تهران در پنجمین سال خشکسالی پیاپی اش نفس می کشد. سطح سدها پایین آمده است، سفره های زیرزمینی تهی تر از همیشه اند، فشار آب در بسیاری از مناطق افت کرده اند و پروژه های ناتمام، مثل زخمی قدیمی، مدام سر باز می کنند.

به گزارش جوان، در دل این بحران، مسئولان صنعت آب کشور بار دیگر هشدار داده اند: اگر صرفه جویی نکنید، وضع بدتر می شود، اما آیا همه چیز تقصیر مردم است؟ آیا مدیریت، صرفاً نقشِ هشداردهنده دارد یا باید خودش را در خط مقدم پاسخگویی و اصلاح قرار دهد؟

واقعیت این است که ما گرفتار سوء مدیریت منابع آبی هستیم، نه صرفاً سوءمصرف خانگی. بیش از 60درصد آب شهر تهران از منابع زیرزمینی تأمین می شود؛ منابعی که به دلیل برداشت بی رویه و تزریق نکردن آب برگشتی (پساب تصفیه شده)، در حال نابودی اند. از آن سو، درصد پرشدگی سدهای تهران به 21درصد رسیده و نیمی از حجم سدها را رسوب تشکیل داده است، نه آب مفید. در همین حال، 272 پروژه اولویت دار آبی در کشور وجود دارد که برای اجرای آن ها به حداقل 2هزارمیلیارد تومان بودجه نیاز است، در حالی که دولت برای سال آینده فقط 60هزارمیلیارد ریال (60همت) در نظر گرفته است؛ رقمی که به اذعان خود مسئولان، کفاف نمی دهد.

سؤال این است که وقتی پروژه های حیاتی آبی ناتمام مانده اند، چرا همچنان تقصیرها به گردن مصرف کننده انداخته می شود؟ چرا کسی نمی پرسد که چرا طرح نوسازی شبکه توزیع آب با 21هزار کیلومتر لوله، این قدر کند پیش می رود و چرا هنوز هزاران انشعاب غیرمجاز در سطح شهر تهران فعالند؟

بیش از 33هزار انشعاب غیرمجاز فقط در تهران شناسایی شده، این یعنی هزاران نفر از منابع آبی استفاده می کنند، بدون آنکه نظارتی بر مصرف شان وجود داشته باشد. جالب تر اینکه 55 حلقه چاه با کیفیت آب شرب در اختیار شهرداری تهران است، اما هنوز به وزارت نیرو واگذار نشده اند. طبق قانون، آبیاری فضای سبز باید با پساب انجام شود، نه با آب شرب، اما اجرای این قانون، هنوز معطل مانده است. دلیلش چیست؟ کمبود بودجه، مقاومت مدیریتی یا چیز دیگر؟

از دیگر اشکالات اساسی در سیاست های آبی کشور، تعرفه گذاری ناعادلانه است. اگر کسی سه برابر بیشتر از الگو مصرف کند، قبض ماهانه اش هنوز زیر 500هزار تومان است، در عوض کسانی که مصرف طبیعی دارند، با هزینه های غیرمتعارف روبه رو می شوند. به جای گران سازی آب برای همه مصرف کنندگان باید مشترکان بدمصرف مشمول این سیاست قرار گیرند.

بارها هشدار داده شده است، اما اراده ای برای بازنگری جدی در ساختار تعرفه ای دیده نمی شود. مردم تا کی باید هزینه ناکارآمدی سیاستگذاری ها را بپردازند؟ همان مردمی که حالا به دلیل افت فشار، باید پمپ های خانگی شان را به کار بیندازند و قبض برق بیشتری بدهند یا در برخی مناطق، آب را با تانکر دریافت کنند. باید پذیرفت که مردم مقصر اصلی بحران نیستند، قربانیان اصلی هستند.