پروفسور قاسم آهنگری، متخصص ایمونوژنتیک و استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری با اشاره به اثرات تغییرات اقلیمی جهانی اظهار کرد: امروزه در منطقه خاورمیانه شاهد بحران های زیست محیطی متعددی نظیر آلودگی هوا، ریزگردها، کاهش نزولات آسمانی، خشکسالی و بحران تأمین آب به ویژه آب آشامیدنی سالم هستیم.

به گزارش ایسنا، وی افزود: به موازات این بحران ها، فناوری های نوین در حوزه های مختلف می توانند به کاهش آسیب ها کمک کنند تا حداقل آسیب های ناشی از این وضعیت متوجه افراد و جامعه شود.

این استاد ایمونوژنتیک با اشاره به حوزه سلامت به عنوان یکی از بخش هایی که می تواند از فناوری در مدیریت بحران بهره ببرد، گفت: در سه محور پیش آگهی، تشخیص و درمان می توان به طور مؤثری ورود کرد. متأسفانه کلان شهرهای کشور به شدت درگیر این بحران ها هستند و هر یک از متخصصین می توانند با همکاری نهادهای مسئول در مدیریت بحران نقش مؤثری ایفا کنند.

آهنگری ادامه داد: یکی از مسائل مهم که در کلان شهرها هنوز به شکل کامل بروز نکرده، اما می تواند به بحرانی جدی بدل شود، شیوع بیماری های عفونی منتقله از طریق مدفوع و دهان (Feco-oral) است.

وی با اشاره به نقش عوامل ویروسی، باکتریایی و انگلی در بروز این بیماری ها گفت: این عوامل به ویژه در شهرهایی که شبکه های توزیع آب آن ها فرسوده شده و سال ها از احداث شان می گذرد، می توانند زمینه ساز بیماری های عفونی خطرناک باشند. طبق گزارشات سازمان آب، بخش زیادی از این شبکه ها دچار فرسودگی شده و مقدار قابل توجهی از آب به دلیل نشت از دست می رود.

این استاد تمام دپارتمان ژنتیک پزشکی تأکید کرد: مشکلات به صورت حاد زمانی بروز می کند که فشار آب در این شبکه های فرسوده به دلیل کنترل مصرف کاهش می یابد یا جریان آب به طور کامل قطع می شود. در چنین شرایطی، با کاهش فشار داخل لوله، آلودگی های محیطی می توانند وارد شبکه آب رسانی شوند.

وی توضیح داد: در حالت عادی به دلیل بالا بودن فشار داخلی لوله، نشت آب به سمت بیرون است و آلودگی وارد سیستم نمی شود، اما هنگام قطع یا کاهش فشار، به ویژه در محل هایی که در کنار فاضلاب یا آب های سطحی قرار دارند، جریان معکوس ایجاد می شود و آلودگی از طریق نشتی ها به داخل شبکه وارد می شود.

آهنگری با بیان اینکه در چنین شرایطی، آب راکد و لجن اطراف لوله های آسیب دیده به درون شبکه کشیده می شود، تصریح کرد: گرچه آب ورودی به شبکه کاملاً ضدعفونی می شود، اما در صورت ورود آلودگی از محل نشتی، دیگر نمی توان تضمینی برای سلامت آن داد. این آلودگی ها در زمان وصل مجدد آب وارد سیستم توزیع شده و در دسترس شهروندان قرار می گیرند.

وی گفت: تجربه نشان داده است که پس از قطع و وصل مجدد جریان آب، در لحظات ابتدایی، آب خارج شده از شیر حاوی ذرات معلق، بوی نامطبوع یا رنگ غیرعادی است که نشانه ای از ورود آلودگی است.

این استاد ایمونوژنتیک خاطرنشان کرد: در شرایط بحرانی ناشی از کم آبی و خشکسالی، امکان ترمیم فوری شبکه های آب وجود ندارد و اقدامات پیشگیرانه باید پیش از بحران انجام گیرد.

وی در ادامه با اشاره به خطر شیوع بیماری های انگلی و گوارشی مانند آمیبیازیس، تأکید کرد: انگل آنتاموبا هیستولیتیکا به عنوان یک عامل آمیبی مهاجم می تواند در این شرایط به سرعت گسترش یابد و باعث بیماری های خطرناک گوارشی شود.

آهنگری تأکید کرد: وزارت بهداشت باید در این شرایط هشدارهای لازم را به مراکز بهداشتی و درمانی ارائه دهد و برنامه های آموزشی برای شناسایی علائم بیماری های عفونی گوارشی از جمله خون در مدفوع و نحوه انجام آزمایش های مرتبط را تهیه و از طریق رسانه ها منتشر کند.

وی افزود: در صورت بروز علائم، تجویز دارو باید تحت نظر پزشک متخصص و به صورت بلندمدت صورت گیرد. از این رو لازم است وزارت بهداشت و نهادهای ذی ربط نسبت به تهیه و ذخیره داروهای مورد نیاز برای درمان این بیماری ها قبل از شیوع گسترده آن ها اقدام کنند.