روزنامه کیهان در یادداتشی با عنوان کاربست تجربه گران سنگ 12 روز استقامت و هجوم ایران درباره احتمال تکرار این جنگ تحمیلی توضیحاتی ارائه کرد.

این روزنامه در این زمینه نوشت: پس از پایان جنگ 12 روزه اخیر آمریکا، رژیم اسراییل و… علیه جمهوری اسلامی ایران، آیا موازنه نظامی میان طرفین که با دست برتر ایران جریان داشت، پابرجاست و یا دستخوش تغییر شده است؟ پاسخ به این سؤال از این رو اهمیت دارد که افق ما و منطقه غرب آسیا به آن وابسته است.

وقتی جنگ اخیر آغاز گردید، به خصوص در روز اول که ضرباتی به فرماندهی نظامی ایران وارد شد، مسلمانان که جمهوری اسلامی را به معنای دقیق کلمه، جبهه خود در مقابل نظام سلطه می دیدند، به شدت نگران شدند. نگرانی آنان این بود که نکند موازنه نظامی منطقه به نفع آمریکا و رژیم غاصب تغییر نماید. ما این را در جریان حج امسال عمیقاً و به طور فراگیر و خیلی آشکار در همه طیف ها و پیروان مذاهب مختلف مسلمانان جهان از اندونزیایی ها، در منتهی الیه شرق اسلامی تا مراکشی ها، در منتهی الیه غرب اسلامی مشاهده کردیم. در واقع دیدیم که همه جهان اسلام به تلاطم افتاد کمااینکه در پایان جنگ احساس اطمینان آنان را هم مشاهده کردیم.

پاسخ به این سؤال که آیا تغییری در معادله نظامی منطقه پیش آمده یا خیر، وابسته به تجزیه و تحلیل دقیق جنگ 12 روزه است.

بررسی های کارشناسی بیانگر آن است که نخست وزیر رژیم غاصب اسراییل دو هفته پیش از شروع جنگ، با ارائه یک برنامه دقیق و مستند نظامی، رییس جمهور آمریکا را متقاعد کرد که با پشتیبانی نظامی آمریکا، بدون نیاز به مداخله مستقیم نظامی آن می تواند بر سیستم نظامی ایران سوار شده و با سرعت به آن ضربه زده و از کار بیندازد تا آنگاه ایران از ترس ویرانی مطلق به هر آنچه آمریکا اراده کند، تن دهد.

جنگ در دقایق اولیه صبح جمعه 23 خرداد با این خاطر جمعی شروع شد روند جنگ در سه روز اول به گونه ای بود که رژیم غاصب، آمریکا و دولت های اروپایی را وارد مطالباتی بزرگ تر از بحث هسته ای کرد اما به سرعت ورق برگشت و تا آنجا پیش رفت که آمریکا در روز دوازدهم، در حالی که پذیرفته بود آخرین ضربه نظامی را ایران به رژیم اسراییل بزند، از ضرورت برقراری آتش بس صحبت کرد و رژیم اسراییل که در آخرین ضربه ایران هم گرفتار آسیب اساسی شده بود، به پایان جنگ تن داد.

این در حالی بود که آخرین ضربه را ایران حدود دو ساعت پس از آتش بس اعلامی زده بود. قرار بود در این جنگ ایران در ضربه اول فلج شود، طراحی شهادت همزمان تعدادی از فرماندهان ارشد سپاه هم بر این مبنا انجام شد.

تحلیل دشمن این بود که با ضربه اول سیستم نظامی ایران فلج می شود و با ضربات بعدی به انفعال پیاپی افتاده و فاقد توان دفاعی می شود و در نهایت از هم می پاشد. به همین جهت رژیم غاصب در روزهای اول تا سوم همزمان با وارد کردن ضربات نظامی، ابلهانه از تغییر نظام سیاسی ایران هم صحبت می کرد.

بعضی خبرها بیانگر آن است که ارتش اسراییل پیش از اجرای تهاجم نظامی به ایران، گام به گام تمرین کرده و به اطمینان بالایی رسیده بود. اما رژیم اسراییل در روز چهارم و پس از آنکه با اقدامات منظم و پرقدرت ایران مواجه شد، به این اعتراف رسید که علی رغم آنکه به رأس فرماندهی نظامی ایران آسیب وارد شده اما ساختار تصمیم گیری و اجرای نظامی ایران به خوبی دارد کار می کند و این به آن معناست که ایران می تواند به راحتی به جنگ ادامه داده و ضرباهنگ آن را مدیریت نماید.

جنگ با تغییر جمع بندی های رژیم غاصب و دولت آمریکا ادامه پیدا کرد تا اینکه از روز هشتم جنگ، ابراز نگرانی های اسراییل شروع شد. فرماندهی ارتش رژیم با اشاره به تنوع ضربات ایران گفت ایران همه خطوط قرمز را پشت سر گذاشته است .

فرماندهی ارتش اسراییل در روز نهم اعلام کرد بدون ورود مستقیم نظامی آمریکا، جنگ به درازا می کشد و اسراییل نمی تواند همه اهداف جنگ را محقق گرداند . آمریکا پس از آن، ورود مستقیم و البته محدود به جنگ را مورد بررسی قرار داد و در حالی که ترامپ یک هفته قبل ادعا کرده بود، اسراییل دست برتر دارد، به کمک رژیم اسراییل شتافت و بر این مبنا، در روز یازدهم به سه مرکز هسته ای ایران حمله کرد.

حمله آمریکا به تأسیسات اتمی جمهوری اسلامی، در فضای ابهام به پایان رسید و البته ترامپ مدعی شد توان هسته ای ایران را نابود کرده است. اما به زودی محافل رسمی و رسانه ای آمریکایی اعلام کردند ادعای ترامپ غیرقابل تأیید و بیش از حد اغراق آمیز است.

ترامپ برای اینکه آمریکا در موضع قدرت دیده شود، تهدید کرد در صورتی که ایران در پی پاسخ به حمله آمریکا به سه مرکز هسته ای خود برآید با حملاتی شدیدتر و غیرقابل جبران مواجه می شود. اما ساعاتی بعد و پس از آنکه مشخص شد پاسخ ایران حتمی است، به طور محرمانه با امیر قطر تماس گرفت و نقطه ای مشخص کرد که ایران واکنش خود را متوجه آن نماید. آن نقطه ای در عراق بود.

قطری ها پیغام و آدرس را رساندند و آمریکایی ها تقریباً اطمینان کردند ایران پاسخ دردناکی نمی دهد و در زمانی که به شدت با رژیم اسراییل درگیر است، به پاسخی نمادین به همان نقطه ای که آمریکا تعیین کرده بسنده می کند.

اما آنچه پس از حدود 16 ساعت از حمله به تأسیسات اتمی ایران روی داد، نه نمادین، نه آرام و نه در نقطه مورد نظر آمریکا بود. حمله موشکی ایران به برترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه یعنی العدید ، در حین جنگ با رژیم اسراییل، معادلات را به هم ریخت. اقدام ایران علیه العدید چند پیام را به همراه داشت، ایران علی رغم آسیب ها، از نظر نظامی در اوج لازم قرار دارد. این در حالی بود که حوادث روز اول جنگ، برای فروپاشی سریع توان عملیاتی یک ارتش کفایت می کند.

در چنین شرایطی دشمن با ادامه شلیک، امکان بازسازی فوری توان آسیب دیده را از چنین ارتشی می گیرد و آن را در فضای انفعال بیشتر و عمیق تر قرار می دهد اما حمله همزمان ایران به مناطق وسیعی در رژیم اسراییل و حمله دقیق به تاج قدرت نظامی آمریکا یعنی پایگاه العدید در قطر، نشان داد قدرت نظامی ایران علی رغم فقدان چندین فرمانده ارشد آن به هیچ وجه در فضای انفعال نیست و لذا ادعاهای روزهای اول اسراییل، از روز چهارم حتی برای ترامپ رنگ باخت؛ جمع بندی ترامپ عوض شد و باور کرد که ادامه جنگ، اسراییل را در وضعیت بسیار دشوار و آمریکا را در وضعیت خطر قرار می دهد.

پس از حمله به تأسیسات ایران و پاسخ جمهوری اسلامی، ترامپ باید چه کار می کرد؟ او دو راه بیشتر پیش روی خود نداشت یا باید علیه ایران به اقدام جدید دست می زد که در این صورت بقیه پایگاه های آمریکا هم در معرض تهدید ایران قرار می گرفتند و یا باید کنار می کشید و پس از پاسخ ایران، عملیات جدیدی علیه ایران انجام نمی داد که در این صورت اسراییل در معرض تهدید جدی قرار می گرفت.

اصولاً ورود مستقیم ارتش آمریکا به جنگ، در آغاز پیش بینی نشده و نتانیاهو به ترامپ باورانده بود که با پشتیبانی تسلیحاتی آمریکا و بدون نیاز به دخالت مستقیم آن، از پس ایران برمی آید. کمااینکه آمریکا زمانی خود وارد جنگ شد که دست های رژیم اسراییل بالا رفته بود.

فرمانده ارتش اسراییل در روز نهم جنگ به طور علنی اعلام کرد بدون حمله آمریکا به تأسیسات هسته ای ایران، اسراییل قادر به تحقق همه اهداف جنگ نیست. ترجمه اظهارات او این بود که توان عملیاتی اسراییل به نقطه صفر رسیده و این جنگ باید با اقدام آمریکا متوقف شود.

ترامپ منفعلانه وارد معادله شد و آن گونه که او فکر می کرد روند پیش نرفت. از یک طرف او با توجه به نمایشی که به اجرا گذاشته بود گمان نمی کرد ایران در حین جنگ با اسراییل به حمله محدود آمریکا پاسخ دهد؛ از سوی دیگر آمریکا گمان نمی کرد ایران بعد از آنکه ترامپ، آتش بس اعلام کرد، به آتش باری علیه اسراییل ادامه دهد.

ایران نزدیک دو ساعت پس از زمان آغاز آتش بس (4 به وقت تل آویو و 4:30 صبح سه شنبه سوم تیرماه به وقت تهران) به شلیک های خود ادامه داد. درواقع دو ساعت شلیک سنگین بعدی ایران خلاف توقع ترامپ بود آن هم حدود 9 ساعت پس از آنکه ایران بخش های حساسی از برترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه را نابود کرده بود. ترامپ و نتانیاهو در چنین فضایی به پایان جنگ با جمهوری اسلامی تن دادند.

با این وصف بدون اندکی تردید زمانی که ترامپ آتش بس را اعلام کرد به این جمع بندی رسیده بود که در جنگ دست برتر با ایران است و اسراییل توان ادامه جنگ را ندارد و به مصلحت آمریکا هم نیست که با حمله جدید به ایران پایگاه های دیگر خود را در معرض خطر قرار دهد.

پاسخ این سؤال چیست؟ آیا جنگ علیه ایران تکرار می شود؟ پاسخ این است که اگر جمهوری اسلامی در دو بعد سیاسی و نظامی از اقتدار به دست آمده در این دو ساحت حفاظت کرده و آن را به رخ بکشد و در عمل گزینه هایی را که در درگیری جدید به میدان خواهد آورد، نشان بدهد که واقعاً هم چنین توانمندی هایی در داخل و خارج مرزها دارد که جای طرح آن در این یادداشت نیست به این زودی ها جنگ جدیدی علیه ایران رخ نمی دهد. اما اگر برخلاف واقعیت، جمهوری اسلامی که قدرتمند است خود را ضعیف نشان داده و به گونه ای رفتار کند که گویا به ترحم دشمنان خود نیاز دارد و آماده است تا چیزی بدهد تا در معرض تهاجم قرار نگیرد، جنگ بعدی در دور یا نزدیک اتفاق خواهد افتاد.

ایران در فضای جنگ و پس از جنگ به دیپلماسی و کار سیاسی نیاز دارد و از این رو مساعی وزارت امور خارجه و به خصوص تلاش های شخص دکتر سیدعباس عراقچی در حین جنگ، شایسته قدردانی است. وزیر در این صحنه به صورت جهادی وارد میدان شد. الان فعالیت دیپلماسی ما باید با سر دست گرفتن دستاوردهای 12 روز مقاومت و جنگ پیگیری شود. تجربه دو ماه مذاکره اخیر هم به ایران یاد داده، مذاکره دو طرف دارد و وقتی یک طرف علی رغم آنکه آن را تخریب می کند، به آن فرامی خواند! به نتیجه ای نمی رسد.

نویسنده: سعدالله زارعی