در اوایل این هفته، امیدها برای پایان قریب الوقوع جنگ غزه به بالاترین سطح در ماه های اخیر رسید. در حالی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، روز 7 ژوییه وارد واشنگتن شد، مذاکرات برای نهایی سازی توافق آتش بس، در فاصله ای 11 هزار کیلومتری، در قطر آغاز شده بود. دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، به خبرنگاران اعلام کرد که در گفت وگو با مهمان خود برای پذیرش توافق، با قاطعیت برخورد خواهد کرد. به گزارش جماران، با این حال، پس از دو دیدار میان نتانیاهو و ترامپ در کاخ سفید، دستیابی به راه حلی برای جنگی که بیش از 21 ماه از آغاز آن می گذرد، همچنان دور از دسترس است. در زمان نگارش این گزارش، اسراییل و حماس هنوز در تلاش برای توافق بر سر نحوه اداره غزه پس از پایان جنگ هستند؛ جنگی که این منطقه ساحلی را ویران کرده و بیش از 57 هزار کشته برجای گذاشته است. دو طرف به صورت کلی با چارچوبی اولیه به توافق رسیده اند: در جریان یک آتش بس 60 روزه، نیمی از حدود 50 گروگان اسراییلی که همچنان در غزه نگهداری می شوند ــ که گفته می شود حدود 20 نفر از آنان زنده هستند ــ در ازای آزادی بیش از 1000 زندانی فلسطینی، آزاد خواهند شد. همزمان، مذاکراتی برای دستیابی به یک آتش بس دائم نیز آغاز خواهد شد. با این حال، اختلاف نظرها در جزییات همچنان پابرجاست. در رأس این اختلافات، اصرار نتانیاهو بر این موضوع قرار دارد که حماس پس از پایان جنگ، دیگر در غزه حضور نخواهد داشت . حماس به صورت ضمنی آمادگی خود را برای بررسی تشکیل یک دولت فن سالار در غزه اعلام کرده که به طور رسمی عضوی از آن نخواهد بود. اسراییل خواستار خلع سلاح کامل حماس و تبعید رهبران باقی مانده آن است. در مقابل، حماس خواهان گشایش بیشتر در ورود کمک های بشردوستانه به غزه و دریافت تضمین هایی از سوی اسراییل برای پایان دائمی جنگ است. پیش از سفر به واشنگتن، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، طرحی را به کابینه ارائه کرد که به گفته او با هدف پیشبرد اهداف اسراییل در نابودی حماس تدوین شده است. بر اساس این طرح، در مرحله نخست، نزدیک به یک سوم جمعیت غزه به منطقه ای در جنوب این نوار ــ که پیش تر به طور گسترده ای توسط ارتش اسراییل ویران شده ــ سوق داده خواهند شد. در این منطقه که محل توزیع غذا در نظر گرفته شده است، ساکنان تحت بازرسی برای کشف سلاح و غربال گری امنیتی از نظر وابستگی احتمالی به حماس قرار خواهند گرفت. در همین حال، ارتش اسراییل می تواند عملیات جست وجو و نابودی خود را در مناطق تخلیه شده ادامه دهد. این طرح با وجود مخالفت رییس ستاد کل ارتش اسراییل و مشاوران حقوقی دولت ــ که آن را ناقض قوانین بین المللی و مصداق جنایت جنگی می دانند ــ به اتفاق آرا در کابینه تصویب شد. برخی منابع داخلی دولت معتقدند این طرح با هدف افزایش فشار بر حماس و در عین حال جلب رضایت اعضای تندرو و راست افراطی ائتلاف حاکم که با هرگونه آتش بس مخالفت می کنند، مطرح شده است. صرف نظر از اینکه نتانیاهو واقعاً قصد اجرای این طرح را داشته باشد یا نه، او به تیم مذاکره کننده اسراییل در دوحه، پایتخت قطر، دستور داده است در جریان گفت وگوهای مربوط به آتش بس، بر تداوم کنترل اسراییل بر آن منطقه خاص در طول دوره 60 روزه آتش بس پافشاری کنند. این موضوع به مانعی جدید در مسیر دستیابی به توافق تبدیل شده، چرا که حماس خواستار خروج کامل نیروهای اسراییلی از سراسر نوار غزه است. در حالی که گفت وگوها در دوحه ادامه دارد، جنگ در غزه نیز همچنان در جریان است. در روزهای اخیر، ده ها نفر از غیرنظامیان فلسطینی در حملات روزانه هوایی اسراییل یا در حین تلاش برای دریافت غذا از مراکز توزیع کمک ــ که توسط اسراییل ایجاد و با همکاری مزدوران آمریکایی اداره می شود ــ کشته شده اند. گزارش ها حاکی از آن است که از زمان راه اندازی این مراکز در اواخر ماه مه، دست کم 500 نفر در اطراف آن ها با شلیک گلوله کشته شده اند. در پی محاصره شدید، ذخایر سوخت برای راه اندازی معدود بیمارستان های باقی مانده و تأسیسات آب شیرین کن در حال اتمام است. حماس اکنون از تاکتیک های چریکی استفاده می کند و با کمین گذاری، به نیروهای اسراییلی حمله می کند؛ چنان که در روز 7 ژوییه، با کارگذاری بمب های کنار جاده ای، پنج سرباز اسراییلی را به هلاکت رساند. فرماندهان ارتش اسراییل به مسئولان سیاسی این کشور اعلام کرده اند که عملیات نظامی کنونی در نوار غزه دیگر دستاورد نظامی قابل توجهی ندارد. بسیاری از نیروهای نظامی حاضر در منطقه نیز همین نظر را دارند. یکی از سربازان می گوید: ما فقط اینجا وقت تلف می کنیم؛ ساختمان هایی را منفجر می کنیم که قبلاً هم ویران شده اند و تنها سعی می کنیم در دام کمین ها نیفتیم. با وجود این شرایط، بنیامین نتانیاهو همچنان در برابر درخواست های دونالد ترامپ برای اعلام رسمی پایان جنگ مقاومت می کند. او تا کنون هیچ برنامه عملی و مشخصی برای روز بعد از جنگ در غزه ارائه نداده است. با این حال، هنوز روزنه هایی برای خوش بینی نسبت به پایان این دور از درگیری ها وجود دارد. با این حال، حتی در صورت دستیابی به توافق در روزها یا هفته های آینده، احتمالاً این توافق موقت خواهد بود. برای آنکه آتش بس 60 روزه به پایان واقعی جنگ منتهی شود ــ برخلاف تجربه آتش بس پیشین در اوایل امسال ــ ترامپ باید فشار سیاسی مستمر بر هر دو طرف را حفظ کند. اما رییس جمهوری که خود را طرفدار صلح می داند، به تمرکز بلندمدت شهرت ندارد. |