بسیاری از مردم بر این باورند که شیرهای گیاهی، مانند شیر جو دوسر، سالم تر از شیر گاو هستند. با این حال، همیشه اینطور نیست و دلایل زیادی وجود دارد که چرا شیر گاو در واقع می تواند برای شما بهتر باشد.

به گزارش عصر ایران؛ یک فنجان شیر گاو حاوی حدود 8 گرم پروتیین است که می تواند 16 درصد از مقدار توصیه شده روزانه پروتیین را تامین کند. محتوای پروتیین شیر جو دوسر بسته به برند متفاوت است، اما معمولاً بسیار کمتر است، به عنوان نمونه، 1.6 گرم در هر فنجان.

شیر گاو به عنوان یک پروتیین کامل طبقه بندی می شود زیرا حاوی نسبت مناسبی از هر 9 اسید آمینه ضروری (بلوک های سازنده پروتیین) مورد نیاز برای عملکرد بهینه بدن است. شیر جو دوسر فاقد مقادیر کافی لیزین، یکی از اسیدهای آمینه ضروری است.

شیر گاو حاوی دو نوع اصلی پروتیین، وی (Whey) و کازیین (Casein) است:

کازیین 70 تا 80 درصد محتوای پروتیین را تشکیل می دهد، در حالی که وی حدود 20 درصد را تشکیل می دهد.

کازیین به آرامی هضم می شود، در حالی که وی بسیار سریع تر هضم می شود.

کازیین یک پروتیین کامل در نظر گرفته می شود و حاوی ترکیبات مختلفی است که فواید سلامتی متعددی از جمله بهبود عملکرد عضلات را ارائه می دهد.

پروتیین وی حاوی اسیدهای آمینه شاخه دار است که برای رشد و ریکاوری عضلات مفید هستند.

یک وعده 240 میلی لیتر شیر گاو حاوی بیش از 300 میلی گرم کلسیم است. در حالی که شیر جو دوسر ممکن است مقدار مشابه یا بیشتری کلسیم داشته باشد، کلسیم موجود در شیر جو دوسر زیست فراهمی کمتری دارد (یعنی بدن آن را به راحتی جذب نمی کند).

پروتیین کازیین در شیر گاو، کلسیم را به شکلی نگه می دارد که راحت تر جذب شود، در حالی که ترکیبات ضد مغذی در شیر جو دوسر (اگزالات ها و فیتات ها) و برخی دیگر از شیرهای گیاهی باعث جذب کمتر آن می شوند.

یک مطالعه در سال 2025 روی 66 گزینه شیر گیاهی نشان داد که بسیاری از گزینه های شیر گیاهی فواید تغذیه ای بسیار کمتری نسبت به شیر گاو ارائه می دهند. به ویژه شیر برنج و جو دوسر، کمترین میزان فواید را دارند. آنها همچنین حاوی افزودنی هایی از جمله قند افزوده هستند.

شیر گاو حاوی پروتیین، کلسیم، مواد مغذی بیشتر و افزودنی های کمتر نسبت به شیر جو دوسر است و هیچ قند افزوده ای ندارد. هم شیر گاو و هم شیر جو دوسر ممکن است با ویتامین های آ و د غنی سازی شوند، از این رو برچسب را برای محتوای ویتامین بررسی کنید.

مواد مغذی موجود در شیر گاو عبارتند از:

ویتامین آ: به حفظ سلامت پوست و چشم کمک می کند و همچنین باعث رشد می شود. این ویتامین به طور طبیعی در شیر گاو وجود دارد، اما از آنجایی که با چربی حمل می شود، باید به شیرهای کم چرب اضافه شود.

ویتامین د: به جذب کلسیم کمک می کند، سیستم ایمنی را تقویت می کند و از استخوان ها و دندان ها حمایت می کند. این ویتامین اغلب به شیر گاو اضافه می شود.

ویتامین ب12: گلبول های قرمز خون را می سازد، غذا را به سوخت تبدیل می کند و از سیستم عصبی مرکزی سالم حمایت می کند (به طور طبیعی در شیر گاو وجود دارد، اما در شیرهای گیاهی این گونه نیست).

فسفر: برای استحکام استخوان و رشد بافت سالم ضروری است.

ریبوفلاوین (ویتامین ب2) و پانتوتنیک اسید (ویتامین ب5): هر دو به تجزیه غذا به سوخت کمک می کنند.

پتاسیم: از عملکرد قلب و عضلات حمایت می کند و فشار خون را تنظیم می کند.

شیر گاو یک گزینه سالم برای بودجه شماست، زیرا در مقایسه با شیرهای گیاهی مقرون به صرفه تر است. هزینه نیم گالن (حدود 1.9 لیتر) شیر گاو در بیشتر فروشگاه های مواد غذایی حدود 50 درصد کمتر از نیم گالن شیر جو دوسر است.

شیر جو دوسر و سایر شیرهای گیاهی نیز به اندازه شیر لبنی به طور گسترده در دسترس نیستند. در حالی که صنعت شیر گیاهی در حال رشد است، شیر گیاهی هنوز تنها بخش کوچکی از کل بازار شیر را تشکیل می دهد.

شیر گاو دارای شاخص گلیسمی (معیاری برای سرعت افزایش قند خون پس از مصرف غذا) بسیار پایین تری نسبت به شیر جو دوسر است:

شیر گاو دارای شاخص گلیسمی پایین است که بسته به نوع آن (کم چرب، پر چرب و غیره) از 25 تا 39 متغیر است.

شیر جو دوسر دارای شاخص گلیسمی متوسط است که بسته به شیرین شده بودن و میزان قند اضافه شده متفاوت است.

شیر گاو گزینه خوبی برای کسانی است که سعی در مدیریت قند خون خود دارند، مانند افراد مبتلا به دیابت.

لاکتوز یک قند طبیعی است که در لبنیات یافت می شود اما در شیر گیاهی (مانند شیر جو دوسر) وجود ندارد. برخی افراد نمی توانند لاکتوز را به طور کامل هضم کنند. برای افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، این می تواند به معنای ایجاد نفخ و گاز بعد از نوشیدن شیر گاو باشد.

شیر بدون لاکتوز، شیر گاوی است که لاکتوز آن حذف شده است. شیر گاو بدون لاکتوز همچنان حاوی سایر مواد مغذی موجود در شیر است.

افرادی که به شیر یا لبنیات آلرژی دارند، باید از شیر گاو پرهیز کنند. سیستم ایمنی بدن آنها به محصولات لبنی واکنش نشان می دهد و ممکن است علائمی مانند کهیر، ناراحتی معده، استفراغ، مدفوع خونی و حتی شوک آنافیلاکسی (یک واکنش آلرژیک تهدید کننده زندگی) را تجربه کنند.

افراد دیگری که ممکن است بخواهند از شیر گاو پرهیز کنند یا حداقل آن را در حد اعتدال بنوشند عبارتند از:

نوجوانان و جوانانی که مستعد آکنه هستند

افراد مبتلا به سایر بیماری های پوستی مانند اگزما

افراد مبتلا به بیماری های التهابی

افراد حساس به کازیین

افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز

شما ممکن است شیر گیاهی را به شیر گاو ترجیح دهید اگر:

رژیم غذایی وگان را دنبال می کنید

به یک گزینه با ماندگاری طولانی نیاز دارید

نگرانی های اخلاقی در مورد کشاورزی دارید

اگر تصمیم به عدم نوشیدن شیر گاو دارید، مطمئن شوید که پروتیین، کلسیم، ویتامین ها و سایر مواد مغذی ضروری را از دیگر منابع غذایی به اندازه کافی دریافت می کنید.

شیر گاو برخی فواید سلامتی دارد که ممکن است از شیر جو دوسر و سایر شیرهای گیاهی برتر باشد، از جمله اینکه منبع پروتیین کامل است و قند افزوده ندارد.

شیر گاو به طور طبیعی سرشار از پروتیین، کلسیم و ویتامین های ضروری از جمله ویتامین ب12 است.

بیشتر مردم می توانند بدون هیچ مشکلی از شیر گاو لذت ببرند، اگرچه برخی افراد ممکن است به شیر آلرژی داشته باشند یا عدم تحمل لاکتوز داشته باشند.