اگر زیاد اهل سفرهای هوایی باشید، قطعاً این جملات برای شما آشناست: لطفاً پشت صندلی های خود را صاف کنید. در حالی که سرتان روی بالش گردنی خم شده و در حال چرت زدن هستید، مهماندار از شما می خواهد تا میز غذای جلویتان را جمع کنید و پشتی صندلی را در وضعیت عمودی قرار دهید؛ اما چرا؟ واقعاً چرا باید این کار را انجام داد؟

به گزارش خبرآنلاین، امروزه، صندلی های هواپیما برای استراحت مسافران، تنها حدود 5 سانتی متر به عقب می روند؛ این درحالی است که تا چند سال پیش، صندلی ها تا 10 سانتی متر عقب می رفتند. با توجه به اینکه عرض متوسط صندلی های کلاس اقتصادی تنها 44 سانتی متر است، هر سانتی متر اضافه برای مسافران ارزشمند است. بنابراین کاملاً قابل درک است که وقتی روی صندلی لم داده اید و احساس راحتی می کنید، حس خوبی نیست که مجبور شوید تا صندلی تان را صاف و عمودی کنید.

البته اگر دلیل این کار را بدانید، شاید بهتر بتوانید با آن کنار بیایید. دلیل اینکه باید در هنگام برخاست و فرود پشت صندلی تان را صاف کنید، به ایمنی هواپیما برمی گردد.

جان جی. نَنس، تحلیل گر ایمنی پرواز در این باره گفت: در شرایط اضطراری که کابین پر از دود شده باشد، هیچ عاملی نباید باعث کند شدن روند خروج مسافران از هواپیما شود. وجود یک مانع، حتی پشتی صندلی ممکن است باعث ازدحام و تأخیر در خروج 150 یا 180 نفر از یک لوله آلومینیومی شود.

از دهه 1960 میلادی، سازمان هوانوردی فدرال آمریکا (FAA) قانونی را وضع کرد که طبق آن هواپیما باید ظرف 90 ثانیه قابل تخلیه اضطراری باشد تا ایمن محسوب شود. این استاندارد با وجود فضای فشرده تر هواپیماهای امروزی، هنوز هم پابرجاست و هم توسط دولت آمریکا و هم شرکت های هواپیماسازی جهان رعایت می شود.

البته خیلی ها این قانون را غیر واقع گرایانه می دانند؛ چرا که در شرایط کاملاً کنترل شده آزمایش می شود. ننس دراین باره توضیح داد: محل انجام این آزمایش را به شوخی باشگاه ورزشی بویینگ می نامیدند؛ چون افراد سالم و ورزشکار در این آزمایش ها شرکت می کردند. گرچه در شرایط واقعی تخلیه هواپیما احتمالاً بیش از 90 ثانیه طول می کشد، اما همچنان تنها معیار قابل سنجش برای ایمنی است.

در دنیای واقعی، مسافران شامل کودکان، سالمندان و افراد دارای مشکلات حرکتی می شوند. هرچند همه شرایط قابل کنترل نیست، اما ایرلاین ها تلاش می کنند شرایط (ازجمله صاف بودن صندلی ها و نبود مانعی در مسیر پاها) را تا حد ممکن به حالت آزمون نزدیک کنند. ننس می گوید: برای همین است که مهمانداران در این زمینه سخت گیری زیادی می کنند.

تقریباً همه هواپیماهای تجاری جهان از مکانیزم مشابهی برای نگه داشتن صندلی در وضعیت عمودی استفاده می کنند. ننس توضیح می دهد: آنچه باعث جابجایی پشتی صندلی ها می شود، قفل مکانیکی نیست، بلکه یک سیستم هیدرولیکی کوچک است.

از اوایل قرن بیستم و زمانی که صندلی های هواپیماها از جنس حصیری بودند، هواپیماهای تجاری دستخوش تغییرات زیادی شده اند؛ اما سیستم قفل هیدرولیکی صندلی ها هنوز همانی است که از سال 1947 میلادی استفاده می شود.

این سیستم به نام Hydrolok توسط شرکت P.L. Porter طراحی شد و از آنجا که دوام خیلی بالایی دارد، هنوز در تمام خطوط هوایی به کار می رود. به گفته شرکت تولیدکننده آن، یک قفل Hydrolok برای حدود 250٬000 بار قابل استفاده است و با توجه به اینکه عمر مفید هواپیماها معمولاً 30 سال است، این قفل ها به ندرت نیاز به تعویض خواهند داشت.

یکی از دلایلی که استانداردهای ایمنی هواپیماها طی دهه ها تغییر نکرده، این باور است که "اگر خراب نیست، به آن دست نزن!"

شاید بتوان صندلی ها را در حالت خمیده آزمایش کرد تا مشخص شود که در شرایط اضطراری صندلی های خمیده چه تأثیری در طولانی تر شدن زمان تخلیه هواپیما خواهد داشت، اما این کار ممکن است ساختار کل سیستم را زیر سؤال ببرد. ننس در این باره توضیح داد: این کار با روح و هدف اصلی آزمایش ها در تضاد خواهد بود. ماجرا برمی گردد به خطرناک ترین جمله در هوانوردی: "همیشه همین طور انجام می دادیم."

واقعیت این است که احتمال وقوع شرایطی که نیاز به اجرای این تدابیر ایمنی باشد، خیلی کم است. طبق بررسی تیم داده های Hearst Television، از سال 1970 میلادی تاکنون، تنها 87 سانحه مرگبار هواپیمایی در آمریکا با بیش از 10 مسافر به ثبت رسیده و اعمال هرگونه تغییر اساسی در استانداردهای آزمون، خطرات حقوقی بزرگی را برای سازندگان هواپیما به دنبال خواهد داشت.

ننس ادامه داد: هر جزییاتی که به آن می پردازید، می تواند زمینه ای برای شکایت و مسئولیت حقوقی بزرگ باشد. بنابراین تغییر یا حتی پیشنهاد تغییر، مسئله جدی و مهمی است.

از همین رو و صرف نظر از اینکه هواپیما در چه کشوری ساخته می شود، همه موظف به رعایت مجموعه ای از استانداردهای جهانی هستند. ننس توضیح می دهد: شرکت هایی مثل بویینگ، ایرباس، امبرائر و دیگران برای هواپیماهایشان استانداردهای خاصی دارند که در سراسر جهان پذیرفته شده است. تغییر یک عامل، به معنای به چالش کشیدن سازمان های مقررات گذار در کشورهای مختلف خواهد بود.

درنهایت، هیچ شرکت یا مسافری نمی خواهد مسئولیت زیر پا گذاشتن استانداردهای اثبات شده ایمنی را بپذیرد. پس حتی اگر صاف کردن پشتی صندلی هنگام فرود کمی آزاردهنده باشد، قطعاً نمی خواهید همان کسی باشید که در صورت وقوع حادثه، روند تخلیه را کند خواهد کرد.