چینی ها به رغم سیاست انکار هم به روسیه و هم به پاکستان در حین جنگ شان با اوکراین و هند کمک و پشتیبانی نظامی ارائه کردند و با توجه به این سابقه رفتاری، به نظر می رسد به ایران نیز کمک کرده و آن را انکار می کنند.

به گزارش عصرایران، "بث دیلی" کارشناس مسایل راهبردی چین و سردبیر وبگاه تحلیلی آمریکایی" کانورسیشن"، با نگارش مقاله ای در این وبگاه انکار چین درباره ارایه کمک نظامی به تهران را یک تاکتیک و شگرد خاص چینی ها برای فرار از مسئولیت های سیاسی و دیپلماتیک دانست و مدعی شد چینی ها به طور قطع و یقین کمک نظامی به ایران را در راستای منافع راهبردی خود می دانند و چنین کمکی را به تهران ارایه می دهند.

در این مقاله آمده است:

چین مدت هاست که تاکید می کند به هیچ طرف درگیر در جنگ سلاح نمی دهد و این را در راستای سیاست خارجی "عدم مداخله" خود یک اصل می داند. اما در سال های اخیر، پکن بارها با اتهاماتی مبنی بر خلاف این موضوع مواجه شده است: ارائه کمک نظامی مستقیم به کشورهای درگیر در جنگ، در حالی که علنا این کار را انکار می کند و حتی موضع بی طرفی دیپلماتیک را اتخاذ می کند.

به نظر می رسد این موضوع در مورد دو متحد نزدیک چین صادق بوده است: روسیه در جنگ علیه اوکراین و پاکستان در جریان مناقشه مسلحانه اخیر با هند در ماه می سال حاری میلادی.

پس از جنگ 12 روزه اخیر در خاورمیانه، طبق گزارش ها، چین موشک های زمین به هوا را در ازای نفت به ایران عرضه کرده است. چنین قطعاتی پس از آسیب دیدن شبکه دفاع هوایی ایران در حمله اخیر اسراییل، یک نیاز نظامی حیاتی برای تهران هستند.

سفارت چین در اسراییل این گزارش ها را رد کرد و اظهار داشت که چین قاطعانه با گسترش سلاح های کشتار جمعی مخالف است و به کشورهای در حال جنگ سلاح صادر نمی کند. اما وزارت امور خارجه چین هنوز بیانیه رسمی در مورد این انتقال ادعایی صادر نکرده است.

به عنوان یک متخصص در استراتژی کلان چین، فکر می کنم بسیار محتمل است که چین ضمن انکار علنی، به ایران حمایت نظامی ارائه می دهد. چنین انکاری به پکن اجازه می دهد تا نفوذ نظامی خود را اعمال کند و برخی از سخت افزارهای خود را به نمایش بگذارد، در حالی که انتقادات بین المللی را مدیریت کرده و انعطاف پذیری دیپلماتیک خود را حفظ می کند.

اگرچه پکن دائما گفته است که در جنگ روسیه و اوکراین که در سال 2022 آغاز شد، بی طرف است، اما چین در عمل به صورت بی سروصدا از روسیه حمایت کرده است. بخشی از این حمایت به این دلیل است که چین نیز هدف راهبردی مشابهی را دنبال می کند و آن به چالش کشیدن نظم بین المللی به رهبری غرب است.

اخیرا "وانگ یی" وزیر امور خارجه چین به "کاجا کالاس" رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفته است که پکن نمی تواند تحمل کند که روسیه در جنگ اوکراین شکست بخورد. گفته می شود که او هشدار داده است که شکست روسیه احتمالا تمام فشار راهبردی ایالات متحده را متمرکز بر چین خواهد کرد.

از دیدگاه پکن، مسکو نقش حیاتی در مشغول نگه داشتن غرب ایفا می کند و با منحرف کردن توجه و منابع آمریکا از منطقه آسیا-اقیانوسیه، به چین فضای تنفس راهبردی ارزشمندی می دهد.

علاوه بر تعمیق روابط تجاری که تحت تحریم های غرب به شاهرگ حیاتی اقتصاد مسکو تبدیل شده اند، طبق گزارش ها، چین مقادیر زیادی کالاهای دو منظوره - کالاهایی که می توانند برای اهداف غیرنظامی و نظامی استفاده شوند - را برای تقویت قابلیت های تهاجمی و دفاعی مسکو و همچنین افزایش تولید نظامی-صنعتی به روسیه عرضه کرده است. پکن همچنین ظاهرا تصاویر ماهواره ای را برای کمک به روسیه در میدان نبرد ارائه می کند.

در حالی که ایالات متحده و اروپا بارها سعی کرده اند چین را به خاطر کمک نظامی به روسیه مورد انتقاد قرار دهند، پکن همواره چنین ادعاهایی را رد کرده است.

اخیرا در 18 آوریل 2025، اوکراین رسما چین را به حمایت مستقیم از روسیه متهم کرد و 3 شرکت مستقر در چین را که به گفته "کی یف" در تولید سلاح برای تلاش های جنگی روسیه دست داشته اند، تحریم کرده است.

در آنچه که به یک تکرار رایج تبدیل شده است، وزارت امور خارجه چین اتهام اوکراین را رد کرد و بار دیگر تاکید کرد که چین هرگز سلاح های کشنده را در اختیار هیچ یک از طرفین درگیری قرار نداده است و موضع رسمی خود را مبنی بر ترویج آتش بس و مذاکرات صلح تکرار کرد.

پکن مدت هاست که خود را به عنوان یک طرف بی طرف در درگیری هند و پاکستان معرفی کرده و خواستار خویشتن داری هر دو طرف و گفتگوی مسالمت آمیز شده است.

اما در عمل، چین متحد پاکستان است و حمایت نظامی مستقیمی که به اسلام آباد ارائه داده است، به نظر می رسد ناشی از تمایل چین برای مهار نفوذ منطقه ای هند، ایجاد توازن در برابر همکاری راهبردی رو به رشد ایالات متحده و هند و محافظت از راه گذراقتصادی چین و پاکستان، یک پروژه زیرساختی عظیم دوجانبه، باشد.

در آخرین درگیری بین هند و پاکستان در ماه می امسال، پاکستان برای اولین بار از جنگنده های J-10C ساخت چین در نبرد استفاده کرد و طبق گزارش ها توانست 5 هواپیمای هندی را سرنگون کند.

دفاع هوایی پاکستان در طول این درگیری کوتاه به شدت به تجهیزات چینی متکی بود و از سیستم های موشکی زمین به هوای ساخت چین، موشک های هوا به هوا، سیستم های راداری پیشرفته و پهپادها برای عملیات شناسایی و ضربتی استفاده کرد. در مجموع، بیش از 80 درصد از واردات نظامی پاکستان در5 سال گذشته از چین بوده است.

در خبری که اگر صحت آن ثابت شود، نمونه ای بسیار آشکارتر از حمایت نظامی چین از پاکستان خواهد بود، معاون فرمانده ارتش هند ادعا کرده که چین اطلاعات لحظه ای در مورد تحرکات نیروهای هندی در طول درگیری را در اختیار پاکستان قرار داده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه چین در پاسخ به این سوال گفت که از این موضوع اطلاعی ندارد. آنها مجددا تاکید کردند که روابط چین با پاکستان علیه هیچ شخص ثالثی نیست و موضع دیرینه پکن را در حمایت از حل و فصل مسالمت آمیز هرگونه اختلاف هند و پاکستان تکرار کردند.

ایران نیز مانند روسیه و پاکستان، به طور فزاینده ای به عنوان شریک چین دیده شده است.

در سال 2021، چین و ایران یک توافق نامه همکاری جامع 25 ساله به ارزش 400 میلیارد دلار امضا کردند که تجارت، انرژی و امنیت را در بر می گرفت و نشان دهنده عمق روابط راهبردی آنها بود.

این توافق نامه نشان دهنده ارزش راهبردی ای بود که پکن برای ایران قائل است. از دیدگاه پکن، تهران وزنه تعادلی در برابر نفوذ ایالات متحده و متحدانش - به ویژه اسراییل و عربستان سعودی - در منطقه است و به منحرف کردن تمرکز منابع و توجه غرب از چین کمک می کند.

اما اخیرا موقعیت تهران در منطقه مورد تضعیف قرار گرفته است. نه تنها زیرساخت های دفاع هوایی آن در درگیری ها با اسراییل آسیب دیده است، بلکه متحدان منطقه ای آن - حماس، حزب الله و نظام اسد در سوریه - یا توسط اسراییل مورد ضربات شدید قرار گرفته یا به طور کلی فروپاشیده اند.

در این شرایط، از نظر راهبردی برای پکن ضروری است که برای حفظ ثبات ایران، از تهران حمایت کند.

در واقع، پکن بارها تحریم های انرژی ایران را دور زده است، به طوری که تخمین زده می شود 90 درصد صادرات نفت ایران هنوز به چین می رود.
اگرچه پکن در طول جنگ 12 روزه هیچ حمایت اساسی از ایران نکرد، اما از آن زمان گزارش های زیادی منتشر شده است مبنی بر اینکه ایران به چین به عنوان یک تامین کننده جایگزین برای نیازهای دفاعی خود نگاه می کند.

این تفکر وجود دارد که روسیه، شریک نظامی سنتی تهران به خاطر مشکلات خودش در جنگ با اوکراین، دیگر قادر به ارائه تجهیزات دفاعی کافی و با کیفیت به ایران نیست. برخی از کاربران بانفوذ رسانه های اجتماعی در چین تا آنجا پیش رفته اند که از ارائه مستقیم تسلیحات نظامی مورد نیاز به ایران از سوی چین، به شدت حمایت می کنند.

اگر چین این کار را انجام دهد، من معتقدم که احتمالا همان روشی را که در جاهای دیگر استفاده کرده است، با انکار علنی دخالت در عین ارائه مخفیانه کمک، دنبال خواهد کرد.

انجام این کار به چین اجازه می دهد تا روابط دیپلماتیک خود را با رقبای منطقه ای ایران، مانند اسراییل و عربستان سعودی حفظ کند، در حالی که همزمان از خاورمیانه آشفته ای که تمرکز واشنگتن را منحرف می کند و به پکن فضای تنفس راهبردی می دهد، سود می برد.

استفاده چین از سیاست انکار، نشان دهنده یک جاه طلبی راهبردی گسترده تر است؛ یعنی پکن می خواهد بدون برانگیختن واکنش های منفی آشکار، نفوذ خود را در مناقشات کلیدی منطقه ای اعمال کند.

پکن با حمایت بی سروصدا از شرکا و در عین حال حفظ ظاهر بی طرفی، قصد دارد تسلط غرب را تضعیف کرده و تمرکز راهبردی ایالات متحده را از محیط پیرامونی خود پراکنده سازد و همه این ها در حالی است که از خطرات و مسئولیت های اتحاد نظامی آشکار اجتناب می کند.