف صفرها از پول ملی متصور بود:

با توجه به تورم چند دهه گذشته، قیمت ها به صورت اسمی بسیار بالا رفته اند و این موضوع ثبت، گزارش و تحلیل صورت های مالی را دشوار کرده است. حذف صفرها موجب می شود محاسبات و گزارش های رسمی با ارقام کوچک تر انجام شود، که هم فهم آن ها ساده تر است و هم نگهداری و ثبت دقیق تر می شود.

به دلیل افزایش چشمگیر قیمت ها، اسکناس و به ویژه سکه ها تقریباً از گردش اقتصادی خارج شده اند. هرچند با توسعه بانکداری الکترونیک، نقش پول نقد در معاملات کمتر شده است، اما همچنان در برخی مبادلات روزمره کاربرد دارد. حذف صفر می تواند زمینه ای برای بازگشت نسبی سکه ها و اسکناس های با ارزش پایین به چرخه اقتصاد فراهم کند.

برخی معتقدند که حذف صفرها می تواند آثار روانی مثبتی در جامعه ایجاد کند، مثلاً مردم احساس کنند ارزش پول افزایش یافته است. با این حال، این دیدگاه چندان قابل اتکا نیست، زیرا مردم به سرعت متوجه می شوند که قدرت خریدشان تغییری نکرده و این اصلاح صرفاً اسمی و ظاهری است.

به طور کلی، این اقدام تأثیری بر تورم یا رشد اقتصادی ندارد. تورم تحت تأثیر عوامل ساختاری و بنیادین قرار دارد که همچنان در اقتصاد ایران فعال اند. حذف صفر، نه سیاست پولی مؤثری است و نه راهکاری برای کنترل تورم. بلکه تنها یک اصلاح شکلی در واحد پول ملی محسوب می شود که بیشتر جنبه حسابداری و تسهیل در نگارش و خوانش اعداد دارد.