پیلوکارپین بزنید، بدون عینک به مدرسه بروید. پیلوکارپین راهی برای خلاصی دائمی از پیرچشمی و آستیگماتیک، آن هم با یک دوره مصرف یک ماهه. مدتی است تبلیغات مختلفی در صفحات مجازی منتشر می‎شود با این ادعا که با چکاندن قطره چشمی که حاوی پیلوکارپین است، به شکل معجزه آسایی مشکلات چشمی‎تان برطرف می شود.

به گزارش ایران، یعنی اگر چشمتان ضعیف است، نزدیک بین یا دوربین و حتی آستیگمات هستید، با این قطره از شر عینک خلاص می شوید. اما واقعیت چیست؟ چیزی که علم می گوید این است که قطره‎های چشمی که حاوی ماده فعال پیلوکارپین هستند، با کاهش اندازه مردمک چشم، به بهبود دید در افراد مبتلا به پیرچشمی کمک می کنند، اما مقطعی است و درمان دائمی محسوب نمی‎شود. در واقع این قطره فقط برای این منظور ساخته شده و هیچ کار دیگری که از دستش برنمی آید هیچ، حتی ممکن است خودش دردسرهای جدیدی برای مصرف کننده درست کند.

به همین دلیل سازمان غذا و دارو با هشدار درباره تبلیغات غیرمجاز برخی قطره های چشمی در فضای مجازی اعلام کرده است: اخیراً برخی سایت ها و صفحات مجازی با عنوان هایی نظیر درمان معجزه آسای پیرچشمی اقدام به ترویج استفاده از فرآورده هایی کرده اند که حاوی پیلوکارپین 1.25 درصد است. مصرف هر گونه قطره چشمی باید صرفاً تحت نظر پزشک متخصص چشم و پس از معاینه دقیق انجام شود. مردم باید از خرید اینترنتی دارو بدون مشورت با پزشک پرهیز و صرفاً از داروخانه های معتبر اقدام به تهیه دارو کنند.

قطره پیلوکارپین سال‎هاست در بازار دارویی وجود دارد و برای درمان بیماری گلوکوم یا همان آب سیاه تجویز می‎شود. دکتر قاسم فخرایی، رییس بیمارستان فارابی تهران نسبت به عوارض مصرف این نوع قطره‎های چشمی هشدار می‎دهد و می‎گوید: افرادی که به دهه چهارم زندگی‎شان نزدیک می‎شوند، کم‎کم دید نزدیک‎شان افت می‎کند و به اصطلاح دچار پیرچشمی می‎شوند.

اخیراً مطالعاتی انجام شده که رقیق شده این قطره، برای افرادی که دچار صرفاً پیرچشمی هستند مؤثر بوده و باعث بهبود کیفیت دید می‎شود، اما این قطره فقط تا زمان مصرف مؤثر است. مثلاً فردی که دچار پیرچشمی خفیف است و نمی‎خواهد از عینک مخصوص استفاده کند، باید روزی 4 بار این قطره را در چشمش بریزد تا دید خوبی داشته باشد، چرا که بیشتر از 6 ساعت اثر ندارد و بعد از گذشت اثربخشی، دوباره چشم به حالت عادی برمی‎گردد.

او با اشاره به اینکه قطره‎های چشمی حاوی پیلوکارپین، هیچ تأثیری در درمان آستیگماتیک ندارد، توضیح می‎دهد: تمام تبلیغ‎هایی که برای این قطره چشمی در سایت‎ها و شبکه‎های مجازی منتشر می‎شود، جز شیادی چیز دیگری نیست. قطره‎های پیلوکارپین نه تنها تأثیری در بهبود مشکلات آستیگماتیک ندارد، حتی نزدیک‎بینی را هم بدتر می‎کند، یعنی افرادی که نزدیک‎بین هستند اگر از این نوع قطره‎ها استفاده کنند، مشکل شان بدتر می‎شود.

به گفته دکتر فخرایی، استفاده مکرر از این قطره می تواند سبب عوارضی مانند افزایش خطر جداشدگی شبکیه، تاری دید، سردرد شدید، چسبندگی داخل چشم، تشدید ابتلا به آب مروارید و احتمال پارگی پرده چشم شود. حتی در مواردی هم استفاده مداوم می‎تواند باعث اسپاسم پلک، التهاب و حساسیت های چشمی شود.

در فضای مجازی این قطره را با قیمت بالا می فروشند چون به قول خودشان وارداتی است و قیمت آن با دلار حساب می شود و جزو داروهایی است که به شکل قاچاق و غیرقانونی وارد کشور می‎شوند. رییس بیمارستان فارابی تهران می‎گوید: این قطره‎های قاچاق معمولاً با قیمت‎های چند میلیونی برای برطرف کردن همه مشکلات بینایی به بیماران فروخته می‎شود که همان طور که گفتم شیادی است، در صورتی که قیمت تولید داخل این قطره بسیار پایین‎تر است.

افرادی که دچار پیرچشمی هستند تا زمانی که از این قطره استفاده کنند، مشکلی ندارند اما به محض اینکه از آن استفاده نکنند، دوباره پیرچشمی خودش را نمایان می‎کند، به همین دلیل درمان قطعی نیست. البته به عنوان متخصص چشم حتی به افرادی که دچار پیرچشمی هستند، توصیه نمی‎کنم از این قطره حتی برای درمان موقت استفاده کنند و عینک بهترین گزینه است.

بخشی از تبلیغات اغراق آمیز این قطره‎های چشمی به کودکان هم ربط دارد. در تبلیغاتی که در فضای مجازی منتشر شده، عکس کودکی را نشان می‎دهد که با استفاده از این قطره مشکل بینایی‎اش درمان شده و دیگر نیاز نیست با عینک به مدرسه برود؛ موضوعی که با هشدار این چشم پزشک همراه می‎شود و می گوید: چنین تبلیغاتی کذب محض و استفاده این قطره برای کودکان بسیار خطرناک و فاجعه بار است. قطره‎های پیلوکارپین فقط برای افرادی است که پیرچشمی دارند و معمولاً از 40 سالگی به بالا این عارضه شروع می‎شود.