آرمین افشاری پور، حقوقدان و وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به مراجعات کارگران به ادارات کار برای بهره مندی از بیمه بیکاری و ابعاد حقوقی و اجرایی این حمایت قانونی گفت: تأمین حقوق و مزایای کارگران مشمول قانون کار، یکی از وظایف کلیدی نظام تأمین اجتماعی در کشور است.

به گزارش مهر، در این میان، بیمه بیکاری نقش مهمی در حمایت از افرادی دارد که بدون میل و اراده شخصی از کار بیکار شده اند. این موضوع در قانون مصوب سال 1369 و آیین نامه اجرایی آن به روشنی مشخص شده است.

افشاری پور در توضیح شرایط بهره مندی از بیمه بیکاری افزود: مطابق ماده 6 قانون بیمه بیکاری، فرد باید حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. همچنین طبق ماده 2 قانون، بیکاری باید غیرداوطلبانه باشد؛ یعنی فرد به خواست خود کار را ترک نکرده باشد. کارگر باید حداکثر تا یک ماه پس از بیکار شدن به اداره کار مراجعه و اعلام بیکاری کند، مگر اینکه عذر موجهی مانند بیماری یا بستری شدن داشته باشد که در آن صورت این مهلت تا 3 ماه نیز قابل تمدید است.

وی خاطرنشان کرد: در مواردی مانند بروز سیل، زلزله، جنگ یا سایر حوادث قهری، قانون گذار حتی شرط 6 ماه سابقه بیمه را هم نادیده گرفته و به کارگر این امکان را داده است که مشمول دریافت بیمه بیکاری باشد.

افشاری پور با تأکید بر مسئولیت های فرد بیکار در دوره دریافت بیمه بیکاری اظهار داشت: بر اساس بند ج ماده 6، کارگر موظف است در دوره های آموزش فنی، حرفه ای یا سوادآموزی که توسط اداره کار مشخص می شود، شرکت کند. همچنین اگر شغل متناسبی به وی معرفی شود و از پذیرش آن امتناع کند، پرداخت مقرری بلافاصله قطع خواهد شد.

وی درباره نحوه محاسبه مقرری توضیح داد: میزان مقرری ماهانه حداقل 55 درصد میانگین حقوق 3 ماه آخر پیش از بیکاری است. برای هر نفر تحت تکفل 10 درصد دیگر اضافه می شود که البته سقف آن 80 درصد میانگین مزد است و نباید از حداقل دستمزد قانونی کمتر باشد. مدت پرداخت این مقرری نیز وابسته به سابقه بیمه فرد است. برای افراد مجرد حداکثر 36 ماه و برای افراد متأهل یا دارای افراد تحت تکفل، تا سقف 50 ماه پرداخت انجام می شود، به شرط آنکه این مدت از مجموع سابقه پرداخت حق بیمه فرد تجاوز نکند

افشاری پور با اشاره به یکی از ضعف های اجرایی در نظام بیمه بیکاری گفت: متأسفانه در برخی موارد، کارفرمایان حقوق واقعی کارگر را به سازمان تأمین اجتماعی اعلام نمی کنند. این کار انگیزه هایی چون کاهش مالیات، حق بیمه و سنوات دارد. اما در عمل موجب می شود که کارگر در زمان بیکاری مقرری ای کمتر از میزان واقعی استحقاق خود دریافت کند. این موضوع نوعی اجحاف قانونی و اجرایی در حق کارگر است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره امکان استفاده مجدد از بیمه بیکاری گفت: قانون محدودیت صریحی برای دفعات استفاده از بیمه بیکاری نگذاشته است. هرچند برای استفاده مجدد، باید شرایط قانونی مجدداً احراز شود. یعنی فرد باید پس از پایان دوره قبلی، مجدداً مشغول به کار شده و حداقل 6 ماه حق بیمه پرداخت کرده باشد.

افشاری پور در ادامه هشدار داد: مطابق ماده 8 قانون، اگر مشخص شود که بیکاری داوطلبانه بوده یا فرد پنهانی دوباره مشغول به کار شده باشد، ملزم به بازگرداندن تمام مبالغ دریافتی خواهد بود. این مورد در بررسی های بازرسی تأمین اجتماعی مشخص شده و برخورد قانونی جدی با آن انجام می شود.

وی درباره وضعیت کارگرانی که کارفرما برایشان بیمه واریز نکرده، گفت: در صورتی که کارگر مدرک و شواهدی مبنی بر اشتغال در زمان مشخص داشته باشد، می تواند به اداره کار شکایت کند. اگر در مراجع حل اختلاف، اشتغال وی اثبات شود، سازمان تأمین اجتماعی موظف است سابقه را اصلاح و حق بیمه را از کارفرما مطالبه کند.