پشت جنگنده ی F-35 اعدادی پنهان شده اند که تصورش را هم نمی کنید.

به گزارش ایسنا، جنگنده ی F-35A که نسخه ای معمولی از خانواده ی جنگنده های پیشرفته ی لایتنینگ 2 محسوب می شود، فقط به دلیل توانمندی های نظامی اش مورد توجه نیست، بلکه هزینه های سرسام آورش هم همواره محل بحث بوده است.

وزارت دفاع آمریکا می گوید که هزینه ی مستقیم هر ساعت پرواز F-35A به حدود 42٬000 دلار می رسد. این عدد شامل سوخت، تعمیرات روتین، مصرفی های فنی، نیروی کار برای پشتیبانی فوری و تعمیرات جزیی است.

میزان مصرف سوخت F-35 حدود 5600 لیتر در ساعت است که با قیمت میانگین 0٫8 دلار به ازای هر لیتر، هزینه ای حدود 4480 دلار فقط برای سوخت ایجاد می کند. تعمیرات روتین نیازمند تکنسین های بسیار ماهر با ابزارهای اختصاصی و آموزش دیده برای سیستم های پیچیده مانند رادار AESA یا سامانه ی جنگ الکترونیک AN/ASQ-239 است که موجب افزایش هزینه ها می شود.

درمقام مقایسه، هزینه ی هر ساعت پرواز F-16 حدود 25٬400 دلار اس که اختلافی بیش از 14٬000 دلاری با F-35A دارد. دلیل این تفاوت، پیچیدگی فنی بیشتر، نیاز به سیستم های تشخیص خودکار مانند ALIS و ODIN و الزامات سختگیرانه ی تعمیر و نگه داری F-35A است.

علاوه بر هزینه های مستقیم، F-35A مخارج غیرمستقیم قابل توجهی مانند تعمیرات سنگین، قطعات یدکی خاص، آموزش تخصصی و پشتیبانی لجستیکی پیچیده نیز دارد. نگه داری این جنگنده فقط در آشیانه هایی با تجهیزات پیشرفته مانند سامانه ی کنترل محیط و ابزارهای خاص امکان پذیر است. عملیات تعمیراتی نیز اغلب باید از طریق سامانه ی دیجیتالی متمرکز تأیید شود که نیاز به نیروی فنی آموزش دیده و زمان بیشتر دارد.

قطعات یدکی جنگنده ی اف-35 به صورت اختصاصی و فقط ازطریق تأمین کنندگان مورد تأیید لاکهید مارتین تولید می شوند؛ برای نمونه، یک چرخ اصلی فرود حدود 180٬000 دلار و برخی ماژول های حسگر بیش از 500٬000 دلار قیمت دارند.

آموزش خلبانان F-35A به صدها ساعت تمرین نیاز دارد که بخش بزرگی از آن با شبیه سازهایی انجام می شود که میلیون ها دلار قیمت دارند. آموزش مکانیک ها نیز فرایندی پرهزینه و زمان بر است.

پشتیبانی لجستیکی با هزینه ای بالغ بر 10 میلیون دلار در سال برای یک اسکادران 12 فروندی همراه است؛ هزینه هایی که در قیمت اولیه ی خرید دیده نمی شوند، اما به شدت بر بودجه ی کل تأثیر دارند.

هزینه عملیاتی F-35A در مقایسه با دیگر جنگنده های فعال به مراتب بالاتر است. به عنوان مثال، F/A-18E/F سوپر هورنت نیروی دریایی آمریکا برای هر ساعت پرواز حدود 30٬400 دلار و جنگنده ی رافال فرانسه حدود 20٬000 یورو هزینه دارد.

اختلاف هزینه ها عمدتاً به دلیل فناوری های پیشرفته ی F-35A مانند حسگرهای چندطیفی، پنهان کاری فعال و معماری دیجیتال پیشرفته است که به نگه داری پیچیده تر و قطعات خاص نیاز دارند. همچنین، چرخه ی تعمیر و بازرسی این جنگنده نسبت به رافال یا سوپر هورنت سخت گیرانه تر است.

از سوی دیگر، F-35A برای خدمت تا سال 2088 برنامه ریزی شده است، درحالی که عمر مفید سوپر هورنت و رافال بین سال های 2040 تا 2050 تخمین زده می شود. به همین دلیل، هزینه ی مالکیت بلندمدت F-35A شامل هزینه های مدرن سازی مداوم نیز می شود.

عملیات F-35A برای کشورهایی که این جنگنده را خریداری کرده اند، فشار بودجه ای سنگینی به همراه دارد. با قیمت خرید حدود 89 میلیون یورو برای هر فروند و هزینه ی عملیاتی سالانه بیش از 5 میلیون یورو، نگه داری یک اسکادران از این جنگنده ها برای ارتش ها به چالش مالی تبدیل شده است. درواقع یک ناوگان 24 فروندی می تواند بیش از 120 میلیون دلار هزینه ی سالانه داشته باشد.

هزینه های F-35A باعث کاهش بودجه در بخش های دیگر مانند مدرن سازی پایگاه ها یا خرید مهمات هوشمند می شود. همچنین، وابستگی بلندمدت به لاکهید مارتین برای تعمیرات، به روزرسانی نرم افزار و قطعات کلیدی، پرسش هایی درباره ی حاکمیت صنعتی و نظامی کشورها به وجود آورده است.