در مسیر تلاش ما برای داشتن سبک زندگی سالم تر، برچسب های بدون قند به چراغ هایی از امید تبدیل شده اند؛ وعده دهنده ی لذت بدون احساس گناه و راهی به سوی تندرستی. از نوشابه گرفته تا کلوچه، قفسه های سوپرمارکت ها پر شده اند از محصولات ظاهراً سالم و بدون قند . اما پشت این ظاهر فریبنده، آیا این جایگزین ها واقعاً گزینه ای سالم تر هستند؟ یا ما مصرف کنندگان، قربانی یک شیرینی فریبنده شده ایم؟

به گزارش انتخاب و به نقل از انلی مای هلث، جذابیت برچسب بدون قند انکارناپذیر است. با افزایش آگاهی نسبت به اثرات منفی قند — از افزایش وزن و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 گرفته تا مشکلات دندانی و عوارض قلبی عروقی — حذف این ماده از رژیم غذایی به نظر تصمیمی هوشمندانه می رسد. معمولاً محصولاتی که با عنوان بدون قند عرضه می شوند کالری کمتری دارند و میان افراد دیابتی یا کسانی که به دنبال کاهش مصرف قند هستند محبوب اند ، دکتر تیاغی توضیح می دهد.

رمز بیشتر محصولات بدون قند در استفاده از شیرین کننده های مصنوعی یا شیرین کننده های فاقد کالری (NNS) نهفته است. این مواد شیمیایی ساخته شده ی بشر یا بسیار فرآوری شده، شیرینی مورد نظر را بدون کالری و بدون بار گلیسمی قند معمولی فراهم می کنند. برخی از شیرین کننده های مصنوعی پرکاربرد عبارت اند از:

آسپارتام: استفاده شده در نوشابه های رژیمی، آدامس های بدون قند و دسرها

ساکارین: یکی از قدیمی ترین شیرین کننده های مصنوعی، موجود در نوشیدنی های رژیمی و جایگزین های قند

سوکرالوز: اغلب با نام تجاری اسپلندا فروخته می شود و در محصولات مختلفی از شیرینی جات پخته شده گرفته تا لبنیات یافت می شود

استویا: از گیاه استویا گرفته شده، گرچه شکل های فرآوری شده ی زیادی از آن وجود دارد

اریتریتول و زایلیتول: هر دو از الکل های قندی اند که در شیرینی های بدون قند و آدامس استفاده می شوند و اغلب طعمی خنک کننده به جا می گذارند

با اینکه شیرین کننده های مصنوعی موقتاً کالری قند را حذف می کنند، اما مطالعات جدید نشان می دهند که این مواد ممکن است اثراتی منفی داشته باشند که باید با دقت بیشتری بررسی شوند:

1. تغییر در میکروبیوم روده

مطالعات جدید نشان می دهند که شیرین کننده های مصنوعی می توانند به باکتری های مفید روده آسیب برسانند. این باکتری ها نقش مهمی در گوارش، ایمنی بدن و حتی خلق وخو دارند. برهم خوردن تعادل میکروبیوم روده ممکن است منشأ مشکلات متعدد سلامتی باشد.

2. اختلالات متابولیک

بر خلاف تصور رایج، تحقیقات نشان داده اند که این شیرین کننده ها می توانند بر عملکرد انسولین و متابولیسم گلوکز اثر بگذارند و حتی ممکن است باعث افزایش میل به مصرف قند و افزایش خطر ابتلا به سندرم متابولیک در بلندمدت شوند.

3. تناقض در مدیریت وزن

اگرچه شیرین کننده های مصنوعی فاقد کالری هستند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می دهد آن ها ممکن است باعث افزایش اشتها و مصرف بیشتر غذا در ادامه شوند؛ زیرا بدن فریب خورده و انتظار دریافت کالری دارد.

4. بازتنظیم ذائقه

استفاده ی مداوم از شیرین کننده های فوق العاده شیرین می تواند باعث شود ذائقه ی ما نسبت به شیرینی طبیعی، مانند میوه ها، بی تفاوت شود. در نتیجه، ممکن است به خوراکی های فوق فرآوری شده و بسیار شیرین وابسته شویم.

5. مشکلات گوارشی

الکل های قندی مانند زایلیتول و اریتریتول می توانند باعث ناراحتی های گوارشی مانند نفخ، گاز و اسهال شوند، به ویژه اگر بیش از حد مصرف شوند.

آیا مواد غذایی بدون قند واقعاً سالم اند؟ طبق گفته های دکتر تیاغی، پاسخ به این سؤال — همانند بسیاری از مسائل تغذیه ای — پیچیده است.

برای افرادی با شرایط پزشکی خاص مانند دیابت، مواد غذایی بدون قند می توانند ابزار مفیدی برای کنترل سطح قند خون باشند. اما برای افراد عادی، اینکه صرفاً برچسب بدون قند را به عنوان مترادف با سالم در نظر بگیریم، نادرست است.

به جای جایگزین کردن یک غذای فوق فرآوری شده با نمونه ی دیگری، گام هایی عملی تر برای سلامتی واقعی عبارت اند از:

• اولویت دادن به غذاهای کامل و طبیعی

• بازآموزی ذائقه برای پذیرش شیرینی طبیعی

• مطالعه ی دقیق برچسب مواد غذایی

• تمرین تغذیه ی آگاهانه و بدون حواس پرتی

• نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن

در نهایت، سلامت واقعی نه در یک برچسب بدون قند بلکه در رویکردی جامع به تغذیه نهفته است — رویکردی که بر مصرف مواد غذایی کامل، غیر فرآوری شده و آگاهی از آنچه می خوریم تأکید دارد. شیرین کننده های مصنوعی شاید راه حلی فوری باشند، اما سلامتی واقعی از پذیرش شیرینی زندگی، با مسئولیت و تعادل به دست می آید.