مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه به دنبال بحران آبی، به زودی شاهد تشدید فرونشست شهرها خواهیم بود، گفت: تمهیدات مقابله با فرونشست زمین در کشور ما به طوری کلی اجرایی نشده است.

به گزارش تسنیم، تابستان 1404 در حالی فرارسیده که بحران آب در ایران دیگر نه پنهان، نه هشدارآمیز، بلکه به وضوح وباتمام عوارض خود نمایان شده است؛ از سدهای نیمه جان و خالی تا سفره های زیرزمینی که نشانی از حیات ندارند، و فرونشستی که هر روز گستره جدیدی از خاک ایران را در خود فرو می برد. با وجود این وضعیت بحرانی، هنوز اقدام مؤثر و منسجمی از سوی نهادهای مسئول برای مهار این شرایط صورت نگرفته است.

حتی راهکارهای ساده و قابل اجرای مانند ایجاد چاه های جذبی که می توانند در هنگام بارش های سیلابی به تغذیه سفره های زیرزمینی کمک کنند به کلی نادیده گرفته شده اند. در چنین شرایطی، سکوت و بی عملی، به روشنی خود یکی از عوامل تشدید بحران به شمار می آید.

در رابطه با این موضوع، دکتر علی بیت اللهی مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست به تسنیم می گوید: یکی از روش های اصلی برای استفاده از آب های سطحی، چه به صورت سیلاب، روان آب یا بارندگی های موضعی که در سطح معابر جمع می شوند، بهره گیری از چاه های جذبی است. این آب ها هم از نظر تردد مشکلاتی ایجاد می کنند و هم در صورت عدم مدیریت، به سادگی هدر می روند و تبخیر می شوند. استفاده از چاه های جذبی در این زمینه بسیار مؤثر است؛ چرا که هم به تقویت منابع آب زیرزمینی کمک می کند و هم موجب کاهش نرخ فرونشست زمین می شود.

وی بیان کرد: اساساً یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خطر فرونشست، مکان یابی صحیح چاه های جذبی و تغذیه آن ها از طریق آب های سطحی است. با این حال، متأسفانه در هیچ کجای کشور، تأکید می کنم که در هیچ شهری چنین طرحی به صورت جامع و هدفمند اجرا نشده است. پیشنهاداتی در شهر اصفهان مطرح شده بود، اما متأسفانه آن ها نیز به سرانجام نرسید.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: با وجود اهمیتی که چاه های جذبی دارند، توضیح مشخص و جامعی در مورد آن ها در سیاست گذاری های مدیریت منابع آب و مقابله با فرونشست وجود ندارد. این در حالی است که یکی از اصلی ترین روش های مقابله با پدیده فرونشست زمین همین چاه های جذبی هستند. در واقع تمهیدات مقابله با فرونشست زمین در کشور ما به طوری کلی اجرایی نشده است.

بیت اللهی با اشاره به آسیب میراث فرهنگی کشور به دنبال فرونشست گفت: متاسفانه شاهد آسیب های جدی به آثار تاریخی هستیم و در محافل کارشناسی و تخصصی نیز بارها به این مسئله اشاره شده، اما در عمل اقدام قابل توجهی برای کاهش اثرات فرونشست صورت نگرفته است.

وی افزود: برای اقدامات مقابله با فرونشست، قبل از هر چیز باید تخصیص اعتبار انجام شود؛ امری که برعهده سازمان برنامه و بودجه است، اما متأسفانه این کار به درستی پیش نمی رود. از سوی دیگر، مقابله مؤثر با فرونشست نیازمند پیگیری جدی و مداوم از سوی دستگاه های اجرایی، شهرداری ها و سایر نهادهای ذی ربط است؛ موضوعی که اغلب پس از مدت کوتاهی فراموش می شود و به مرور زمان از دستور کار خارج می شود.

مشاور رییس سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: البته موضوع صرفاً به چاه های جذبی محدود نمی شود. شیوه های آبیاری، نوع کشت و زرع، نحوه استفاده از فضای سبز شهری و روش های آبیاری آن، همگی از عواملی هستند که باید در کنار هم بررسی شوند. متأسفانه هیچ یک از این موارد به درستی در کارنامه عملکردی دستگاه های اجرایی دیده نمی شود.

بیت اللهی هشدار داد: متأسفانه پیش بینی ها نشان می دهد در آینده نزدیک، فرونشست در بسیاری از شهرها تشدید خواهد شد. این مسئله طبیعی است، چرا که نسبت به سال گذشته با کاهش بارندگی مواجه بوده ایم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی، حداقل همان راه حل هایی که شما نیز اشاره کردید مانند بهره برداری از چاه های جذبی در زمان بارندگی های شدید پاییز و زمستان می تواند بخشی از آب مصرف شده را جبران کند. این حجم عظیم از آب که در فصل های بارندگی جاری می شود، بدون هیچ بهره برداری مؤثری از دست می رود.