درد معده یا شکم یکی از شایع ترین مشکلاتی است که بسیاری از افراد آن را تجربه می کنند. این درد می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد و شدت آن نیز متغیر است.

به گزارش عصر ترکیه، در این مطلب، 12 درمان خانگی موثر برای رفع معده درد، نفخ و سوء هاضمه معرفی شده است. علاوه بر این، نکاتی درباره پیشگیری، عوامل ایجادکننده و زمان مراجعه به پزشک را هم می خوانید.

1. آب بنوشید

آب نقش مهمی در هضم و جذب مواد غذایی ایفا می کند. کم آبی بدن روند گوارش را دچار اختلال می کند و احتمال ناراحتی معده را افزایش می دهد. نوشیدن آب همچنین می تواند سوزش معده را کاهش دهد.

2. از دراز کشیدن بلافاصله بعد غذا خودداری کنید

دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا می تواند موجب برگشت اسید معده و ایجاد سوزش سر دل شود. بهتر است تا چند ساعت بعد غذا از دراز کشیدن یا خوابیدن خودداری کنید.

3. زنجبیل

زنجبیل به ویژه برای کاهش حالت تهوع و استفراغ موثر است. می توانید زنجبیل را به صورت تازه، پودر یا دمنوش مصرف کنید. دمنوش زنجبیل در بسیاری از فروشگاه ها موجود است.

4. رژیم BRAT

رژیم BRAT شامل موز، برنج، سس سیب و نان تست است. این مواد غذایی ساده و ملایم، برای افرادی که دچار اسهال هستند توصیه می شوند و به کاهش تحریک معده کمک می کنند.

5. پرهیز از سیگار و الکل

سیگار و الکل می توانند باعث سوءهاضمه و تحریک دستگاه گوارش شوند. قطع سیگار و کاهش مصرف الکل علاوه بر بهبود معده، برای سلامتی کلی بدن نیز مفید است.

6. اجتناب از غذاهای سخت هضم

غذاهای پرچرب، تند، بسیار اسیدی یا سرخ شده می توانند ناراحتی معده را بدتر کنند. بهتر است مصرف این خوراکی ها را کاهش دهید و از غذاهای ساده تر استفاده کنید.

7. جوش شیرین

برخی متخصصان معتقدند محلول جوش شیرین با آب می تواند اسید معده را کاهش داده و سوزش معده را تسکین دهد. توجه داشته باشید مصرف بیش از حد آن ممکن است عوارضی مانند اسپاسم عضلات یا اسهال ایجاد کند.

8. انجیر

انجیر حاوی ترکیباتی است که به بهبود حرکت روده و رفع یبوست کمک می کند. اگر دچار اسهال هستید، بهتر است از مصرف زیاد انجیر بپرهیزید.

9. آلوئه ورا

آب آلوئه ورا ممکن است به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر و کولیت کمک کند اما شواهد علمی درباره اثر قطعی آن هنوز محدود است. نوشیدن آب آلوئه ورا می تواند نفخ، حالت تهوع و ریفلاکس را کاهش دهد؛ اگرچه در برخی افراد ممکن است باعث دل درد یا کرامپ شود.

10. ریحان

ریحان دارای ترکیبات ضدنفخ و ضدالتهاب است و می تواند به کاهش گاز معده کمک کند. ریحان تازه را می توانید به راحتی از فروشگاه ها تهیه کنید.

11. شیرین بیان

چای ریشه شیرین بیان ممکن است به بهبود علائم ناراحتی معده کمک کند. اما مصرف زیاد شیرین بیان می تواند منجر به افزایش فشارخون یا کاهش پتاسیم شود؛ افراد با مشکلات کلیوی یا قلبی باید احتیاط کنند.

12. برنج ساده

برنج ساده برای آرام سازی معده، به خصوص در کسانی که مشکلات گوارشی مثل اسهال یا سندرم روده تحریک پذیر دارند، مفید است.

معده درد ممکن است ناشی از سوءهاضمه، نفخ، یبوست، اسهال یا حتی بیماری های ویروسی مثل آنفولانزا باشد. عوامل نادرتر شامل آپاندیسیت، پانکراتیت، سنگ کلیه و کیست تخمدان است.

برخی غذاها مثل شیر، گندم، بادام زمینی، سویا، تخم مرغ، ماهی و غذاهای حاوی گلوتن می توانند در افراد حساس باعث نفخ یا درد شکم شوند. در صورت شک به حساسیت غذایی، حتماً با پزشک مشورت کنید.

آرام تر خوردن غذا

کاهش مصرف غذاهای چرب و فراوری شده

شناخت آلرژی ها وعدم تحمل غذایی

نوشیدن آب کافی

کاهش استرس

ورزش منظم

اگر درد معده شدید است یا تکرار می شود، باید با پزشک مشورت کنید تا علت آن شناسایی و درمان شود.

در صورت بروز هریک از علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:

درد شدید و ناگهانی شکم

تعریق زیاد

شکم حساس یا دردناک

استفراغ خونی یا شبیه قهوه آسیاب شده

مدفوع خونی یا سیاه

اختلال در دفع ادرار یا مدفوع

مشکلات تنفسی

درد در قفسه سینه

کاهش وزن بی دلیل یا بی اشتهایی

یرقان (زردی پوست)

آیا کووید-19 باعث دل پیچه می شود؟

تحقیقات نشان می دهد که برخی مبتلایان به کووید-19 ممکن است دچار دردهای شکمی شوند. علائم گوارشی مانند اسهال یا بی اشتهایی ممکن است در برخی افراد، حتی قبل از تب ظاهر شوند.

چه زمانی باید نگران درد معده باشیم؟

طبق گفته ی NHS انگلستان، اگر درد معده بسیار شدید باشد یا به طور ناگهانی شروع شود، باید نگران شد. در این شرایط، به خصوص اگر علائم دیگری مانند استفراغ خونی، درد قفسه سینه یا مشکل تنفس دارید، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

سه دسته اصلی درد شکم چیست؟

دردهای شکمی را می توان به سه دسته تقسیم کرد:

درد احشایی (Visceral): دردی مبهم یا کرامپی که از کشیدگی اعصاب در دیواره اندام های داخلی ناشی می شود.

درد جداری (Parietal/Somatic): دردی تیز و متمرکز که به دلیل تحریک ساختارهای خارجی بدن مانند پوست، عضلات، مفاصل یا استخوان ها ایجاد می شود.

درد ارجاعی (Referred): دردی که مغز به اشتباه آن را مربوط به ناحیه ای خاص می داند، در حالی که منشأ اصلی آن جای دیگری است.

پزشکان همچنین درد شکم را بر اساس ناحیه درگیر (مثلاً بالا، پایین، چپ یا راست شکم) یا سرعت بروز آن (ناگهانی، سریع یا تدریجی) طبقه بندی می کنند.

علت اصلی معده درد چیست؟

شایع ترین دلایل معده درد معمولاً جدی نیستند و خودبه خود بهبود می یابند. این دلایل شامل مشکلات گوارشی (سوءهاضمه، نفخ، عدم تحمل غذایی، یبوست)، عفونت ها (آنفولانزا، عفونت ادراری، رفلاکس معده به مری)، و سیکل قاعدگی (گرفتگی های قاعدگی، درد تخمک گذاری) هستند.

چه کار کنم تا معده دردم آرام شود؟

برای تسکین درد معده می توانید:

به معده استراحت دهید و غذاهای سبک مانند موز را مصرف کنید.

بدن خود را هیدراته نگه دارید.

از کیسه آب گرم استفاده کنید یا در وان آب گرم ریلکس کنید.

چه زمانی باید برای درد معده به اورژانس مراجعه کنم؟

در موارد زیر ممکن است نیاز به مراجعه به اورژانس باشد:

باردار هستید و درد شدید شکمی دارید.

درد معده ناگهانی یا بسیار شدید است.

با لمس شکم احساس درد می کنید.

استفراغ خونی یا شبیه قهوه دارید.

مدفوع شما خونی، سیاه، چسبنده و بدبو است.

نمی توانید ادرار کنید.

نمی توانید مدفوع یا گاز دفع کنید.

دشواری در تنفس دارید.

درد قفسه سینه احساس می کنید.

دیابت دارید و استفراغ می کنید.

معده درد می تواند ناشی از دلایل مختلفی از جمله نفخ و سوءهاضمه تا بیماری های جدی تری مانند انسداد روده یا آپاندیسیت باشد. درمان های خانگی می توانند به تسکین این درد کمک کنند. با این حال، مهم است که قبل از امتحان کردن درمان های خانگی، با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید درد معده ناشی از سوءهاضمه ساده است و نه یک وضعیت پزشکی جدی تر.