مطالعه ای جدید به سرپرستی پروفسور توره نیلسن از دانشگاه مونترال با بررسی بیش از 1000 دانشجو در کانادا، نشان می دهد که عواملی، چون عادات غذایی، حساسیت های فردی به برخی مواد خوراکی و زمان خوردن غذا می توانند در کیفیت خواب شبانه و حتی کابوس دیدن نقش داشته باشند.

به گزارش ایسنا به نقل از ایندیپندنت، در این مطالعه که اخیرا در مجله مرزهای روانشناسی (Frontiers in Psychology) منتشر شد، حدود 25 درصد از شرکت کنندگان گفتند که خوردن برخی غذاها پیش از خواب باعث بدتر شدن کیفیت خواب آن ها می شود. کمی بیش از 20 درصد هم ادعا کردند که برخی غذاها خواب آن ها را بهبود می بخشد.

از میان افرادی که گزارش دادند پس از خوردن برخی غذاها بیشتر کابوس می بینند، 31 درصد علت کابوس دیدن را مصرف دسرها و خوراکی های شیرین می دانستند، 22 درصد لبنیات مانند پنیر، 16 درصد گوشت و 13 درصد غذاهای تند را عامل می دانستند.

در این میان شایع ترین وضعیت پزشکی که با کیفیت خواب مرتبط دانسته شد، مشکل تحمل نکردن لاکتوز بود. به طوری که از میان افرادی که باور داشتند رژیم غذایی شان باعث بیشتر کابوس دیدن می شود، 30 درصد دچار مشکل عدم تحمل لاکتوز بودند.

نیلسن در بیانیه ای که همراه با این مطالعه منتشر شد، گفت: کابوس ها در افرادی که مشکل تحمل نکردن لاکتوز داشتند یا علائم گوارشی شدیدی داشتند که خوابشان را مختل می کرد، بدتر بود. این منطقی است؛ چون می دانیم سایر حس ها و دریافت های جسمانی هم می توانند بر رویا دیدن تاثیر بگذارند.

برای نمونه، یک فراتحلیل (متاآنالیز) در سال 2024 نشان داد که انواع تجربیات حسی از جمله صداها، بوها، نورهای چشمک زن، فشار فیزیکی و درد، هنگامی که فرد خواب است و این محرک ها به او داده می شود، می توانند وارد رویای او شوند.

متخصصان می گویند کابوس های مرتبط با غذا ممکن است به افسردگی و اضطراب هم مربوط باشند. علائمی مانند نفخ، دل پیچه و گاز ناشی از تحمل نکردن لاکتوز مستقیما بر حس وحال روحی فرد اثر می گذارند که این تاثیر می تواند به خواب هم منتقل و باعث خواب بد دیدن شود.

این مقاله به مطالعه ای پیشین از نیلسن در سال 2005 هم اشاره می کند که نشان داده بود زمانی که گرفتگی های شکمی در شدیدترین حالت هستند مثلا در دوران قاعدگی، رویاها از نظر حسی شدیدتر و با تعارض های بیشتری همراهند.

برخی مطالعات قبلی نیز نشان داده اند شام دیروقت یا ریزه خواری تا قبل از خواب که معمولا با عادت شب زنده داری مرتبط است، خود به تنهایی با افزایش کابوس دیدن ارتباط دارند.

از طرفی همه غذاها هم با کابوس و اختلال خواب مرتبط نیستند و برخی حتی ممکن است به بهبود خواب کمک کنند. تقریبا 18 درصد از افرادی که به طور منظم میوه می خورند، از خواب بهتر خبر دادند. 12 درصد از کسانی که سبزیجات زیادی مصرف می کردند و 13 درصد از افرادی که دمنوش های گیاهی می نوشیدند نیز جزو این گروه بودند.

نیلسن و همکارانش اذعان می کنند که پژوهش کنونی آن ها، رابطه علت و معلولی را اثبات نمی کند و این امکان هم وجود دارد که این کابوس ها باشند که به عادات غذایی ناسالم منجر می شوند، نه برعکس. آن ها در مقاله خود می نویسند: جهت گیری علیت در بسیاری از مطالعات مربوط به غذا و خواب همچنان نامشخص باقی مانده است.

با این حال نیلسن معتقد است محدودیت های این پژوهشِ تازه، به هیچ وجه پرونده ارتباط غذا با خواب و رویا را نمی بندد و به تحقیقات بیشتری نیاز است. او می گوید: ما باید افرادی بیشتر از سنین و اقشار مختلف را مطالعه کنیم. همچنین به مطالعات تجربی نیاز داریم تا مشخص شود آیا افراد واقعا می توانند اثر غذاهای خاص بر رویاهایشان را تشخیص دهند یا خیر. ما دوست داریم مطالعه ای انجام دهیم که در آن از افراد بخواهیم قبل از خواب محصولات لبنی مثل پنیر مصرف کنند یا یک غذای کنترل، تا ببینیم آیا این موضوع خواب یا رویای آن ها را تغییر می دهد یا خیر.