هدف گذاری آمریکا برای نفوذ به مرزهای شمالی ایران با هدف بستن رگ حیاتی اقتصاد کشور و انسداد جغرافیایی پی ریزی می شود.

به گزارش فارس، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، طی اظهانظر امروز خود، پیشنهاد واشنگتن درباره مشارکت در طرح کریدوری در منطقه قفقاز را مصداق فریب کاری و مغایر با سازوکار تأمین امنیت این منطقه خواند و در این زمینه به ارمنستان و جمهوری آذربایجان درباره پیامدهای چنین طرحی هشدار داد.

وی عنوان کرد که آمریکایی ها می گویند که ظاهراً راه حل منحصر به فردی در این زمینه دارند که چیزی جز فریب کاری نیست.تحولات ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی، در ماه های اخیر به طرز چشمگیری شتاب گرفته است. در رأس این تحرکات، پیشنهاد بحث برانگیز ایالات متحده برای اجاره 100 ساله کریدور زنگزور به چشم می خورد؛ گذرگاهی به ظاهر تجاری، اما در واقع محل برخورد منافع امنیتی، سیاسی و اقتصادی قدرت های بزرگ.

کریدور زنگزور که قرار است نخجوان را به جمهوری آذربایجان از طریق جنوب ارمنستان (منطقه سیونیک) متصل کند، اکنون به صحنه تازه ای برای اجرای راهبرد مهار ایران تبدیل شده است. ایران که با این طرح به شدت مخالف است، آن را تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی خود تلقی می کند؛ چرا که این کریدور می تواند حلقه نفوذ غرب در مرزهای شمالی اش را کامل کند.

جالب تر آن که این طرح نه تنها با منافع ترکیه و جمهوری آذربایجان همسو شده، بلکه حمایت خزنده ای از سوی ناتو، کشورهای ترک زبان و حتی برخی دولت های خلیج فارس (امارات) نیز کسب کرده است. به عبارت دیگر، واشنگتن با بهره گیری از یک شرکت خصوصی و پوشش دیپلماتیک، در تلاش است پایگاه راهبردی جدیدی را دقیقا در مجاورت مرزهای شمالی ایران بنا کند؛ پایگاهی که می تواند در آینده نه چندان دور به مرکز عملیات های اطلاعاتی و مهار اقتصادی ایران بدل شود.

اروپا به دنبال پوشاندن ضعف امنیت انرژی خوددر ظاهر، پروژه جعلی زنگزور بخشی از راهبرد جدید غرب برای تامین انرژی اروپاست؛ پس از جنگ روسیه و اوکراین، اروپا نیازمند مسیرهای جایگزین برای انتقال انرژی شد و نگاه ها به منابع گازی آسیای مرکزی و قفقاز دوخته شد. ترکمنستان به عنوان دارنده چهارمین ذخایر گاز جهان، گزینه ای وسوسه انگیز است، اما مسیر انتقال آن به اروپا هنوز مشخص نیست.

واشنگتن به روشنی تلاش می کند زنگزور را به مسیری کلیدی برای انتقال گاز آسیای میانه بدل کند؛ بدون عبور از خاک ایران یا روسیه.از این منظر، کریدور زنگزور نه تنها ایران را از نقشی راهبردی در تامین انرژی اروپا حذف می کند، بلکه با فراهم کردن بستر اجرایی برای پروژه ترانس خزر ، به تقویت اتحادهای ضدایرانی در منطقه کمک می نماید.گفتنی است در گذشته پروژه نزدیک به 5 میلیارد دلاری ترانس خزر برای این منظور تعریف شده بود که به دلایل مالی، حقوقی و فنی تاکنون اجرایی نشده است.

البته از مارس سال جاری صادرات سالانه 2 میلیارد مترمکعب گاز از طریق ایران به ترکیه آغاز شده که در صورت افزایش حجم می تواند به اروپا نیز گسترش یابد.تقابل راهبردی با محور مسکو-تهران-پکنافزون بر این ها، آمریکا تلاش می کند با تسلط بر این کریدور، نقش چین در کریدور میانی پروژه کمربند-جاده (BRI) را نیز مهار کند. روسیه که از ابتدا نگاه میانه روانه ای به موضوع داشت، اکنون با رویکرد تهاجمی آذربایجان و غرب دچار تردید شده است. به نظر می رسد واشنگتن در پی آن است که از این فضا برای فشار بر مسکو در زمینه جنگ اوکراین بهره برداری کند.

همه این تحولات به شکل گیری یک محور استراتژیک جدید منجر شده است: محور کشورهای ترک زبان، به اضافه ناتو و آمریکا، در برابر محور سنتی روسیه-ایران-چین. به گفته حسن کریم نیا، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت، کریدور زنگزور، به رغم کوتاهی مسیر فیزیکی اش، به میدان مهمی در جنگ سرد نوین میان شرق و غرب بدل شده است.پیامد برای امنیت اقتصادی ایرانبرای ایران، این تنها یک گذرگاه جاده ای نیست؛ بلکه مسأله ای حیاتی است.

استقرار احتمالی شرکت ها یا نهادهای امنیتی غربی در حاشیه مرزهای شمالی کشور، می تواند مسیرهای سنتی تجارت، ترانزیت و حتی تحرکات نظامی ایران را تحت نظر بگیرد.در این شرایط، تهران باید با نگاهی چندبعدی به مسئله بنگرد و با دیپلماسی فعال منطقه ای، مانع از تحقق کامل این سناریوی غربی شود. حضور مؤثر در قفقاز جنوبی، حمایت از همگرایی منطقه ای و تقویت ارتباطات با کشورهای مستقل منطقه، می تواند جلوی شکل گیری محاصره نرم ایران را بگیرد.کریدور زنگزور، شاید تنها یک خط ارتباطی باشد، اما در واقع همان نقطه ای است که خطوط قرمز ژئوپلیتیکی ایران، غرب و شرق در آن تلاقی می کنند.