بریتانیا برای اولین بار در چهار دهه اخیر، طراحی یک جنگنده ی سرنشین دار جدید را تحت عنوان برنامه Tempest شروع کرده است.

به گزارش خبرآنلاین، تصویر مفهومی منتشرشده از نمونه آزمایشی این جنگنده (Combat Air Flying Demonstrator)، نشان می دهد که این جنگنده تا حدودی شبیه به F-35 است؛ اما بدون سطوح کنترلی افقی و البته تفاوت های ظاهری و فنی قابل توجهی هم بین این دو جنگنده وجود دارد.

طبق برآوردهای انجام شده، قرار است تا جنگنده جدید بریتانیا اولین پروازش را در سال 2027 میلادی انجام دهد و در شکل گیری جنگنده های آینده بریتانیا، ژاپن و ایتالیا نقشی کلیدی را ایفا خواهد کرد و طبق برنامه تا سال 2035 میلادی وارد خدمت خواهد شد.

تصویر دیجیتالی منتشرشده توسط شرکت BAE Systems، سازنده اصلی این پروژه نشان می دهد که مراحل ساخت این جنگنده در تأسیسات وارتون در شمال غربی انگلیس در حال انجام است.

این جنگنده دارای دو موتور، بدنه پهن تری نسبت به F-35 و ورودی های هوای بدون انحراف (DSI) است و برخلاف F-35، پایدار کننده های افقی ندارد.

ساختار عقبی بدنه حالت مکعبی دارد که احتمالاً برای پنهان سازی خروجی موتور طراحی شده و بال ها به صورت دلتا-بریده با امتداد ریشه لبه جلویی (LERX) طراحی شده اند. البته این ویژگی در رندرهای پیشین Tempest دیده نمی شد و تغییر در طراحی بال ها احتمالاً به آزمون ویژگی های آیرودینامیکی مختلف اشاره دارد.

دماغه پهن جنگنده نشان می دهد که فضای کافی برای رادار بزرگی در نظر گرفته شده و کابین نسبتاً کوچک آن، از دیدگاه عقب محدود است. بخش جلویی بدنه شبیه به نمونه هایی است که در آزمون های صندلی پران Martin-Baker استفاده شده بودند.

وجود دو موتور EJ200 (مشابه جنگنده تایفون) سبب پهن تر شدن بدنه و بالا رفتن توان رانشی شده؛ هرچند که انتظار می رود که نمونه نهایی Tempest از پیشرانه کاملاً جدیدی بهره ببرد.

تا تابستان سال 2024 میلادی بیش از دو سوم وزن سازه ای این جنگنده در مرحله تولید قرار داشت و اجزایی مثل بال ها و دم های عمودی طراحی شدند. در روند ساخت از فناوری های پیشرفته ای مثل چاپ سه بعدی، همکاری انسان-ربات (cobotics)، مدل سازی دیجیتا (digital twin)، مهندسی سامانه محور و شبیه سازی مجازی استفاده می شود.

پیش از آغاز پروازهای آزمایشی، خلبان های آزمایشی از شرکت های BAE، رولزرویس و نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا برای بررسی سامانه های پروازی، بیش از 300 ساعت پرواز شبیه سازی شده با آن انجام داده اند.

بریتانیا برای فراهم کردن بستر مناسبی برای آزمودن فناوری های مرتبط با Tempest، علاوه بر نمونه آزمایشی این جنگنده، از یک فروند هواپیمای بویینگ 757 تغییر کاربری یافته به نام Excalibur هم بهره می برد.

این هواپیما فاز اول آزمایش های پروازی و مهندسی خود را با موفقیت پشت سر گذاشته است.

برنامه Tempest بخشی از پروژه بین المللی GCAP (برنامه جهانی هواپیمای رزمی) است که با همکاری بریتانیا، ژاپن و ایتالیا دنبال می شود. این برنامه نه فقط شامل جنگنده Tempest است، بلکه دربرگیرنده پلتفرم های بدون سرنشین، سلاح های آینده، سامانه های ارتباطی و شبکه سازی نیز خواهد بود.

با این وجود، تردیدهای زیادی درباره زمان بندی و عملی شدن این پروژه وجود دارد. به ویژه که تعدادی از تحلیل گران بر این باور هستند که جدول زمانی پیش بینی شده برای Tempest بیش از حد خوش بینانه است. برای مقایسه باید از هواپیمای تایفون مثال زد که 17 سال پس از اولین پرواز نمونه مفهومی اش، وارد خدمت شد و این در حالی است که برای پروژه Tempest تنها حدود 8 سال زمان در نظر گرفته شده است.

یکی از چالش های اصلی برنامه Tempest، تصمیم دولت بریتانیا برای خرید تعداد محدودی جنگنده F-35A (نسخه برخاست و فرود معمولی) است که در کنار مدل F-35B (نسخه برخاست و فرود کوتاه) مورد استفاده قرار خواهد گرفت و دلیل انتخاب F-35A هزینه کمتر و توانایی حمل تسلیحات هسته ای بوده است.

اگر عملکرد F-35A مطلوب ارزیابی شود، احتمال آنکه در آینده تعداد بیشتری از آن خریداری شود وجود دارد که همین ممکن است برنامه Tempest را به حاشیه ببرد. از سوی دیگر شرکت لاکهید مارتین هم در حال بررسی به روزرسانی های گسترده ای برای F-35 است که این هم می تواند کار رقابت را برای Tempest سخت تر کند.

در جمع بندی کلی می توان گفت که جنگنده آزمایشی جدید بریتانیا، نشان دهنده گام بلند این کشور در مسیر طراحی هواگرد نسل ششم است و موفقیت آن، نه تنها مسیر را برای پروژه Tempest هموار می کند، بلکه می تواند صنعت هوایی بریتانیا را پس از دهه ها به جایگاه پیشروی جهانی برگرداند. هرچند که فشارهای بودجه ای، تحولات ژئوپلیتیکی و رقابت های داخلی و خارجی، آینده این پروژه را با چالش های مهمی روبه رو کرده اند.