روزنامه هم میهن در سرمقاله خود نوشت: سخنان دیروز مقام رهبری چند نکته مهم داشت. نخست اینکه، کار بزرگ مردم از جنس اعتمادبه نفس و عزم بود. این توصیف دقیقی از کنش مردم در این جنگ بود. دوم؛ مردم با ظاهرها و چهره ها و لباس های گوناگون جهت گیری های سیاسی مختلف، با وزن های مذهبی ناهمسان، این عزم و اراده را به نمایش گذاشتند.سوم؛ این وحدت ملی را حفظ کنید و نگه دارید. این در کنار هم ایستادنِ برای دفاع از یک حقیقت است، دفاع از کشور است، دفاع از نظام است، دفاع از ایران عزیز است.تحلیل اولیه و توصیه و دستور پایانی ایشان تقریباً گزاره مشترک همه اهل سیاست و مردم است.

پرسش اساسی این است که چگونه می توان چنین اتحادی را حفظ کرد و قوام داد؟ و مهم تر اینکه چگونه می توان این رفتار مردم را در دفاع از ایران و کشور، همزمان دفاع از نظام نیز دانست؟

از دومی آغاز می کنیم. دفاع از هر دو هنگامی ممکن است که هم پوشانی کاملی میان مردم، ایران و نظام باشد ولی این هم پوشانی چگونه محقق می شود؟ جمله مهم دیگری در سخنان مقام رهبری وجود دارد که کلید حل معما است. آنجا که گفته شد: این خیلی مهم است. کسی باور نمی کرد و شد و اتفاق افتاد .

در واقع، رفتار مردم غیرمنتظره بود. مردمی که به هر دلیلی قهر کرده بودند. چرا به میدان آمدند و چنین عزمی را نشان دادند؟ در واقع، آزمونی فراتر از ذهن و تجربه عادی بود و اکنون نوبت حکومت است که گامی موثر به سوی آنان بردارد. چگونه؟ قاعده مهمی در حقوق و زندگی وجود دارد که در فقه هم پذیرفته شده است. این قاعده و فرض: کسی که غنیمت می برد، باید هزینه بدهد و برعکس: هر که هزینه می دهد، باید بهره مند شود.

این یکی از اصول مهم در تحلیل های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و در نظریه های عدالت، سیاست گذاری عمومی، مالیات، جنگ، بهره برداری از منابع طبیعی و مسئولیت اجتماعی مطرح می شود.

این اصل برای جلوگیری از سواری مجانی است. افرادی که بهره می برند، ولی سهمی در هزینه نمی دهند یا هزینه می دهند و سهمی در امور ندارند، ناشی از وجود بی عدالتی است.

در اینجا به چند نمونه از نقض فاحش این قاعده اشاره می شود؛ چند نمونه ای که اتفاقاً سهم مهمی در بروز وضعیت کنونی داشته اند.

نمونه اول؛ قانون انتصاب به مشاغل حساس است. اینکه یک ملت در برابر دشمن و جنگ تحمیلی آن، عزم و اراده استوار نشان دهد و هزینه آن را به طور کامل همه مردم تحمل می کنند ولی هنگام گزینش و به طور مشخص انتصابات با موانعی روبه رو می شود که بعید است حتی 5درصد از این مردم هم بتوانند از این فیلترهای خودساخته عبور کنند؛ به طور قطع ، نقض فاحش قاعده مذکور است. این قانون اکثریت قاطع مردم را از گردونه سیاست و مشارکت حذف کرده است و مثال روشنی از نقض فاحش آن قاعده اخلاقی، منطقی و عادلانه است.

نمونه دوم؛ وضعیت صداوسیماست. نگاهی به اخبار با سوگیری های شدید و نیز تحلیل ها و تحلیلگران عجیب آن که افراد به نسبت ثابت آن هم معمولاً سخنان گمراه کننده کم ندارند، واقعیت را نشان می دهد، و به دلیل عملکرد این رسانه مرجعیت رسانه ای را در داخل کشور بلاموضوع کرده است. واقعاً تلویزیون بسیار پرهزینه است که همه بار هزینه آن بر دوش ملت است ولی بهره مندان و سودبران آن افراد اندکی هستند. این نیز نقض فاحش این قاعده ملازمه سود بردن و هزینه دادن است.

نمونه سوم؛ مجلس است که دیگر کار آن از تحلیل گذشته است. مجلسی که نمایندگان آن با آرای اندک و در تهران با 3درصد وارد شده اند و به جای مردم مصوبات پرهزینه و بدون سود را بیرون می دهند. مصوباتی چون حجاب، فرزندآوری، انتصاب مشاغل حساس، صیانت، مصوبه جلوگیری از احیای برجام در سال1400 و.... دارند و در همه این موارد هزینه ها بر دوش مردم و سود هم برای مجموعه هایی محدود است.

اکنون اگر می خواهیم و باید این وحدت را حفظ کنیم؛ باید اراده ای جدی در جهت حرکت در این مسیر از ساختار سیاسی نشان داده شود و این تنها راه برای تداوم و حتی تقویت و گسترش این اتحاد ایجاد شده است. اجرای مصوبه مشاغل حساس را متوقف کنید؛ چراکه فساد و ناکارآمدی زیادی در آن است. رویکرد حاکم بر صداوسیما را هم رسانه ای و حقیقت محور کنید. مجلس هم راه دارد. اگر این دومورد انجام شود؛ امید به توافق برای مورد سوم هم هست.